Πιστή στον θεσμό επί 122 χρόνια
To 68ο Διεθνές Σαλόνι Αυτοκινήτου της Φρανκφούρτης που άνοιξε τις πύλες του προχθές για το κοινό, θα παραμείνει ανοιχτό μέχρι τις 22 Σεπτεμβρίου. Η έκθεση «αναπολεί» μία μακρά παράδοση που ξεκίνησε το 1897 όταν πραγματοποιήθηκε η «Διεθνής Έκθεση Αυτοκινήτου του Βερολίνου», η πρώτη μικρή Έκθεση Αυτοκινήτου στη Γερμανία. Η Opel βρέθηκε εκεί από την πρώτη στιγμή, αρχικά με μορφή "start-up" που ξεκίνησε να κατασκευάζει τα πρώτα της αυτοκίνητα το 1899. 120 χρόνια αργότερα, η Opel γιορτάζει σημαντικές παγκόσμιες πρεμιέρες στη Φρανκφούρτη με την έκτη γενιά Corsa, το νέο Astra και το Grandland X, το πρώτο plug-in υβριδικό μοντέλο του κατασκευαστή.
Στα τέλη του 19ου αιώνα: στο επίκεντρο της προσοχής οκτώ αυτοκινούμενες άμαξες
Στις 30 Σεπτεμβρίου, 1897, η πρώτη Γερμανική Έκθεση Αυτοκινήτου πραγματοποιήθηκε στην καρδιά του Βερολίνου. Οκτώ καλογυαλισμένες άμαξες στέκονταν στη λεωφόρο "Unter den Linden" μπροστά από το πολυτελές Hotel Bristol. Ο λόγος; Η ιδρυτική συνέλευση της Ένωσης Κατασκευαστών Αυτοκινήτων Κεντρικής Ευρώπης (Central European Motor Car Association), και μία βόλτα στο δάσος Grunewald. Παρότι η Opel δεν είχε αρχίσει ακόμα να κατασκευάζει αυτοκίνητα, συμμετείχε στη συνέλευση. Οι Wilhelm και Fritz Opel, δύο από τους πέντε γιους της Sophie και του Adam Opel, είχαν ραντεβού με έναν πρωτοπόρο της αυτοκίνησης, τον Friedrich Lutzmann. Ο Lutzmann ταξίδεψε από το Dessau μέχρι το Βερολίνο με δύο από τα αυτοκίνητά του. Η εμφάνισή του στη “Διεθνή Έκθεση Αυτοκινήτου του Βερολίνου 1897” αποτέλεσε την απαρχή της διάσημης επιχειρηματικής συμφωνίας που «σφραγίστηκε» στις 21 Ιανουαρίου του 1899, όταν η Opel ανέλαβε το Anhaltische Motorwagenfabrik του Lutzmann και άρχισε να δραστηριοποιείται επιχειρηματικά στο χώρο της αυτοκίνησης. Μόλις δύο χρόνια αργότερα, σχεδόν 100.000 επισκέπτες προσήλθαν στη “Διεθνή Έκθεση Αυτοκινήτου του Βερολίνου 1899”. Ο Friedrich Lutzmann ήταν και πάλι εκεί για να προσελκύσει πελάτες – αυτή τη φορά για τα αυτοκίνητα Opel από το Rüsselsheim τα οποία σχεδίαζε.
Τα πρώτα χρόνια: φοίνικες, ανατολίτικα χαλιά και αλυσίδες από ηλεκτρικά φώτα
Με την αλλαγή του αιώνα, το ενδιαφέρον του κοινού για τα αυτοκίνητα συνέχισε να αυξάνεται. Μεταξύ 1902 και 1911, δέκα σημαντικές Εκθέσεις Αυτοκινήτου πραγματοποιήθηκαν στη Γερμανία – οι περισσότερες στο Βερολίνο, αλλά και στη Φρανκφούρτη (Μάρτιος 1904 και Οκτώβριος 1905). Η νεαρή τότε μάρκα αυτοκινήτων Opel συμμετείχε με ιδιαίτερο ενθουσιασμό. Από το 1902, σε εκθεσιακά περίπτερα, όλο και πιο εντυπωσιακά, διακοσμημένα με φοινικόδεντρα, ανατολίτικα χαλιά και σειρές από ηλεκτρικά φωτάκια, φιλοξενούσαν σύγχρονα αυτοκίνητα με κινητήρες τοποθετημένους μπροστά. Σύντομα οι πρώτες άμαξες ‘à la Lutzmann’ επισκιάστηκαν. Η κόπωση από τέτοιου είδους εκθέσεις που έγινε εμφανής στο τέλος της δεκαετίας αντιμετωπίστηκε με μία νέα προσέγγιση: πιο συγκρατημένο ύφος και πιο στοχευμένο στυλ, ήταν η φιλοσοφία του VDMI, του προπομπού του σημερινού VDA (German Association of the Automotive Industry). Ωστόσο, η ανέγερση ενός νέου εκθεσιακού κέντρου στο Kaiserdamm του Βερολίνου, που είχε προγραμματιστεί για το 1913, αναβλήθηκε μέχρι το 1921 εξ αιτίας του πολέμου.
Ανάμεσα στους πολέμους: η Opel κύριος πόλος έλξης στο Βερολίνο
Αν και δεν υπήρχαν ξένοι εκθέτες, 300.000 επισκέπτες συγκεντρώθηκαν στη “Γερμανική Έκθεση Αυτοκινήτου 1921”. Λόγω του τεράστιου πλήθους η πρόσβαση στους εκθεσιακούς χώρους έπρεπε να διακόπτεται προσωρινά. Στο ξεκίνημα της Έκθεσης, ξεχωριστό ενδιαφέρον προκάλεσε ο πρώτος αγώνας αυτοκινήτων στη γειτονική πίστα AVUS. Νικητής ήταν ο Fritz von Opel.
Οι διοργανώσεις των χρόνων που ακολούθησαν ήταν εξίσου πολυπληθείς, με 653 διεθνείς εταιρίες να εκθέτουν τα οχήματά τους στο Βερολίνο το 1923. Το 1924, εγκαινιάστηκε το νέο “Hall II”, για εκθέματα όπως μοτοσικλέτες, επαγγελματικά οχήματα και αξεσουάρ. Την ίδια χρονιά στο “Hall I”, στο προσκήνιο ήταν το νέο Opel 4 PS Laubfrosch (Tree Frog): μικρό και συμπαγές, με ένα εντυπωσιακό ψυγείο μπροστά και στο κέντρο. Το ζωηρό διθέσιο κυκλοφορούσε μόνο σε πράσινο χρώμα και το κόστος του ήταν μόλις 4.500 μάρκα, κάτι που δημιούργησε μεγάλη αίσθηση. Και αυτό ήταν αποτέλεσμα της υπερσύγχρονης γραμμής συναρμολόγησης στο Rüsselsheim. Το Laubfrosch ήταν προσιτό για το ευρύ κοινό και εκδημοκράτιζε την έννοια της αυτοκίνησης. Ο πρωταγωνιστής της Έκθεσης το 1928 ήταν κάτι εντελώς διαφορετικό: Η Opel παρουσίασε στο Berlin Radio Tower που είχε εγκαινιαστεί πρόσφατα, το 24/110 hp Regent με οκτακύλινδρο σε σειρά κινητήρα.
Με τις προηγμένες δυνατότητες παραγωγής της, η μάρκα ήταν σε θέση να ικανοποιήσει την αυξανόμενη ζήτηση για περισσότερα αυτοκίνητα τη δεκαετία του 1930. Το νέο “Blitz” ήταν απλά ένα παράδειγμα. Οι εκθεσιακές εμφανίσεις της εταιρίας στο Βερολίνο ήταν αντίστοιχα μοντέρνες και δήλωναν αυτοπεποίθηση. Πολλά επιτυχημένα μοντέλα Opel έκαναν το ντεμπούτο τους στο Radio Tower πριν την έναρξη του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου: 1.8 Liter, P4, Olympia, Admiral, Kadett, Kapitän. Καθώς μεταξύ των εκθεμάτων υπήρχαν και μοτοσικλέτες, η ονομασία της Έκθεσης άλλαξε σε Διεθνή Έκθεση Αυτοκινήτων & Μοτοσικλετών - International Automobile & Motorcycle Exhibition (IAMA). Από το 1933, η Έκθεση βρέθηκε υπό τον έλεγχο του Υπουργείου Προπαγάνδας των Ναζί, όπως επιβεβαιώθηκε και από το νέο “Hall of Honour”. Η Έκθεση IAMA 1939 κατέγραψε ρεκόρ 825.000 επισκεπτών. Μετά σταμάτησε.
Νέο ξεκίνημα μετά τον πόλεμο: Η Opel έγινε η «μηχανή» του οικονομικού θαύματος
Μετά το τέλος του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, το IAA (ή IAMA) δεν επανεκκίνησε άμεσα. Από το 1947 μέχρι το 1949, μερικοί κατασκευαστές παρουσίασαν τα οχήματά τους σε ήπια κλίμακα σε μία Έκθεση στο Ανόβερο. Η Opel δεν ήταν παρούσα εκεί. Τελικά το 1951 η Opel και το IAA επέστρεψαν και μάλιστα εκείνη την εποχή, δύο φορές: την άνοιξη, η Έκθεση μεταφέρθηκε στη Φρανκφούρτη. Το φθινόπωρο η πρωτεύουσα αποχαιρέτισε οριστικά τη “Διεθνή Έκθεση Αυτοκινήτου του Βερολίνου”. Από τότε, το κρατίδιο της Έσσης ανέλαβε τη φιλοξενία της μεγαλύτερης Έκθεσης Αυτοκινήτου παγκοσμίως, κάθε δύο χρόνια. Η πολιτική απομόνωση του Βερολίνου και ένα ελκυστικό, κεντρικά τοποθετημένο εκθεσιακό κέντρο στη Φρανκφούρτη ήταν οι κύριοι λόγοι αυτής της απόφασης από το διοργανωτή, VDA.
Σύμφωνα με το πνεύμα της εποχής, το motto του περιπτέρου της Opel το 1951 στην Festhalle της Φρανκφούρτης ήταν “Opel - a bridge across the Atlantic” (Opel – μία γέφυρα πέρα από τον Ατλαντικό). Αυτή η πρώτη μεταπολεμική IAA στο Main προσέλκυσε 570.000 επισκέπτες. Στα μέσα της δεκαετίας του 1950, η αυτοκινητοβιομηχανία γνώριζε τεράστια άνθηση, με τη Γερμανία να εξελίσσεται στη μεγαλύτερη κατασκευάστρια χώρα αυτοκινήτων μετά τις ΗΠΑ. Τα Γερμανικά εργοστάσια εξήγαγαν σχεδόν το ένα στα δύο αυτοκίνητα που κατασκευάζονταν στη Γερμανία. Πάνω από 300.000 άτομα εργάζονταν στη βιομηχανία αυτοκινήτου.
Για μία ακόμη φορά, η ΙΑΑ εξελίσσεται σε σημαντικό γεγονός. Τα Γερμανικά Ταχυδρομεία εξέδωσαν ειδικά γραμματόσημα και σφραγίδες. Η Opel χρησιμοποίησε την Έκθεση δίπλα στην γενέθλια πόλη της για να παρουσιάζει τις τεχνολογίες και τα προϊόντα της: το Olympia Rekord, το πρώτο Opel με αυτοφερόμενο αμάξωμα, γιόρτασε τη πρεμιέρα του στην IAA του 1953. Το 1957 παρουσίασε το νέο Olympia Rekord, που μέσα σε τρία χρόνια πουλήθηκε 850.000 φορές σε όλο τον κόσμο. Δύο χρόνια αργότερα, έκανε ντεμπούτο το Kapitän με κινητήρα 2.6 λίτρων. Το αυτοκίνητο συνέχισε να εξελίσσεται και η μάρκα ήταν η πρώτη κατασκευάστρια που έδειξε την καινοτόμο δύναμή της με ένα πρωτότυπο μοντέλο κατασκευασμένο αποκλειστικά ‘in-house’: το 1965, παρουσίασε στην έκθεση το Experimental GT. Το πρωτότυπο έτυχε τέτοιας ενθουσιώδους υποδοχής από το κοινό και τους εκπροσώπους του Τύπου, ώστε τρία χρόνια αργότερα έγινε πραγματικότητα. Το Opel CD (Coupé Diplomat), ένα 2θέσιο, πολυτελές coupé βασισμένο στο Diplomat, ήταν ο πρωταγωνιστής της IAA το 1969. Αυτό το πρωτότυπο εξελίχθηκε σε επίπεδο μαζικής παραγωγής, ως Bitter CD.
Δεκαετίες 1970 και 1980: έμφαση στην κατανάλωση και την ασφάλεια
Η νέα δεκαετία ξεκίνησε με ένα πλήγμα: Η ΙΑΑ του 1971 ακυρώθηκε λόγω της πετρελαϊκής κρίσης. Σύντομα όμως κατέστη σαφές ότι δεν υπήρχε τρόπος να μπει το αυτοκίνητο στο περιθώριο. Καταναλωτές και πολιτικοί για μία ακόμα φορά υπερασπίστηκαν αυτή τη θέση με πάθος. Επόμενο ήταν λοιπόν, το 1973, το οικονομικό Kadett C να βρεθεί στο προσκήνιο της IAA. Το 1977, η Γερμανική εταιρία ξεπέρασε την παραγωγή των τεσσάρων εκατομμυρίων οχημάτων. Περισσότερο από ποτέ, τα Γερμανικά αυτοκίνητα γνώριζαν τεράστια ζήτηση στο εξωτερικό. Με μερίδιο αγοράς 20%, ήταν η μεγαλύτερη Γερμανική κατασκευάστρια εταιρία.
Ξεκινώντας τη δεκαετία του 1970, η εταιρία εστίαζε όλο και περισσότερο την προσοχή της στους τομείς της κατανάλωσης καυσίμου, της ασφάλειας και της εργονομίας. Το καλύτερο παράδειγμα ήταν το GT2, το οποίο ενθουσίασε τους επισκέπτες της έκθεσης το 1975 με τις καινοτόμες συρόμενες πόρτες του και ένα φουτουριστικό, σφηνοειδές σχήμα. Άλλα ορόσημα της δεκαετίας του 1970 ήταν οι παγκόσμιες πρεμιέρες των Senator και Monza (1977) και το προσθιοκίνητο Kadett D (1979).
Η έμφαση στην εξοικονόμηση ενέργειας συνεχίστηκε τη δεκαετία του 1980. Στα λανσαρίσματα νέων προϊόντων, η οικονομία και η αεροδυναμική ήταν συνήθως οι σημαντικότεροι παράγοντες. Το 1981, η μάρκα απέδειξε πόσο πρωτοπόρος είναι στον τομέα της αεροδυναμικής με το Tech 1. Ο συντελεστής οπισθέλκουσας 0,235 ήταν επιπέδου παγκοσμίου ρεκόρ. Στην 50ή IAA το 1983, παρουσίασε το Junior, ως μελέτη ενός μικρού αυτοκινήτου με πολλές έξυπνες λύσεις για το εσωτερικό, από εναλλάξιμα όργανα και καλύμματα καθισμάτων που μπορούσαν να μετατρέπονται σε υπνόσακους, μέχρι μία οραματική συσκευή πλοήγησης. Ωστόσο και τα σπορ μοντέλα Opel συνέχισαν να κάνουν πάταγο: για παράδειγμα, η παρουσίαση του Kadett Rallye 4x4 (1985) και η παγκόσμια πρεμιέρα του Calibra με τη θρυλική μορφή του τένις, Steffi Graf (1989).
Η δεκαετία του 1990: Ιδέες για μία νέα χιλιετία
Η IAA χωρίστηκε σε δύο τμήματα ανάλογα με τη χρονιά: τα μονά έτη, όπως το 1991, η έκθεση της Φρανκφούρτης φιλοξενεί επιβατικά αυτοκίνητα, ενώ τα ζυγά, αρχής γενομένης από το 1992, ξεκινά η ΙΑΑ στο Ανόβερο για Επαγγελματικά Οχήματα. Οι επισκέπτες της Έκθεσης τη δεκαετία του 1990 καλούνται να κάνουν στάση στην Opel, όπως το 1993 που έκανε την πρεμιέρα του το Tigra, ή το 1995, που το περίπτερο ήταν αφιερωμένο στο Vectra B και το οικονομικό Corsa Eco 3. Το 1997 ήταν μία ιδιαίτερα θεαματική χρονιά, καθώς το ολοκαίνουργιο Astra G έκανε δυναμική είσοδο στην αίθουσα, μπροστά στα μάτια των έκπληκτων επισκεπτών, συνοδεία ενός συναρπαστικού μουσικού σόου, ενώ η δοκιμαστική οδήγηση των εκθεσιακών μοντέλων ήταν καινοτομία για την IAA.
Στην IAA του 1999, η Opel έδειξε πώς οι μηχανικοί του Rüsselsheim προετοιμάζονταν για τις προκλήσεις της νέας χιλιετίας. Το αστέρι του “Future Theater” (όπως ονομαζόταν το περίπτερο της Opel) ήταν το μειωμένου βάρους πρωτότυπο G90.
Η δεκαετία του 2000: μεγάλοι αριθμοί, μεγάλη αλλαγή
Οι τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, 2001 επισκίασαν την 59η Έκθεση Αυτοκινήτου της Φρανκφούρτης. Για λόγους αλληλεγγύης προς τα θύματα και τους συγγενείς τους, οι εκθέτες ακύρωσαν όλες τις παρουσιάσεις και η δυνατή μουσική σίγησε.
Το 2003, η IAA κατέγραψε ρεκόρ προσέλευσης, περίπου ένα εκατομμύριο επισκέπτες κατέκλεισαν το χώρο. Το αγωνιστικό πρωτότυπο Insignia Concept συνέβαλλε σε αυτή την επιτυχία. Οι σχεδιαστικές μελέτες της Opel τις επόμενες χρονιές βρίσκονταν πάντα στο επίκεντρο της προσοχής: Antara GTC, Flextreme, RAK e, Monza Concept. Και οι παγκόσμιες πρεμιέρες των αυτοκινήτων μαζικής παραγωγής συνεχίστηκαν: Opel Astra J, Astra K, Insignia GSi και Grandland X είναι τα τελευταία παραδείγματα.
Από την ΙΑΑ του 2011, στην κορυφή της ατζέντας βρίσκονται εναλλακτικά συστήματα κίνησης, ψηφιοποίηση και μετακίνηση. Απόδειξη ήταν το “Hall of Electromobility”, το πρώτο στο είδος του σε Σαλόνι Αυτοκινήτου. Το Electro-Mobility Congress και το carIT Congress ήταν επίσης πρεμιέρες του IAA. Η συμμετοχή της μάρκας στις συζητήσεις σε όλες τις συνεδριάσεις ήταν πολύτιμη, καθώς το 2009 είχε ήδη λανσάρει το Ampera, ένα πλήρως ηλεκτρικό μοντέλο, κατάλληλο για καθημερινή χρήση.
Στο φετινό, 68ο Σαλόνι Αυτοκινήτου της Φρανκφούρτης, τα νέα Corsa και Corsa-e, το Grandland X Hybrid4 και το νέο Astra κάνουν τις παγκόσμιες πρεμιέρες τους. Επίσης, υπάρχει ένα ακόμα εξαιρετικό ντεμπούτο, το Corsa-e Rally, το παγκοσμίως πρώτο ηλεκτρικό αυτοκίνητο ράλι για αγώνες πελατών (customer rally sport). Η αυτοκινητοβιομηχανία του Rüsselsheim καλεί επίσης το κοινό της Φρανκφούρτης να επισκεφθεί το ξεχωριστό της περίπτερο: το “Opelhaus 120”, όπου η παράδοση συμβαδίζει αρμονικά με το μέλλον.
Νίκος Τσάδαρης
