Περιήγηση μέσα στο μεσαιωνικό πύργο του Zytglogge
Η βαριά μεσαιωνική πόρτα ανοίγει και οι επισκέπτες, μόλις μια ολιγάριθμη ομάδα, ανεβαίνουν στον πύργο μέσω μιας (ασφυκτικά) στενής σκάλας. Ακούγεται ένας ήχος, σχεδόν υπνωτιστικός, κάτι σαν χτύπος καρδιάς, που αντηχεί στα πέτρινα τοιχώματα του πύργου: αυτό το τόσο γνώριμο «τικ» ή «τακ» που όμως εκεί ακούγεται πολύ πιο υποβλητικό. Ο ήχος του πανδαμάτορος χρόνου!
Αυτό το ρολόι, το Zytglogge, στη Βέρνη της Ελβετίας μετρά το χρόνο δευτερόλεπτο το δευτερόλεπτο εδώ και μισή και πλέον χιλιετία.
Γράφει η Λήδα Δεληγιάννη
Κάθε ώρα που περνά, σηματοδοτείται όχι απλώς από την εμφάνιση ενός κούκου αλλά μια ολόκληρη περφόρμανς: ένας γελωτοποιός που χορεύει, μια παρέλαση από αρκούδες και μια επίχρυση φιγούρα που ονομάζεται Χρόνος να αναποδογυρίζει την κλεψύδρα.
Οι τουρίστες που συρρέουν στην πλατεία μπροστά από το Zytglogge, για να δουν αυτή την ιδιαίτερη παράσταση στο ακριβώς της ώρας είναι χιλιάδες.
Το ρολόι αυτό δεν είναι απλά ένα από τα κορυφαία τουριστικά αξιοθέατα της Ελβετίας, είναι ένα μνημείο της ανθρωπότητας (βεβαίως είναι και στη λίστα της Unesco) που άλλαξε τον κόσμο και – κυρίως- την αίσθηση που έχουμε για αυτόν: τον τρόπο που μετράμε το χρόνο.
Το ρολόι Zytglogge και ο Άλμπερτ Αϊνστάιν
Ήταν Μάιος του 1905, ένα δροσερό απόγευμα (Ελβετία γαρ) όταν ο Άλμπερτ Αϊνστάιν άκουσε το Zytglogge να σημαίνει. Για περίπου μια δεκαετία, το ιδιοφυές μυαλό του βασάνιζε ένα επιστημονικό παράδοξο. Και μόλις σήμανε η... ώρα στο ρολόι της Βέρνης, του ήρθε η ιδέα που διέλυσε μονομιάς τη θολούρα της παραδοξότητας: αν λοιπόν ένα αυτοκίνητο ξεκινούσε από τη βάση του ρολογιού και απομακρυνόταν από αυτό με την ταχύτητα του φωτός; Και αν ήταν αυτός μέσα στο αυτοκίνητο; Το ρολόι του θα συνέχιζε να λειτουργεί. Πίσω του όμως, οι δείκτες του Zytglogge θα είχαν σταματήσει, ή έτσι θα φαινόταν. Έξι εβδομάδες αργότερα εκδίδει το σύγγραμμα του που άλλαξε την επιστήμη με τίτλο «Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας».
Από εκείνη τη στιγμή της επιφοίτησης κάτω από το Zytglogge, ο Αϊνστάιν θα κατάφερνε να μιλήσει για όλα όσα σήμερα γνωρίζουμε χάριν σε αυτόν: το χωρόχρονο και την αλληλεπίδραση του με τη μάζα, την ενέργεια, τη βαρύτητα. Και – εν συνεχεία αυτών- τις γνώσεις μας για τα άστρα και το πώς τα ουράνια σώματα αλληλεπιδρούν.
The rest is history...
Ο Πύργος του Ρολογιού ανεγέρθηκε μεταξύ του 1218 – 1220. Στην αρχή εξυπηρετούσε ως παρατηρητήριο στην οχύρωση της πόλης της Βέρνης. Το ρολόι εγκαταστάθηκε στην είσοδο του Πύργου το 1405, μετά από εργασίες ανασκευής του (ο Πύργος είχε καταστραφεί λόγω φωτιάς). Πήρε το όνομα Zytglogge, που σημαίνει «η καμπάνα του χρόνου».
Το αστρονομικό ρολόι είναι κατασκευασμένο υπό μορφίν αστρολάβου. Το τέμπλο του είναι χωρισμένο σε τρεις ζώνες: το μαύρο νυχτερινό ουρανό, το βαθύ μπλε της δύσης και το ανοιχτόχρωμο γαλάζιο του πρωινού ουρανού.
Υπάρχουν επίσης διακοσμητικές αναπαραστάσεις του ζωδιακού κύκλου αλλά και το Ιουλιανό ημερολόγιο. Επίσης υπάρχουν ενδείξεις για την κάθε μέρα της εβδομάδας ενώ κάθε δίσεκτο έτος, που ο Φεβρουάριος έχει 29 ημέρες, το ρολόι αναπρογραμματίζεται χειροκίνητα.
Το ιστορικό ρολόι της Βέρνης έχει σταματήσει πολύ λίγες φορές εδώ και 5 περίπου αιώνες: τις περισσότερες για κάποια επιδιόρθωση ή συντήρηση των μοχλών και των γραναζιών που μετρούν τον ανελέητο χρόνο που περνά, είτε τον μετράμε είτε όχι... Τικ τακ...
Με πληροφορίες από Wikipedia, bern.com, BBC
