Το τελευταίο στοίχημα του επιχειρηματία είναι και το πιο μεγάλο
Χαρισματικός και σόουμαν, προσιτός ενίοτε και σε απλούς ενδιαφερόμενους και φαν μέσω τουίτερ, ο Έλον Μασκ είναι διάσημος για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα της Tesla αλλά και τα διαστημικά του project που στοχεύουν στον αποικισμό του Άρη και τη μελλοντική διάσωση της ανθρωπότητας μέσω (πολύ) μακρινών ταξιδιών. Ο Μασκ όμως πέρα από όλα τα άλλα είναι επιχειρηματίας και από τη φύση του μάλλον πρακτικός και προσγειωμένος: Το πιο σταθερό και επίμονο από τα business οράματά του ήταν πάντα η μεταμόρφωση του τρόπου αποθήκευσης της ανανεώσιμης ενέργειας. Φανταστείτε μπαταρίες που ηλεκτροδοτούν ολόκληρες πόλεις, με αυτονομία βδομάδων και «καθαρή» και φθηνή φόρτιση!
Το μεγάλο τελευταίο στοίχημα του Έλον Μασκ ως επιχειρηματία είναι να κατασκευάσει τη μεγαλύτερη μπαταρία ιόντων λιθίου στον κόσμο εντός 100 ημερών ή να αναλάβει όλα τα έξοδα και να τη δώσει ο ίδιος δωρεάν στην πολιτεία της Νότιας Αυστραλίας που αποδέχθηκε το στοίχημα. Όμως, με πάνω από την μισή εγκατάσταση να έχει ήδη ολοκληρωθεί, ο δισεκατομμυριούχος φαίνεται πώς τελικά θα πληρωθεί πανηγυρικά. Στο Jamestown, η κατασκευή της μπαταρίας των 100 megawatt που ανακοινώθηκε τον Ιούλιο, έχει ήδη προχωρήσει μέχρι σήμερα απόλυτα ικανοποιητικά και γρήγορα.
Η μεγάλη μπαταρία του Μασκ είναι επαναστατική. Το έργο της Νότιας Αυστραλίας είναι το καθοριστικό παράδειγμα για το πώς θα αντικατασταθούν τα ορυκτά καύσιμα με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας: Θα είναι η μεγαλύτερη εγκατάσταση μπαταρίας στον πλανήτη, τρεις φορές μεγαλύτερη ισχύς από τον σημερινό κάτοχο του ρεκόρ και θα λύσει με μια κίνηση το ενεργειακό πρόβλημα της περιοχής. Θα αποθηκεύει συνολικά 129 MWhr ενέργειας, αρκετά για την ηλεκτροδότηση 30.000 σπιτιών για πολλές μέρες.
Ο επιχειρηματίας αναγνωρίζει πάντα, καθαρά και χωρίς περιστροφές, το ρίσκο: «Σίγουρα υπάρχει το ρίσκο, αφού θα είναι η μεγαλύτερη εγκατάσταση μπαταριών του κόσμου με μεγάλη διαφορά. Όταν μεγαλώνεις κάτι κατά τρεις φορές, άραγε θα δουλεύει το ίδιο καλά; Πιστεύουμε πως ναι, αλλά υπάρχει κάποιο ρίσκο».
Η πολιτεία της Νοτίου Αυστραλίας, με πληθυσμό σχεδόν δύο εκατομμυρίων ανθρώπων, μαστίζεται από ελλείψεις ενέργειας και μάλιστα, το ρεύμα κόπηκε σε όλη την πολιτεία τον Σεπτέμβριο του 2016 στη διάρκεια μεγάλης καταιγίδας. Το σχέδιο του Μασκ περιλαμβάνει αιολικό πάρκο δίπλα στην εγκατάσταση μπαταριών. Οι μπαταρίες θα φορτίζονται όταν η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας είναι υψηλή, και θα δίνουν ρεύμα στο δίκτυο όταν η ζήτηση ανεβαίνει και το κόστος της παραγωγής αυξάνεται.
Η «μαγική» μπαταρία του Μασκ θα μεταμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο αποθηκεύεται η ανανεώσιμη ενέργεια και θα σταθεροποιήσει το δίκτυο. Θα ασκήσει επίσης πιέσεις για πτώση των τιμών. Η αποθήκευση σε μπαταρίες είναι το μέλλον της αγοράς ενέργειας και όλα τα μάτια του κόσμου μοιραία θα στραφούν αργά ή γρήγορα στην εντυπωσιακή, ανατρεπτική της εξέλιξη.
Η ξέφρενη επιχειρηματική πορεία του Έλον Μασκ
Ο Έλον Μασκ γεννήθηκε στην Πρετόρια το 1971. Γονείς του είναι η Μάγιε Χάλντεμαν, μοντέλο από τον Καναδά, και ο Έρολ Μασκ, Νοτιοαφρικανός ηλεκτρολόγος - μηχανολόγος. Μεγάλωσε μαζί με δύο νεώτερα αδέρφια, ένα αγόρι και ένα κορίτσι. Οι γονείς του χώρισαν το 1980, και από τότε ο Μασκ ζούσε περισσότερο με τον πατέρα του στη Νότια Αφρική.
Στην ηλικία μόλις 10 ετών, άρχισε να πειραματίζεται με ένα υπολογιστή Commodore VIC-20, και γρήγορα έμαθε μόνος του προγραμματισμό ηλεκτρονικών υπολογιστών και πούλησε τον κώδικα που έγραψε για ένα παιχνίδι που είχε φτιάξει σε γλώσσα BASIC, σε περιοδικό υπολογιστών για περίπου 500 δολάρια! Με την αποφοίτηση του από το λύκειο στη Νότια Αφρική, μετακόμισε για σπουδές στον Καναδά και κατόπιν στις ΗΠΑ.
Όσο σπούδαζε ο Μασκ μαζί με έναν άλλο συμφοιτητή του αγόρασαν ένα κτήριο 10 δωματίων το οποίο και το προσάρμοσαν σαν... νυχτερινό κέντρο διασκέδασης για άλλους φοιτητές. Το 1995, μετακόμισε στην Καλιφόρνια για να ξεκινήσει το διδακτορικό του στην εφαρμοσμένη φυσική στο πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, ωστόσο πολύ σύντομα εγκατέλειψε τις σπουδές του ώστε να επικεντρωθεί στις επιχειρηματικές του δραστηριότητες σε τρεις κυρίως τομείς: Ίντερνετ, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και διάστημα. Μαζί με τον αδερφό του χρησιμοποιώντας 28.000 δολάρια που τους παρείχε ο πατέρας τους, ίδρυσαν την εταιρεία Zip2, μια διαδικτυακή εταιρεία η οποία παρείχε υπηρεσίες καταλογογράφησης και εύρεσης εμπορικών επιχειρήσεων. Ο Μασκ κατάφερε να εξασφαλίσει συμβόλαια παροχής υπηρεσιών με τους Τάιμς της Νέας Υόρκης καθώς και την Chicago Tribune. Η Compaq εξαγόρασε την Zip2 για 307 εκατομμύρια δολάρια σε μετρητά και 34 εκατομμύρια σε μετοχές το 1999.
Το 1999 ο Μασκ χρησιμοποίησε 10 εκατομμύρια δολάρια από το ποσό που κέρδισε με την πώληση του Zip2 για να ιδρύσει τον διαδικτυακό τόπο X.com ο οποίος ειδικευόταν σε οικονομικές συναλλαγές και πληρωμές μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Ένα χρόνο αργότερα η εταιρεία αυτή συγχωνεύτηκε με μια άλλη η οποία διέθετε μια υπηρεσία μεταφοράς χρημάτων με την ονομασία PayPal.
Το 2001, ο Μασκ ξεκίνησε να ασχολείται όλο και πιο ενεργά με την εξερεύνηση του διαστήματος και συγκεκριμένα με την εξερεύνηση του Άρη. Ταξίδεψε στη Ρωσία με σκοπό την αγορά παροπλισμένων και ανακαινισμένων διηπειρωτικών πυραύλων ώστε να τους μετατρέψει σε οχήματα μεταφοράς εξοπλισμού στο διάστημα, ωστόσο το κόστος της προμήθειας των πυραύλων έκανε τον Μασκ να αλλάξει ρότα: Θα του ήταν πιο οικονομικό να ιδρύσει μια δική του εταιρεία, η οποία και θα κατασκεύαζε η ίδια τους πυραύλους που χρειάζονταν. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Μασκ το κόστος των πρώτων υλών για την κατασκευή ενός πυραύλου θα ήταν μόλις το 3% του κέρδους από την πώληση του και θα του άφηνε μεγάλα περιθώρια κέρδους.
Χρησιμοποιώντας 100 εκατομμύρια δολάρια από την προσωπική του περιουσία, ο Μασκ ίδρυσε την SpaceX τον Ιούνιο του 2002, με τον μακροπρόθεσμο στόχο του όπως δήλωσε να είναι η δημιουργία ενός πραγματικού διαστημικού πολιτισμού. Το 2009, το όχημά του Falcon 1 έγινε το πρώτο ιδιωτικό διαστημικό όχημα το οποίο τοποθέτησε δορυφόρο γύρω από την τροχιά της Γης. Το 2012, ένα από τα επίσης δικά του Dragon προσδέθηκε στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό μεταφέροντας προμήθειες και εξοπλισμό. Ο Μασκ δήλωσε πως επηρεάστηκε από το έργο του Ισαάκ Ασίμοφ και πως θεωρεί την εξερεύνηση του διαστήματος ένα σημαντικό βήμα για την επέκταση και διατήρηση του ανθρώπινου είδους.
Η εταιρεία κατασκευής ηλεκτρικών αυτοκινήτων Tesla Motors υπήρχε ήδη από το 2003 πριν ο Έλον Μασκ επενδύσει σε αυτήν το 2004 και γίνει ο πρόεδρος της. Μετά την οικονομική κρίση του 2008, άρχισε να ασχολείται όλο και πιο ενεργά και να συμμετέχει στις λεπτομέρειες του τεχνικού σχεδιασμού. Το πρώτο όχημα της εταιρείας ήταν το Tesla Roadster, το οποίο είχε πωλήσεις περίπου 2.500 οχημάτων σε 31 χώρες. Για να αυξήσει την απόσταση που μπορούν να διανύσουν τα οχήματα χωρίς να αντιμετωπίσουν πρόβλημα φόρτισης, έκανε συμφωνίες κατασκευής σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων σε πολλές περιοχές των ΗΠΑ.
Το 2014, ο Μασκ προχώρησε σε ένα ακόμα επαναστατικό βήμα: Ανακοίνωσε πως η Tesla Motors επιτρέπει την ελεύθερη χρήση της τεχνολογίας που είχε πριν νομικά κατοχυρωμένη και καλά κλειδωμένη, στη βάση της καλής πίστης και με το σκοπό να διευρύνει και κυρίως να επιταχύνει την υιοθέτηση των ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην αγορά. Για τον Έλον Μασκ ο πραγματικός ανταγωνιστής δεν ήταν οι άλλες εταιρείες που θέλουν να κατασκευάσουν ηλεκτρικά αυτοκίνητα, αλλά η... καθεστωτική, βολεμένη αγορά των πετρελαιοκίνητων αυτοκινήτων. Το φετινό καλοκαίρι ο Μασκ παρουσίασε το «προσιτό» Tesla Model 3. Το νέο μοντέλο μοιάζει με μια ακόμα χαρακτηριστική πινελιά στο ευρύτερο όραμα του Έλον Μασκ για καθαρή ενέργεια και μεταφορές και συμπληρώνει ιδανικά το φιλόδοξο παζλ με τα φωτοβολταϊκά κεραμίδια για τα σπίτια και τις μεγάλες μπαταρίες για τις πόλεις.
