Όταν η Αθήνα πήρε τα σκήπτρα του αθλήματος από τον Βορρά
Η σύγκρουση Παναθηναϊκού- ΠΑΟΚ στον σημερινό τελικό του Κυπέλλου Ελλάδος, σπάει ξανά το δίπολο των δύο «αιωνίων» του Νότου και του ελληνικού αθλητισμού γενικότερα, το οποίο μονοπωλεί τους τελικούς από το 2008 με έξι διασταυρώσεις στα τελευταία 11 παιχνίδια του θεσμού.
Το ελληνικό μπάσκετ από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 άλλαξε ριζικά τοπίο αφού τα ηνία από τη Θεσσαλονίκη ανέλαβε η Αθήνα. Οι εποχές που οι αναμετρήσεις Άρη- ΠΑΟΚ καθήλωναν όλη την Ελλάδα στους τηλεοπτικούς δέκτες έδωσαν τη θέση τους σε «πράσινους» και «ερυθρόλευκους».
Η κάθοδος του Γκάλη στο «τριφύλλι»
Απαρχή της νέας αυτής εποχής, ήταν η κάθοδος του μεγάλου Νίκου Γκάλη από τον Άρη στον Παναθηναϊκό, στις 14 Ιουλίου 1992. Μία κίνηση που κόστισε στον αείμνηστο Παύλο Γιαννακόπουλο και στον αδερφό του Θανάση, το αστρονομικό -για τα δεδομένα της εποχής- ποσό του ενός δισ. δραχμών. Ο ερχομός του Γκάλη έστρεψε τα «μπασκετικά φώτα» στην Αθήνα και άμεσα σήμανε το τέλος μίας επταετίας δίχως τίτλο για τους «πράσινους». Και μπορεί το αντίκρισμα αυτής της μεταγραφής να ήταν η κατάκτηση μόνο ενός τίτλου (σ.σ. το Κύπελλο Ελλάδας την ίδια σεζόν απέναντι στην πρώην του ομάδα, τον Άρη) ωστόσο ήταν το έναυσμα για την αναγέννηση του Παναθηναϊκού που συνεχίστηκε με την παρουσία του «τριφυλλιού» σε δύο συνεχόμενα φάιναλ φορ το 1994 στο Τελ Αβίβ και το 1995 στη Σαραγόσα και αργότερα με την κατάκτηση των ευρωπαϊκών – και των δεκάδων εγχώριων-τίτλων που ακολούθησαν.
Η ερυθρόλευκη «εποχή Κόκκαλη»
Την ίδια εποχή – και συγκεκριμένα ένα χρόνο νωρίτερα- συνέβη ακόμα ένα γεγονός που προμήνυε την αλλαγή του ελληνικού μπασκετικού χάρτη. Ο Σωκράτης Κόκκαλης ανέλαβε το 1991 την προεδρία του Ολυμπιακού, προσέλαβε τον πρωτεργάτη της «κίτρινης αυτοκρατορίας» Γιάννη Ιωαννίδη στον πάγκο της ομάδας ενώ στη συνέχεια απέκτησε δύο από τους κορυφαίους παίκτες του Άρη και του ΠΑΟΚ, τον Ρόι Τάρπλεϊ και τον Παναγιώτη Φασούλα. Αποτέλεσμα ήταν η κατάκτηση συνεχόμενων πρωταθλημάτων (1993-’97), δύο κυπέλλων (1994 και 1997) και η παρουσία στους τελικούς των φάιναλ φορ του Τελ Αβίβ και το 1995 της Σαραγόσα (1994 και 1995 αντίστοιχα).
Το ξεκίνημα της «αθηναϊκής δυναστείας»
Έκτοτε, οι διοικήσεις Παναθηναϊκού και Ολυμπιακού, η οικογένεια Γιαννακόπουλου και ο Σωκράτης Κόκκαλης αντίστοιχα, ξεκίνησαν ένα ανεπανάληπτο μπασκετικό «μπρα ντε φερ» για τα πρωτεία στο άθλημα σε Ελλάδα και Ευρώπη. Μετά την απόκτηση των κορυφαίων εκπροσώπων των ομάδων της Θεσσαλονίκης, ακολούθησαν δαπανηρές μεταγραφές κορυφαίων ξένων αθλητών με αποτέλεσμα το τέλος της «θεσσαλονικιώτικης» υπεροχής και το ξεκίνημα της «αθηναϊκής δυναστείας».