«Η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί μέσα σε αυτά τα ασφυκτικά πλαίσια να ανακαλύψει τρόπους να κάνει κοινωνική πολιτική»
«Είμαι απόλυτα αντίθετος με την τρόικα και εξακολουθώ να πιστεύω ότι η πολιτική που επέβαλε στην Ελλάδα δεν είναι μόνο άδικη αλλά και εντελώς παράλογη. Δεν νομίζω ότι αυτό το μοντέλο κοινωνικής και οικονομικής πολιτικής πρέπει να μεταφερθεί ως δήθεν επιτυχημένο και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί μέσα σε αυτά τα ασφυκτικά πλαίσια να ανακαλύψει τρόπους να κάνει κοινωνική πολιτική όπου μπορεί και το κάνει», είπε στη συνέντευξή του στο ΑΠΕ -ΜΠΕ ο αυστριακός Βάλτερ Μπάιερ, πολιτικός συντονιστής της δεξαμενής σκέψης της ευρωπαϊκής Αριστεράς «transform! europe» και συνδιοργανωτής με το «Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς» του Ευρωπαϊκού Συνεδρίου με θέμα «Ανισότητες, νεοφιλελευθερισμός και ευρωπαϊκή ενοποίηση: προοδευτικές απαντήσεις», το οποίο έγινε από τις 23-25 Νοεμβρίου 2017 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Εκτιμά ότι «παρά το γεγονός ότι οι πολίτες περίμεναν περισσότερα (από την ελληνική κυβέρνηση) θα πρέπει να αναλογισθεί κανείς ότι αφέθηκε μόνη ιδίως από τους Σοσιαλδημοκράτες της Ευρώπης και για να είμαστε ειλικρινείς ούτε τα ευρωπαϊκά συνδικάτα ούτε τα κοινωνικά κινήματα δεν την υποστήριξαν επαρκώς. Ούτε είχε την διεθνή υποστήριξη από άλλες χώρες. Υπό τις συνθήκες αυτές προσπάθησε μόνο με τις δικές της δυνάμεις να επιτύχει το άριστο δυνατό αποτέλεσμα».
Ο κ. Μπάιερ βρίσκει επίσης σωστό να διανέμεται κοινωνικό μέρισμα αν βοηθά τους πολίτες έστω και αν επικρίνεται, διότι όπως λέει «πρέπει να βοηθάμε αντί να μιλάμε».
Ολόκληρη η συνέντευξη του Βάλτερ Μπάιερ στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και τον Αντώνη Πολυχρονάκη έχει ως εξής:
Κύριε Μπάιερ, η ψαλίδα μεταξύ πλουσίων και φτωχών στην πλουσιότερη χώρα της Ευρώπης, την Γερμανία μεγαλώνει. Πως είναι η κατάσταση στην Αυστρία;
Στην Αυστρία το χάσμα είναι μεγαλύτερο από ό,τι στην Γερμανία, διότι και πολλοί πλούσιοι από το εξωτερικό «παρκάρουν» τα χρήματά τους στην Αυστρία διότι οι συνθήκες είναι ευνοϊκές. Συνολικά η οικονομική πολιτική είναι φιλική προς το κεφάλαιο και με τη νέα κυβέρνηση μεταξύ του (Χριστιανοδημοκρατικού) Αυστριακού Λαϊκού Κόμματος (ÖVP) και του ακροδεξιού Κόμματος Ελευθερίας της Αυστρίας (FPÖ) θα γίνει περισσότερο.
Πώς εξηγείτε την αύξηση των ανισοτήτων σε τόσο πλούσιες χώρες όπως οι προαναφερθείσες και μάλιστα σε καιρούς ανάπτυξης των οικονομιών τους;
Ακούγεται ίσως τετριμμένο αλλά σε καπιταλιστικές κοινωνίες ανάπτυξη σημαίνει αύξηση των κερδών του κεφαλαίου. Με την αποδοχή και επικράτηση της νεοφιλελεύθερης οικονομικής φιλοσοφίας δεν αποκαθίστανται οι κοινωνικές αποκλίσεις με την αναδιανομή των κερδών, το αντίθετο μάλιστα ενισχύονται οι διαφορές.
Στο Γκέτεμποργκ τα κράτη μέλη της Ε.Ε. συμφώνησαν προ ημερών να γίνει η Ευρώπη πιο κοινωνική. Να περιμένουμε λοιπόν βελτίωση της κατάστασης;
Το ότι γίνεται στην Ευρώπη συζήτηση για τις κοινωνικές ανισότητες είναι θετικό. Από την άλλη μεριά είναι απογοητευτικό το γεγονός ότι οι κοινωνικοί πυλώνες που περιγράφονται δεν περιέχουν συγκεκριμένα μέτρα. Ακόμα χειρότερο είναι το ότι η κοινωνική πολιτική είναι ένα παρακολουθηματικό μέγεθος της οικονομικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο βαθμό που το Δημοσιονομικό Σύμφωνο και η συνολική πολιτική του περιορισμού των δημοσιών δαπανών δεν αλλάζουν οι δυνατότητες για λήψη κοινωνικών μέτρων είναι πολύ περιορισμένες. Αυτό είναι το κύριο έλλειμμα της συμφωνίας, το ότι η κοινωνική πολιτική είναι παρεπόμενη της οικονομικής πολιτικής της νομισματικής Ένωσης.
Εσείς τι προτείνετε συγκεκριμένα για την άμβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων στην Αυστρία;
Στην Αυστρία υπάρχουν επαρκείς πόροι, έχουμε πλεονάσματα τα οποία θα μπορούσαν να διανεμηθούν για να αμβλυνθούν οι ανισότητες, υπάρχουν επαρκή περιθώρια για άσκηση κοινωνική πολιτικής, να γίνουν επενδύσεις στην κατεύθυνση της οικολογικής αναδιαμόρφωσης τη οικονομίας, για την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους και όχι την κατεδάφισή του όπως προαναγγέλλει η καινούρια κυβέρνηση. Χωρίς να θέλω να υπεραπλουστεύσω την κατάσταση η αποστολή μιας αυστριακής κυβέρνησης είναι να βελτιώσει την κοινωνική της πολιτική διότι απλώς η Αυστρία έχει τη δυνατότητα να το κάνει.
Η κατεδάφιση του κοινωνικού κράτους δεν είναι αυστριακό φαινόμενο αλλά πανευρωπαϊκό. Είναι εφικτή η αλλαγή;
Θεωρητικά είναι δυνατή, είναι θέμα πολιτικής βούλησης. Κυριαρχούν όμως αυτή τη στιγμή οι συντηρητικές και οι φιλελεύθερες κυβερνήσεις στην Ευρώπη οι οποίες αποδέχονται την ανεργία και τις περικοπές στον κοινωνικό τομέα.
Οι προτάσεις Μακρόν είναι προς την σωστή κατεύθυνση στον κοινωνικό τομέα, λ.χ. χάρη σε ένα ενδεχόμενο κοινό ευρωπαϊκό προϋπολογισμό;
Στον κοινωνικό τομέα σίγουρα όχι. Οι κοινός προϋπολογισμός απορρίφθηκε εξάλλου από την γερμανική κυβέρνηση εντός μερικών ημερών. Η πρόταση έμεινε στα χαρτιά και αυτό που απέμεινε είναι οι μεταρρυθμίσεις της αγοράς εργασίας οι οποίες είναι εντελώς προς την κατεύθυνση της απόλυτα νεοφιλελεύθερης απορρύθμισης της αγοράς εργασίας.
Η μετεκλογική κατάσταση στην Γερμανία πόσο θα επηρεάσει τις κοινωνικές εξελίξεις στην Ευρώπη;
Στην Γερμανία κατά την εκτίμησή μου θα γίνει πιθανόν ένας μεγάλος συνασπισμός μεταξύ Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών τελικά με ενδεχόμενη επιρροή των Πρασίνων. Αυτό σημαίνει συνέχιση της μέχρι τώρα κοινωνικής πολιτικής. Στην Αυστρία τα πράγματα είναι διαφορετικά. Το Κόμμα Ελευθερίας της Αυστρίας, είναι ένα ακροδεξιό κόμμα και θα υπάρξει στροφή προς τα δεξιά.
Η Ελλάδα, σύμφωνα με το γερμανικό Ίδρυμα Μπέρτελσμαν, είναι τελευταία στην κατάταξη της κοινωνικής δικαιοσύνης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι αποτέλεσμα της πολιτικής της τρόικας;
Ναι. Είμαι απόλυτα αντίθετος με την τρόικα και εξακολουθώ να πιστεύω ότι η πολιτική που επέβαλε στην Ελλάδα δεν είναι μόνο άδικη αλλά και εντελώς παράλογη. Δεν νομίζω ότι το αυτό μοντέλο κοινωνικής και οικονομικής πολιτικής πρέπει να μεταφερθεί ως δήθεν επιτυχημένο και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Η πολιτική της είναι όμως παρούσα στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες του νότου. Υπάρχει περιθώριο για την ελληνική κυβέρνηση να κάνει κοινωνική πολιτική;
Βλέπω ότι η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί μέσα σε αυτά τα ασφυκτικά πλαίσια να ανακαλύψει τρόπους να κάνει κοινωνική πολιτική όπου μπορεί και το κάνει. Θα ήθελα επί τη ευκαιρία να εξάρω τη στάση της στο προσφυγικό παρά τα προβλήματα της ίδιας της Ελλάδας σε αντίθεση με άλλες πλούσιες χώρες της Ευρώπης όπως η Αυστρία.
Πώς εκτιμάτε την πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης συνολικά;
Παρά το γεγονός ότι οι πολίτες περίμεναν περισσότερα θα πρέπει να αναλογισθεί κανείς ότι αφέθηκε μόνη ιδίως από τους Σοσιαλδημοκράτες της Ευρώπης και για να είμαστε ειλικρινείς ούτε τα ευρωπαϊκά συνδικάτα, ούτε τα κοινωνικά κινήματα δεν την υποστήριξαν επαρκώς. Ούτε είχε την διεθνή υποστήριξη από άλλες χώρες. Υπό τις συνθήκες αυτές προσπάθησε μόνο με τις δικές της δυνάμεις να επιτύχει το άριστο δυνατό αποτέλεσμα. Νοιώθω σήμερα τόσο κοντά όσο και πριν με αυτήν την κυβέρνηση.
Η ελληνική κυβέρνηση επικρίθηκε σφοδρά πέρυσι για την διανομή κοινωνικού μερίσματος. Φέτος θα επαναληφθεί. Το θεωρείτε σωστό;
Το βρίσκω σωστό. Στο Γκράτς όπου το Κομμουνιστικό Κόμμα της Αυστρίας είναι η δεύτερη δύναμη δίνεται μια ανάλογη βοήθεια και επικρίνεται ως ελεημοσύνη. Αλλά αν βοηθά τους πολίτες γιατί να μην γίνει; Πρέπει να βοηθάμε αντί να μιλάμε.
