Τα μπρος-πίσω της τουρκικής πλευράς και η έλλειψη εμπιστοσύνης που υπονόμευσαν τη διαδικασία
Η λύση για το Κυπριακό ήταν «πραγματικά, πραγματικά κοντά». Αυτό ανέφερε διπλωμάτης που συμμετείχε στις συζητήσεις στο Κραν Μοντάνα, σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, δείχνοντας με αυτόν τον τρόπο την απογοήτευσή του για το ναυάγιο μίας διάσκεψης που κατά πολλούς αποτελούσε την καλύτερη ευκαιρία εδώ και δεκαετίες για την επίλυση του ζητήματος.
Σύμφωνα με διπλωμάτες που επικαλείται το Reuters, η Τουρκία δεν προσέφερε σχεδόν τίποτα στους Ελληνοκύπριους που ζητούσαν την πλήρη απόσυρση των 30.000 Τούρκων στρατιωτών από το νησί, ενώ οι ενδείξεις που υπήρχαν την Πέμπτη ότι η Τουρκία σκεφτόταν να εγκαταλείψει το δικαίωμα στρατιωτικής παρέμβασής της εξαφανίστηκαν όταν η ελληνική πλευρά ζήτησε αυτή η δέσμευση να γίνει γραπτή.
Οι Ελληνοκύπριοι ήταν έτοιμοι να κάνουν υποχωρήσεις υπό όρους στις τουρκοκυπριακές απαιτήσεις για εναλλάξ προεδρία, που ήταν το άλλο μείζον ζήτημα, και υπέβαλαν το σχέδιό τους γραπτά.
«Δεν ξέρω πού μπορεί να πάει από εδώ και πέρα», ανέφερε διπλωματική πηγή, η οποία κατηγόρησε τους Τουρκοκύπριους ότι ήταν «λίγο πλεονέκτες», ενώ σχολίασε για τους Ελληνοκύπριους ότι πιθανόν να έκαναν ένα λάθος τακτικής όταν ζήτησαν γραπτή δέσμευση από την Τουρκία προτού υπάρξει συμφωνία.
«Απλώς δε νομίζω ότι υπάρχει αίσθηση εμπιστοσύνης. Ήμασταν πραγματικά, πραγματικά κοντά», είπε η ίδια πηγή.
Άλλη πηγή προσκείμενη στην ελληνική πλευρά δήλωσε ότι η Τουρκία αρνήθηκε να πραγματώσει τις ενδείξεις που είχε δώσει νωρίτερα στον ΟΗΕ, ότι θα ήταν «ευέλικτη» όσον αφορά το δικαίωμα στρατιωτικής παρέμβασης. Όταν ο ΟΗΕ πρότεινε να γίνει μία περίληψη αυτών των σημείων, ανοίγοντας το δρόμο για μία πιθανή συνάντηση των πρωθυπουργών της Ελλάδας, της Τουκίας και της Βρετανίας στη Νέα Υόρκη την ερχόμενη εβδομάδα, η Τουρκία έκανε πίσω.
Σύμφωνα με δύο πηγές που επικαλείται το Reuters, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου είπε τότε ότι αυτό το δικαίωμα πιθανόν να επιδέχεται αναθεώρησης σε 15 χρόνια. «Δεν είδαμε αυτήν την ευελιξία», ανέφερε η προσκείμενη στην ελληνική πλευρά πηγή.
Από την πλευρά της Τουρκίας, ο πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ ανέφερε πως η χώρα του θα διατηρήσει την εποικοδομητική της στάση, προσθέτοντας ότι η ελληνική πλευρά δεν το έκανε αυτό.
«Φυσικά, αυτό που είναι απαραίτητο για μας είναι ότι, ανεξαρτήτως του τι αποτέλεσμα θα έχουμε ή για ποιο θέμα θα συμφωνήσουμε, η ασφάλεια και το ζήτημα των εγγυήσεων είναι ζωτικής σημασίας [για να διασφαλιστεί] ότι δεν θα επαναληφθούν τα παλαιότερα προβλήματα, και η υποχώρηση σε αυτά είναι εκτός συζήτησης», τόνισε.
Η Βρετανία εξέφρασε τη «μεγάλη απογοήτευσή» της για την κατάρρευση των διαπραγματεύσεων. «Τώρα είναι η ώρα για μία ήρεμη περισυλλογή και εξέταση των επόμενων βημάτων. Η δέσμευσή μας σε μία συμφωνία παραμένει σταθερή», τόνισε εκπρόσωπος της βρετανικής κυβέρνησης.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, που παρέστη στις διαπραγματεύσεις την Πέμπτη ελπίζοντας να επισπεύσει μία συμφωνία, δήλωσε ότι τα Ηνωμένα Έθνη παραμένουν στη διάθεση και των δύο πλευρών για τη διευκόλυνση οποιασδήποτε μελλοντικής διαπραγμάτευσης.
Όμως το τι σημαίνει αυτό είναι ασαφές. Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου επεσήμανε ότι η έκβαση των συζητήσεων στην Ελβετία έδειξε ότι «είναι αδύνατη μία λύση εντός των παραμέτρων της αποστολής του ΟΗΕ».
«Δεν έχει πια νόημα να επιμένουμε σε αυτές τις παραμέτρους», πρόσθεσε.
