Οι συνθήκες που επικρατούν στον πλανήτη είναι τρομακτικές - Η θερμοκρασία στην επιφάνεια στους 500 βαθμούς Κελσίου και η ατμόσφαιρα 100 φορές πιο πυκνή από αυτή της Γης
Ο επιφανής Έλληνας αστροφυσικός -senior scientist του Εργαστηρίου Αστροφυσικής και Διαστημικής Έρευνας του Πανεπιστημίου του Σικάγο- Θανάσης Οικονόμου, είναι ένας από τους πέντε επιστήμονες που θα συνεργαστούν με Ρώσους για την προετοιμασία μιας μεγάλης αποστολής, το 2025, στον πλανήτη Αφροδίτη.
"Υπάρχει συνεργασία της Ρωσίας με τη ΝΑΣΑ για μια αποστολή στην Αφροδίτη. Η ΝΑΣΑ επέλεξε πέντε επιστήμονες για να συνεργαστούν από κοινού με τους Ρώσους συναδέλφους τους, στην προετοιμασία της αποστολής. Ανάμεσα στους πέντε ειδικούς της ΝΑΣΑ θα είμαι και εγώ. Έτσι έχω αρχίσει να πηγαίνω στη Μόσχα για την προετοιμασία αυτής της αποστολής" είπε ο Έλληνας επιστήμονας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Η αποστολή αναμένεται να πραγματοποιηθεί το 2025 και προβλέπει την εξερεύνηση της Αφροδίτης γιατί "δεν έχουμε τις πληροφορίες που χρειάζονται για να κατανοήσουμε την εξέλιξη των πλανητών στο ηλιακό μας σύστημα. Τις πληροφορίες αυτές μπορούμε να λάβουμε μόνο με αποστολές".
Η ιδέα είναι να υπάρχει ένα σκάφος που να μπορεί να εργαστεί κάτω από τις συνθήκες που επικρατούν στην Αφροδίτη. Οι συνθήκες είναι τρομακτικές. Η θερμοκρασία στην επιφάνεια του πλανήτη είναι στους 500 βαθμούς Κελσίου και η ατμόσφαιρα είναι 100 φορές πιο πυκνή από αυτή της Γης. "Καταλαβαίνει κανείς ότι κάτω από αυτές τις συνθήκες δεν μπορεί να αντέξει ο εξοπλισμός για μεγάλο χρονικό διάστημα. Υπολογίζουμε, λοιπόν, σε λίγες ώρες να καταφέρουμε να πάρουμε τις πληροφορίες και τα στοιχεία από την Αφροδίτη για να έχουμε μια διαφορετική εικόνα από τη σημερινή γι αυτόν τον πλανήτη".
Ερ: Βρισκόμαστε κοντά στην αποστολή ανθρώπου στον Άρη;
Απ: Ο Άρης είναι ο πιο ενδιαφέρων πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος. Έχουμε πραγματοποιήσει 43 αποστολές εκ των οποίων τα 2/3 έχουν αποτύχει. Τελευταία αποστολή ήταν μόλις τον Μάρτιο του 2016. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος έχει στείλει ένα διαστημόπλοιο, που θα περιστρέφεται γύρω από τον Άρη και θα προσπαθήσει να προσεδαφιστεί στην επιφάνειά του. Δεν είναι εύκολες αυτές οι αποστολές. Το ενδιαφέρον όλων των επιστημόνων τού διαστήματος είναι πολύ μεγάλο, γιατί ο Άρης θα είναι ο πρώτος πλανήτης που θα επισκεφθεί ο άνθρωπος. Προτού γίνει όμως αυτό, θα γίνουν πολλές άλλες αποστολές, ώστε να επιτευχθεί στο τέλος η επανδρωμένη αποστολή στον πλανήτη. Το 2020 σχεδιάζουμε να σταλούν διαστημόπλοια που θα πάρουν δείγματα από την επιφάνεια του πλανήτη και στα πλαίσια της εξάσκησης θα επιστρέψουν στη Γη για να δούμε πώς είναι το όλο εγχείρημα της επιστροφής.
Η αποστολή στον Άρη διαρκεί τρία χρόνια. Χρειάζονται επτά με εννέα μήνες για να φτάσει εκεί ο άνθρωπος και άλλους τόσους για να επιστρέψει. Όμως, χρειάζεται και διάστημα ενός έτους για να συντονιστούν οι τροχιές του Άρη και της Γης, ώστε να μπορέσουν οι αστροναύτες να επιστρέψουν. Καταλαβαίνετε τι σημαίνει αυτό; Πρέπει να εξασφαλίσουμε τροφή, οξυγόνο και καύσιμα για την επιστροφή. Η γνώμη μου είναι ότι η ευκολότερη λύση είναι η μη επανδρωμένη πτήση που θα μπορεί να μεταφέρει τα υλικά, τα οποία χρειάζεται ο άνθρωπος -καύσιμα και οξυγόνο- ή ακόμη και κάποια να τα παράγει εκεί. Αυτό θα πάρει πολύ χρόνο.
Οι πρώτες αποστολές που μπορεί να γίνουν θα είναι από το 2030-40. Υπάρχουν όμως και άλλες δυσκολίες, που δεν είναι εύκολο να βρεις πάντα λύσεις. Όπως το πρόβλημα της ακτινοβολίας. Εδώ προστατευόμαστε από τις διάφορες ακτινοβολίες από την ατμόσφαιρα και το μαγνητικό πεδίο της Γης. Εκτός Γης δεν έχεις καμία τέτοια προστασία. Έτσι, οι αστροναύτες, εάν γίνει κάτι στον Ήλιο, θα είναι απροστάτευτοι. Θα είναι πολύ επικίνδυνο για τη ζωή τους.
Ο Θανάσης Οικονόμου γεννήθηκε το 1937 στον Ζιάκα Γρεβενών. Στα μέσα του εμφυλίου μαζί με άλλα παιδιά του χωριού έφυγαν από την Ελλάδα με τα πόδια, πέρασαν τα Αλβανικά σύνορα, έφτασαν στη Γιουγκοσλαβία κι έπειτα με τρένο στην Τσεχοσλοβακία. Η αγάπη του για τη Φυσική και τα Μαθηματικά ήταν ευδιάκριτη στους δασκάλους του. Τελείωσε το γυμνάσιο και σπούδασε Πυρηνική Φυσική στο Πανεπιστήμιο της Πράγας.
Αν και του δόθηκε η ευκαιρία να εργαστεί στη Μόσχα πήγε στις ΗΠΑ και από το 1981 εργάζεται στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο. Διεξήγαγε βασική έρευνα στην Πυρηνική Φυσική, ειδικά σε φασματόμετρα σωματιδίων άλφα και ακτίνων-Χ. Πειραματικές συσκευές του λειτουργούν επί τόπου, ή έχουν κάνει μετρήσεις, σε διάφορα σώματα του ηλιακού συστήματος (Σελήνη, Άρης, Κρόνος, αστεροειδείς και κομήτες) σε ρωσικές, αμερικανικές, ευρωπαϊκές καθώς και ιαπωνικές διαστημικές αποστολές, όπως οι Surveyor, Apollo, Viking στη Σελήνη, Pathfinder, Spirit και Opportunity στον Άρη, Cassini/Huygens στον Κρόνο και Stardust.
Έχει λάβει πολλές διεθνείς διακρίσεις σε αναγνώριση της συμβολής του στη μελέτη του ηλιακού συστήματος και για τη συμμετοχή του σε διαστημικές αποστολές.
Τα καλοκαίρια επισκέπτεται τη γενέτειρά του.
