Οι περισσότεροι προτίμησαν να τιμήσουν τον ιστορικό ηγέτη της Κούβας και σημαντική μορφή του 21ου αιώνα δι’ αντιπροσώπου
Με ηχηρότατες απουσίες από τον δυτικό κόσμο, έγινε σήμερα στην Αβάνα η ανοιχτή τελετή μνήμης για τον Φιντέλ Κάστρο, του ιστορικού ηγέτη της Κούβας και πατέρα της Κουβανικής επανάστασης, που πέθανε την Παρασκευή το βράδυ σε ηλικία 90 ετών.
Από την ΕΕ, ο Αλέξης Τσίπρας ήταν ο μόνος αρχηγός κράτους που παρευρέθη στην τελετή. Στο ίδιο επίπεδο, το παρών έδωσαν πολλοί αριστεροί ηγέτες της Λατινικής Αμερικής, περιλαμβανομένου του προέδρου της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο και της Κολομβίας Έβο Μοράλες. Επίσης αφρικανοί ηγέτες όπως ο Ρόμπερτ Μουγκάμπε της Ζιμπάμπουε και ο Τζέικομπ Ζούμα της Νότιας Αφρικής. Ο Νέλσον Μαντέλα, όσο ζούσε, είχε ευχαριστήσει επανειλημμένα τον Κάστρο για τις προσπάθειές του να εξασθενήσει το απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική.
Για πολλούς, ιδιαίτερα στη Λατινική Αμερική και στην Αφρική, ήταν το σύμβολο της αντίστασης στον ιμπεριαλισμό, έχοντας ανατρέψει έναν υποστηριζόμενο από τις ΗΠΑ δικτάτορα, και υπέρμαχος των φτωχών.
Άλλοι τον καταδίκασαν ως τύραννο του λαού, που οδήγησε στην καταστροφή της οικονομίας και την εξαθλίωση του βιοτικού επιπέδου των Κουβανών. Με αυτή την εκτίμηση, πολύ λίγοι ηγέτες από τις μεγάλες παγκόσμιες δυνάμεις είπαν αυτοπροσώπως το τελευταίο αντίο στον κομαντάντε, με πολλούς να στέλνουν αξιωματούχους κατώτερης βαθμίδας. Ακόμα και η Κίνα, έστειλε τον αντιπρόεδρό της Λι Γουαντσάο - ο κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ επισκέφθηκε την κουβανική πρεσβεία για να υπογράψει στο βιβλίο συλλυπητηρίων, λέγοντας πως η Κούβα έχασε έναν "στενό σύντροφο και πραγματικό φίλο", σύμφωνα με το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών.
Ακόμα και η Χουανίτα Κάστρο - εξόριστη αδελφή του Φιντέλ στο Μαϊάμι για περισσότερα από 50 χρόνια – δήλωσε ότι δεν θα παραστεί στη κηδεία, λέγοντας ό, τι "όσο μεγάλη και αν είναι η προσωπική της θλίψη, η πίστη της στην ελευθερία είναι ισχυρότερη".
Απών ο Ομπάμα, Πούτιν και Τριντό
Η ιστορική συμφωνία άρσης του 50ετούς εμπαργκο στην Κούβα από τις ΗΠΑ, υπεγράφη επί Ομπάμα. Ο απερχόμενος Αμερικανός πρόεδρος όμως δεν πήγε στην τελετή και ούτε έστειλε προεδρική αντιπροσωπεία στην Αβάνα. Σύμφωνα με τον Guardian, η απόφαση ελήφθη μετά από συμβουλές και προειδοποιήσεις Ρεπουμπλικάνων και Δημοκρατικών στελεχών να μην παρευρεθούν στην κηδέια του «τύραννου» ούτε ο αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν, ούτε ο ΥΠΕΞ Τζον Κέρρυ. Αντίθετα, οι ΗΠΑ θα εκπροσωπήθηκαν από τον Τζέφρι Ντε Λαουρέντις, ανώτατο διπλωμάτη της αμερικανικής πρεσβείας στην Αβάνα, και τον Μπεν Ρόουντς, συνεργάτη του Ομπάμα ο οποίος αντιπροσώπευσε τις ΗΠΑ στους 18 μήνες που κράτησαν οι κρυφές συνομιλίες που οδήγησαν στην προσέγγιση των δύο χωρών.
Ούτε η Ρωσία - στενή σύμμαχος της Κούβας επί ΕΣΣΔ - δεν τίμησε τον κομαντάντε. Ο Πούτιν απέτισε φόρο τιμής στον Κάστρο μετά τον θάνατό του την Παρασκευή χαρακτηρίζοντάς τον "αληθινό φίλο της Ρωσίας", δεν ταξίδεψε όμως στην Αβάνα. Αντίθετα, έστειλε τον Βάτσεσλαβ Βολόντιν, στενό του σύμμαχον και πρόεδρο της κάτω βουλής. Η απόφαση υπογραμμίζει το βαθμό στον οποίο η Μόσχα δεν θεωρεί πλέον την Κούβα εδώ και 25χρόνια ως κράτος-πελάτη, καθώς επιδιώκει να επικεντρωθεί στην επέκταση της επιρροής της στη Μέση Ανατολή, την Ασία και την κεντρική Ευρώπη.
Η οικογένεια του Καναδού πρωθυπουργού και ο Φιντέλ Κάστρο διατηρούσαν στενές φιλικές σχέσεις και ο Καναδάς ήταν μία από τις ελάχιστες χώρες που είχε επαφές με την Κούβα. Μάλιστα, το 2000, ο Κουβανός ηγέτης πήγε στην κηδεία του πατέρα του Τζάστιν Τριντό, Πιερ. Ομως, ο πρωθυπουργός του Καναδά δήλωσε ότι δεν θα παραστεί στην κηδεία. Αντίθετα, έστειλε τον γενικό Κυβερνήτη David Johnston - εκπρόσωπο της βασίλισσας στον Καναδά. Πριν λίγες ημέρες, ο Τζάστιν Τρουντό χαρακτήρισε τον Κάστρο ως «αξιόλογο ηγέτη» και επικρίθηκε και χλευάστηκε ευρέως - κυκλοφόρησε μάλιστα και άγρια παραφιλολογία ότι είναι νόθος γιος του Κάστρο! Στη συνέχεια προσπάθησε να.. το μαζέψει λέγοντας ότι ο Κάστρο ήταν ένας «δικτάτορας» κι ότι«είχε σοβαρά προβλήματα στο ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» και ότι τη στιγμή του θανάτου του, έκανε μια δήλωση που υπενθύμιζε τους στενούς δεσμούς μεταξύ του λαού του Καναδά και του λαού της Κούβας.
Οι ευρωπαίοι ηγέτες δεν πήγαν επίσης στην Αβάνα. Χαρακτηριστική ήταν η δήλωση του Βερολίνου ότι "η ελευθερία της έκφρασης, τα ανθρώπινα δικαιώματα και η δημοκρατία δεν αποτελούσαν μέρος της ιδεολογίας του Φιντέλ Κάστρο". Η Γερμανία εκπροσωπήθηκε από τον Σοσιαλδημοκράτη πρώην καγκελάριο Γκέρχαρντ Σρέντερ, ο οποίος στο παρελθόν είχε συναντηθεί πέντε φορές με τον Φιντέλ Κάστρο.
Ο Κομαντάντε της Κούβας ο οποίος πέθανε τη νύχτα της περασμένης Παρασκευής προς το Σάββατο, σε ηλικία 90 ετών. Μία αυτοκινητοπομπή θα μεταφέρει την τέφρα του Κάστρο από την Αβάνα σήμερα στην ανατολική πόλη Σαντιάγκο ντε Κούβα, όπου θα αποτεθεί - σε μια αντίστροφη πορεία από αυτήν που ακολούθησε με τον επαναστατικό στρατό όταν ανέτρεψε τον Φουλγκένσιο Μπατίστα το 1959.
Επιμέλεια: Ελένη Λογοθέτη
