Η αναγνώρισή της ως πρωτεύουσας του Ισραήλ θέτει τις ΗΠΑ σε αντίθεση με τον υπόλοιπο πλανήτη
Από όλα τα θέματα που βρίσκονται στην καρδιά της διαρκούς σύγκρουσης μεταξύ του Ισραήλ και των Παλαιστινίων, κανένας δεν είναι τόσο ευαίσθητο και εκρηκτικό όσο το καθεστώς της Ιερουσαλήμ. Η επίμαχη ιερή πόλη βρίσκεται στο επίκεντρο των ειρηνευτικών προσπαθειών εδώ και πολλές δεκαετίες.
Πριν από εβδομήντα χρόνια, όταν ο ΟΗΕ ψήφισε την διάσπαση της Παλαιστίνης σε εβραϊκό και αραβικό κράτος, η Ιερουσαλήμ ορίστηκε ως ξεχωριστή οντότητα υπό διεθνή εποπτεία. Στον πόλεμο του 1948 διαιρέθηκε, όπως το Βερολίνο στον ψυχρό πόλεμο, σε δυτικό και ανατολικό τομέα υπό τον έλεγχο του Ισραήλ και της Ιορδανίας αντιστοίχως. Τον Ιούνιο του 1967, στον Πόλεμο των Έξι ημερών το Ισραήλ κατέλαβε και την ανατολική πλευρά, επέκτεινε τα όρια της πόλης και την συνέδεσε με το δικό του έδαφος - μια πράξη που ποτέ δεν αναγνωρίστηκε διεθνώς.
Το Ισραήλ περιγράφει συνήθως την πόλη, με τους εβραϊκούς, μουσουλμανικούς και χριστιανικούς ιερούς τόπους, ως "ενωμένη και αιώνια" πρωτεύουσα του εβραϊκού κράτους. Από την πλευρά τους, οι Παλαιστίνιοι επιμένουν ότι η Ανατολική Ιερουσαλήμ πρέπει να είναι η πρωτεύουσα ενός μελλοντικού ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους. Η κυρίαρχη διεθνής άποψη, που έγινε δεκτή από όλες τις προηγούμενες αμερικανικές κυβερνήσεις, είναι ότι το καθεστώς της πόλης πρέπει να αντιμετωπιστεί σε ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με πολύ προσοχή και ειδικούς διπλωματικούς χειρισμούς.
Οποιαδήποτε κίνηση για να αναγνωριστεί η Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ θέτει τις ΗΠΑ σε αντίθεση με τον υπόλοιπο πλανήτη και νομιμοποιεί τον ισραηλινό εποικισμό στην Ανατολική Όχθη που θεωρείται παράνομη σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ
Ο Τραμπ αντιλαμβάνεται την αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ ως «αναγνώριση της πραγματικότητας», τόσο ιστορικής όσο και σύγχρονης, ανέφερε ανώνυμη κυβερνητική πηγή στην Ουάσιγκτον. Ο αμερικανός πρόεδρος αναμένεται να δώσει παράλληλα εντολή προκειμένου να αρχίσουν οι προετοιμασίες για τη μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ. Η διαδικασία αυτή όμως αναμένεται να κρατήσει «μερικά χρόνια» διευκρίνισε ο ίδιος εκπρόσωπος.
«Ως Παλαιστίνια αντιτίθεμαι στην απόφαση αυτή. Είναι εντελώς παράλογο το γεγονός ότι το Ισραήλ παίρνει τη γη μας. Η Ιερουσαλήμ είναι η πρωτεύουσα της Παλαιστίνης», λέει μια κάτοικος της Ιερουσαλήμ, και μια άλλη συμπληρώνει: «Ως κάτοικος της Ιερουσαλήμ έχω πιο σημαντικά πράγματα να κάνω από το να περιμένω τον Τραμπ και τις αποφάσεις του. Ο Τραμπ είναι ο πρόεδρος των ΗΠΑ, αλλά δεν σημαίνει τίποτα για μένα. Η κατάσταση όμως θα επιδεινωθεί».
Φόβοι για κλιμάκωση της κρίσης
Τι λένε οι Ισραηλινοί; «Είμαι χαρούμενη. Νομίζω ότι είναι σπουδαίο που μία από τις κορυφαίες πολιτικές προσωπικότητες του κόσμου εγκρίνει και αναγνωρίζει την Ιερουσαλήμ ως την πρωτεύουσα του εβραϊκού κράτους του Ισραήλ. Με λυπεί μόνο που δεν το έκανε κανείς νωρίτερα».
«Είναι αρκετά δύσκολο Παλαιστίνιοι και Ισραηλινοί να ζουν μαζί», λέει μια άλλη Ισραηλινή. «Αυτή η κίνηση θα κάνει τα πράγματα ακόμη πιο δύσκολα. Πραγματικά δεν είναι ελπιδοφόρο».
Ήδη εκφράζονται φόβοι ότι με το άνευ προηγουμένου αυτό βήμα, οι ΗΠΑ πυροδοτούν μια νέα κρίση στην Εγγύς και Μέση Ανατολή. Για τους ηγέτες των Παλαιστινίων η αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ αποτελεί casus belli. Οι Παλαιστίνιοι, ως γνωστόν, θέλουν η Ανατολική Ιερουσαλήμ -η οποία κατελήφθη από τις ισραηλινές δυνάμεις στον Πόλεμο των Έξι Ημερών το 1967 και προσαρτήθηκε το 1980- να γίνει πρωτεύουσα του ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους για το οποίο αγωνίζονται. Καθότι η προσάρτηση δεν αναγνωρίζεται από τη διεθνή κοινότητα, μέχρι σήμερα όλες οι ξένες πρεσβείες είναι εγκαταστημένες στο Τελ Αβίβ.
Ποιο το μελλοντικό στάτους της Ιερουσαλήμ;
Αυτή ακριβώς τη συναίνεση θέτει τώρα εν αμφιβόλω ο Τραμπ, σχολιάζει ο Αλεξάντερ Μπράκελ, επικεφαλής του Ιδρύματος Κόνραντ Αντενάουερ στην Ιερουσαλήμ: «Με τον τρόπο αυτό θέτει εκτός μελλοντικής ειρηνευτικής ατζέντας το μελλοντικό status της Ιερουσαλήμ ή απλώς το προδικάζει».
Ήδη πολλές χώρες, όπως η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος, το Κατάρ αλλά και πολλές ευρωπαϊκές μεταξύ των οποίων η Γαλλία και η Γερμανία προειδοποιούν για τις ολέθριες συνέπειες που μπορεί να έχει η αμερικανική απόφαση, με τον γερμανό υπ. Εξωτερικών Γκάμπριελ να κάνει λόγο για μια «πολύ επικίνδυνη εξέλιξη».
Άραβες πολιτικοί εκφράζουν φόβους για επικίνδυνη κλιμάκωση της έντασης στην ευρύτερη περιοχή ενώ το Σύνδεσμο Αραβικών Κρατών προειδοποιεί για τον κίνδυνο ανάφλεξης «του φανατισμού και της βίας». Ο τούρκος πρόεδρος Ερντογάν χαρακτήρισε την Ιερουσαλήμ «κόκκινη γραμμή» για τους μουσουλμάνους.
«Κήρυξη πολέμου από τον Τραμπ
Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ουσιαστικά θα κηρύξει πόλεμο, αν αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ, δήλωσε σήμερα ο εκπρόσωπος των Παλαιστινίων στη Βρετανία.
«Αν πει αυτό που σκοπεύει, ότι η Ιερουσαλήμ είναι πρωτεύουσα του Ισραήλ, αυτό θα αποτελέσει το φιλί του θανάτου στη λύση των δύο κρατών», προειδοποίησε ο Μάνουελ Χασανιάν μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό BBC.
«Κηρύσσει πόλεμο στη Μέση Ανατολή, κηρύσσει πόλεμο εναντίον 1,5 δισεκατομμυρίου μουσουλμάνων και εκατοντάδων χιλιάδων χριστιανών που δεν θα δεχθούν οι ιεροί τόποι να είναι υπό την πλήρη ηγεμονία του Ισραήλ», πρόσθεσε.
