Μία ριζοσπαστική πρόταση που μπορεί να λύσει (;) το πρόβλημα της εξάντλησης των κρατικών ομολόγων
Εδώ και χρόνια η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αγοράζει κρατικά ομόλογα για να λειτουργήσει η οικονομία, το πρόβλημα όμως είναι ότι εξαντλούνται γρήγορα. Γι' αυτό ορισμένοι οικονομολόγοι κάνουν μια ριζοσπαστική και αμφισβητούμενη πρόταση: Nα αγοράζει και μετοχές. “Θα την υιοθετήσει ο Ντράγκι;”, αναρωτιέται η γερμανική Welt.
Ο επικεφαλής οικονομολόγος της ελβετικής τράπεζας Safra Sarasin, Κάρστεν Γιούνιους, είπε στην εφημερίδα ότι πολλοί το θεωρούν εσφαλμένο, αλλά η τράπεζά του κάνει κάτι το οποίο συμβουλεύει να κάνει και η ΕΚΤ. Να αγοράζει δηλαδή μετοχές. «Το παράδειγμα της Κεντρικής Τράπεζας της Ελβετίας, η οποία επενδύει σε μετοχές εδώ και χρόνια, δείχνει πως κάτι τέτοιο θα ήταν σκόπιμο και για την ΕΚΤ».
Και δεν είναι ο μοναδικός ο οποίος υποστηρίζει αυτή την άποψη. Ολοένα και περισσότεροι οικονομικοί εμπειρογνώμονες ζητούν -όχι μόνο από την ΕΚΤ- την επέκταση του προγράμματος αγοράς μετοχών. «Όποιος θέλει να επενδύουν περισσότερο οι επιχειρήσεις πρέπει και να θέλει μεγαλύτερες τιμές μετοχών», επιχειρηματολογεί λ.χ. ο Ερικ Λόνεργκαν της βρετανικής επενδυτικής εταιρείας M&G για τις αγορές μετοχών της Κεντρικής Τράπεζας της Αγγλίας.
Έτσι ανοίγει όμως ο δρόμος για το σπάσιμο ενός ακόμα ταμπού. Ήδη εδώ και χρόνια η ΕΚΤ αγοράζει κρατικά ομόλογα, πιστωτικές επιστολές, ομόλογα και επιπροσθέτως από τον Ιούνιο εταιρικά ομόλογα. Το πρόβλημα είναι ότι γρήγορα τα κρατικά ομόλογα της ΕΚΤ εξαντλούνται, των μεν Φινλανδών το Νοέμβριο, της δε Γερμανίας το Μάιο του ερχόμενου έτους, σημειώνει η Welt.
Εάν η ΕΚΤ χαλαρώσει το Σεπτέμβριο τους όρους αγοράς ομολόγων θα υπάρξει ακόμα λίγος χρόνος, αλλά μετά θα ερχόταν η στιγμή κατά την οποία η ΕΚΤ ή θα πρέπει να σταματήσει την αγορά κρατικών ομολόγων ή θα πρέπει να αναζητήσει νέες κατηγορίες επενδύσεων. «Το επόμενο λογικό βήμα είναι φυσικά για την ΕΚΤ οι μετοχές», όπως είπε στην εφημερίδα ο Μάρκους Τσάμπερ της εταιρείας διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων VMZ, o οποίος παραπέμπει στο παράδειγμα της Ελβετίας και της Ιαπωνίας, οι οποίες το πράττουν ήδη.
Κατά τον Κάρστεν Γιούνιους, η αγορά μετοχών από την ΕΚΤ θα είχε ένα ακόμα πλεονέκτημα: θα μείωνε τους κινδύνους για την ΕΚΤ αφού «οι μετοχές φαίνονται βραχυπρόθεσμα ότι ενέχουν κίνδυνο, επειδή είναι εκτεθειμένες σε μεγάλες διακυμάνσεις σε σχέση με άλλες επενδύσεις, γι' αυτό και δεν επιλέγονται καθόλου ως επένδυση από τις κεντρικές τράπεζες». Αυτό όμως δεν είναι καθόλου αναμενόμενο για την ΕΚΤ, διότι θα συνεχίζει να τυπώνει χρήμα και γι αυτό είναι σημαντικότερο ένα καλύτερο μείγμα από τίτλους που αγοράστηκαν.
Επικριτές προειδοποιούν εντούτοις ότι με το σπάσιμο ενός νέου ταμπού θα ακολουθηθεί ένας δρόμος, ο οποίος στο τέλος θα οδηγούσε τελικά σε μη ηθελημένες συνέπειες. Ο Μαρκ Φάμπερ, έμπειρος μάνατζερ διαχειριστών χαρτοφυλακίων, το διετύπωσε σαφέστατα στο CNBC. «Σε τελευταία ανάλυση (οι Κεντρικές Τράπεζες) θα αγοράσουν όλα τα κρατικά ομόλογα, όλα τα εταιρικά ομόλογα και όλες τις μετοχές». Εάν δε καταρρεύσει η αγορά ακινήτων, θα αγοράσει και τις μετοχές των ακινήτων και στη συνέχεια θα ανήκουν τα πάντα στις Κεντρικές Τράπεζες και επομένως στα κράτη. Με αυτόν τον τρόπο θα ετίθετο εν αμφιβόλω ολόκληρο το οικονομικό σύστημα. Κατά τον Φάμπερ, «αυτός ο δρόμος οδηγεί κατ΄ευθείαν στο σοσιαλισμό»...
