Οι ηλεκτρικές «ρίζες» της αυτοκινητοβιομηχανίας
Το νέο Corsa-e και το Grandland X plug-in hybrid που κυκλοφόρησαν πρόσφατα αντιπροσωπεύουν τη νέα γενιά ηλεκτροκίνητων μοντέλων της Opel. Το πλήρως ηλεκτρικό Vivaro και η ηλεκτροκίνητη έκδοση του Mokka X θα ακολουθήσουν αργότερα φέτος, ενώ το Combo-e, το Zafira Life-e, αλλά και ο διάδοχος του Astra θα πλαισιώσουν την «ομάδα» το 2021. Προβλέπεται μάλιστα ότι, όλη η γκάμα επιβατικών και ελαφρών επαγγελματικών οχημάτων της μάρκας θα εξηλεκτριστεί μέχρι το 2024, ολοκληρώνοντας μία μακρά παράδοση δοκιμών, ρεκόρ και οχημάτων παραγωγής, καθώς η εταιρία ασχολείται με την έρευνα και εξέλιξη στον τομέα των ηλεκτρικών συστημάτων κίνησης πάνω από πέντε δεκαετίες.
Ήδη το 1968, το Kadett B Stir-Lec I βασιζόταν στην αρχή της επέκτασης αυτονομίας που αργότερα θα έφτανε στην παραγωγή με το Ampera. Το πρωτότυπο Stir-Lec χρησιμοποιούσε 14 συσσωρευτές μολύβδου-οξέος και ο ηλεκτρισμός που διατηρούσε μονίμως φορτισμένη τη μπαταρία προερχόταν από έναν κινητήρα καύσης Strirling τοποθετημένο πίσω.
Μόλις τρία χρόνια αργότερα, ο Georg von Opel, εγγονός του ιδρυτή της εταιρίας, κατέρριψε έξι παγκόσμια ρεκόρ ηλεκτρικών οχημάτων στο τιμόνι ενός Opel Electro GT (188 km/h) με την ισχύ δύο συνδεδεμένων ηλεκτροκινητήρων που απέδιδαν 120 ίππους. Την ενέργεια παρείχε μία μπαταρία Νικελίου-Καδμίου 590 κιλών και με σταθερή ταχύτητα 100 χλμ/ώρα, το αυτοκίνητο είχε αυτονομία 44 χλμ.
Βιώσιμη ηλεκτροκίνηση
Η έρευνα προχώρησε με το πρόγραμμα Opel Impuls κατά τη διάρκεια του 1990-97. Το Impuls I ήταν ένα αυτοκίνητο βασισμένο στο Kadett, με την ισχύ ενός ηλεκτροκινητήρα συνεχούς ρεύματος (DC) 22 ίππων που χρησιμοποιούσε κυψέλες μπαταρίας νικελίου-καδμίου με υγρό ηλεκτρολύτη. Είχε αυτονομία περίπου 80 χλμ και τελική ταχύτητα 100 χλμ/ώρα.
Ένα χρόνο αργότερα, ακολούθησε το Impuls II, βασισμένο σε ένα Astra station wagon. Χρησιμοποιούσε 32 μπαταρίες μολύβδου-οξέος για την τροφοδοσία δύο τριφασικών ασύγχρονων μοτέρ προσφέροντας συνολικά περίπου 61 ίππους. Από το 1993 μέχρι το 1997, η Opel πραγματοποίησε το πρώτο της πρόγραμμα δοκιμών ηλεκτρικών οχημάτων μεγάλης κλίμακας με το Impuls III. Ένας στόλος δέκα αυτοκινήτων Impuls III δοκιμάστηκε στο Γερμανικό νησί Rügen, καλύπτοντας συνολική απόσταση πάνω από 300.000 χλμ. Πέντε οχήματα ήταν εφοδιασμένα με μπαταρίες νικελίου-καδμίου (61 ίππων), και τα υπόλοιπα πέντε με υψηλής ενέργειας μπαταρίες νατρίου/νικελίου-χλωρίου (57 ίππων). Και τα δέκα Impuls III ήταν εφοδιασμένα με τριφασικό ασύγχρονο μοτέρ.
Στο μεταξύ, το 1992 αποκαλύφθηκε το δημοφιλές πρωτότυπο Twin. Ένας 3κύλινδρος βενζινοκινητήρας 0,8 λίτρων που απέδιδε 34 ίππους, προοριζόταν για οδήγηση στον αυτοκινητόδρομο, ενώ μία ηλεκτρική μονάδα με δύο μοτέρ 14 ίππων στις πλήμνες των τροχών υποστήριζαν την οδήγηση στην πόλη και την κάλυψη μικρών αποστάσεων. Ο οδηγός του Twin καθόταν στο κέντρο, με τρία καθίσματα επιβατών στο πίσω τμήμα.
Το 1995, η εταιρία έφερε την ηλεκτροκίνηση στην κατηγορία των επαγγελματικών οχημάτων με το πρωτότυπο Combo Plus concept van, που διέθετε δύο μπαταρίες υψηλής ενέργειας νατρίου/νικελίου-χλωρίου, οι οποίες λειτουργούσαν σε συνδυασμό με ένα τριφασικό, ασύγχρονο μοτέρ 61 ίππων.
Δοκιμές κυψελών καυσίμου
Το 2000, η πρόοδος της τεχνολογίας κυψελών καυσίμου της Opel έφτασε στο δρόμο με το HydroGen1 που βασιζόταν στο αμάξωμα του Zafira. Οι κυψέλες υδρογόνου τροφοδοτούσαν με ηλεκτρική ενέργεια έναν τριφασικό, ασύγχρονο κινητήρα που απέδιδε 75 ίππων και ροπή 251 Nm. Μία εφεδρική μπαταρία κάλυπτε τις υψηλότερες απαιτήσεις ισχύος. Το 2001, ένας στόλος από 20 μοντέλα HydroGen3 δοκιμάστηκε σε χρήση από πελάτες. Η ισχύς αυξήθηκε σε 82 ίππους, προσφέροντας τελική ταχύτητα 160 χλμ/ώρα. Στο Μαραθώνιο Κυψελών Καυσίμου 2004 (Fuel Cell Marathon), δύο οχήματα HydroGen3 κάλυψαν σχεδόν 10.000 χλμ σε όλη την Ευρώπη, από το Hammerfest στη Νορβηγία μέχρι τη Λισαβώνα στην Πορτογαλία. Στο τιμόνι ενός HydroGen3, ο Heinz-Harald Frentzen, βετεράνος οδηγός αγώνων στη F1 και στο DTM, κέρδισε επίσης το 2005 Monte Carlo Rally για αυτοκίνητα με εναλλακτικά συστήματα κίνησης.
Η τέταρτη γενιά οχημάτων κυψελών καυσίμου, HydroGen4, έχει επίσης μηδενικούς ρύπους. Μοναδικές εκπομπές είναι οι υδρατμοί που εξέρχονται από την εξάτμιση. Η συστοιχία κυψελών καυσίμου που αποτελείται από 440 κυψέλες συνδεδεμένες σε σειρά, στις οποίες το υδρογόνο αντιδρά με το οξυγόνο του αέρα, υποστηρίζει την περιβαλλοντικά φιλική κίνηση. Δεν υπάρχει καύση, παρά μόνον μία ηλεκτροχημική αντίδραση που παράγει ηλεκτρισμό. Με αυτό τον τρόπο, επιτυγχάνεται μία συνεχής ροή 100ίππων και μέγιστη ισχύς 128 ίππων. Το 2008, ξεκίνησε η δοκιμή ενός στόλου οχημάτων HydroGen4 με σκοπό τη διερεύνηση της καταλληλότητάς τους για καθημερινή χρήση σε ένα project με χορηγία του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Μεταφορών στο Βερολίνο και αργότερα στα κρατίδια του Αμβούργου, του Μπάντεν-Βίρτεμπεργκ, της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας και της Έσσης.
Πρωταθλητές αυτονομίας
Παράλληλα, η μάρκα επεδίωξε την εξέλιξη οχημάτων με μπαταρία και παρουσίασε το καινοτόμο Flextreme Concept στο Σαλόνι Αυτοκινήτου της Φρανκφούρτης (IAA) 2007, το οποίο διέθετε το σύστημα ηλεκτροκίνησης με επέκταση αυτονομίας Voltec. Το Flextreme GT/E Concept, που παρουσιάστηκε στο Σαλόνι Αυτοκινήτου της Γενεύης 2010, ήταν ενδεικτικό παράδειγμα της ενσωμάτωσης αυτής της φιλοσοφίας κίνησης σε ένα μεσαίου μεγέθους αυτοκίνητο.
Η τεχνολογία επέκτασης αυτονομίας έφτασε στη μαζική παραγωγή το 2011 με το Ampera, το πρώτο ηλεκτρικό αυτοκίνητο για τέσσερα άτομα, κατάλληλο για καθημερινή χρήση αλλά και ταξίδια. Την ενέργεια για αποστάσεις από 40 έως 80 χλμ (ανάλογα με τις οδηγικές συνθήκες) παρείχε η μπαταρία ιόντων λιθίου 16 kWh, που τροφοδοτούσε το ηλεκτρικό μοτέρ των 150 ίππων. Όποτε το επίπεδο φόρτισης της μπαταρίας έπεφτε σε ένα ορισμένο ελάχιστο επίπεδο, ο βενζινοκινητήρας των 86 ίππων ενεργοποιείτο αυτόματα και έθετε σε λειτουργία μία γεννήτρια για την κίνηση του ηλεκτροκινητήρα. Αυτό το είδος συνεχούς παροχής ενέργειας εξασφαλίζει ξέγνοιαστη οδήγηση, χωρίς σταθμό φόρτισης και με αυτονομία αρκετών εκατοντάδων χιλιομέτρων.
Το Ampera-e ακολούθησε το 2016/2017. Με αμιγώς ηλεκτρική αυτονομία 423 χλμ (WLTP), το μοντέλο έκανε το ντεμπούτο του ως πρωταθλητής αυτονομίας στο Σαλόνι Αυτοκινήτου του Παρισιού. Επειδή οι μπαταρίες τοποθετούνται επίπεδα σε μία υποδαπέδια σχεδίαση, προσφέρει χώρο για πέντε επιβάτες και χώρο αποσκευών ενός κανονικού μεγέθους, 5θυρου compact μοντέλου (381 λίτρα). Το Ampera-e αποδεικνύει επίσης ότι ηλεκτροκίνηση και οδηγική απόλαυση μπορούν να συνδυάζονται, καθώς η μέγιστη ροπή των 360 Nm εξασφαλίζει εντυπωσιακή επιτάχυνση και ελαστικότητα. Η ισχύς του ηλεκτροκινητήρα είναι 204 ίππους και το μοντέλο επιταχύνει από 0 στα 50 χλμ/ώρα σε 3,2 δευτερόλεπτα, ενώ η εν κινήσει επιτάχυνση 80 - 120 χλμ/ώρα (για προσπεράσεις) ολοκληρώνεται σε μόλις 4,5 δεύτερα.
Νίκος Τσάδαρης
