Τι αποκαλύπτουν τα στοιχεία από τις καταγγελίες στο πρόγραμμα React
Οι ελληνικής καταγωγής πολίτες υφίστανται συχνότερα διακρίσεις λόγω ηλικίας, με κυριότερη τον αποκλεισμό από την εργασία, ενώ διακρίσεις υφίστανται και οι πολίτες άλλων εθνικοτήτων, ωστόσο το αίτιο εκεί προκύπτει από το γεγονός ότι είναι μετανάστες ή πρόσφυγες.
Τα παραπάνω προέκυψαν από την επεξεργασία των καταγγελιών για διακρίσεις που υποβλήθηκαν στο πρόγραμμα «React: Καταγραφή-Παρέμβαση-Αντιμετώπιση Διακρίσεων–Προστασία Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων». Το πρόγραμμα υλοποίησαν τους τελευταίους 11 μήνες οι ΜΚΟ Praksis και Civis Plus, με χρηματοδότηση από τον ΕΟΧ και τα «EEA Grants» και διαχειριστή επιχορήγησης το Ίδρυμα Μποδοσάκη.
Πολίτες που υπέστησαν διακρίσεις είχαν τη δυνατότητα να τις καταγγείλουν και να ενημερωθούν για το τι πρέπει να κάνουν από τα γραφεία του προγράμματος σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Πάτρα ή μέσω των τηλεφωνικών γραμμών 8001001778 και 21110121442. Η χρηματοδότηση του προγράμματος ολοκληρώθηκε, ωστόσο οι δύο ΜΚΟ επισήμαναν σε σημερινή συνέντευξη τύπου την πρόθεσή τους να το συνεχίσουν με ίδιους πόρους.
Στόχοι του προγράμματος ήταν η καταγραφή περιστατικών διακρίσεων, η ψυχοκοινωνική και νομική υποστήριξη των θυμάτων, η διεκδίκηση των δικαιωμάτων των ανθρώπων που δεν έχουν φωνή και η μελέτη του φαινομένου των διακρίσεων.
Ορισμένα χαρακτηριστικά περιστατικά; Ναυτιλιακή εταιρεία μεταχειρίστηκε διαφορετικά πρόσφυγες επιβάτες σε σχέση με επιβάτες από την Ελλάδα ή άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πολυτελές εστιατόριο άφηνε απλήρωτους Αφρικανούς εργαζόμενους, ενώ πλήρωνε κανονικά τους Έλληνες υπαλλήλους του. Άστεγοι υπέστησαν αγενή συμπεριφορά ή άρνηση εξυπηρέτησής τους σε δημόσια νοσοκομεία. Γυναίκες βίωσαν σεξουαλική παρενόχληση λόγω φύλου ή άνιση μεταχείριση στο χώρο εργασίας επειδή έμειναν έγκυες.
Τα περιστατικά που καταγγέλθηκαν στο πρόγραμμα «React» ήταν 441 μέσω των γραφείων σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Πάτρα και 157 μέσω τηλεφωνικών γραμμών. Τα περιστατικά αφορούσαν σε ποσοστό 53% άνδρες και 47% γυναίκες. Το 72.4% όσων κατήγγειλαν διακρίσεις ήταν πολίτες άλλης εθνικότητας και το 27,6% Έλληνες πολίτες.
Τα είδη των διακρίσεων ήταν λόγω νομικού καθεστώτος (37,9%), φυλετικές διακρίσεις (20,6%), εθνικές/εθνοτικές διακρίσεις (16,4%), λόγω ηλικίας (9,7%), φύλου (3%), σεξουαλικού προσανατολισμού (2%). Σε μικρότερο ποσοστό οι διακρίσεις αφορούσαν αναπηρία, άλλους λόγους υγείας, κοινωνική θέση, θρήσκευμα και εμφάνιση.
Οι διακρίσεις εκδηλώθηκαν στην εργασία (62,1%), σε υπηρεσίες υγείας (7,4%), δημόσιες υπηρεσίες (6,9%), ιδιωτικούς χώρους (6,1%), δημόσιους χώρους (5,7%), υπηρεσίες σωμάτων ασφαλείας (4,4%).
Οι μορφές εκδήλωσης των διακρίσεων ήταν ο αποκλεισμός (60,3%), η στέρηση προνομίων (19,2%), η φυσική/σωματική βία (6,1%), η λεκτική βία (4%), η ψυχολογική βία (1,9%) και ο εκφοβισμός (0,4%).
Όπως εξήγησε ο συντονιστής του γραφείου Αθήνας του React, Στάθης Μανδαλάκης, κατά τη διάρκεια λειτουργίας του προγράμματος διαπιστώθηκε ότι υπάρχει μεγάλο πρόβλημα ως προς την τήρηση της εργατικής νομοθεσίας και ανπεάρκεια πολιτικών που θα μπορούσαν να επιλύσουν το πρόβλημα. Εντοπίστηκε διστακτικότητα στην καταγγελία των περιστατικών και έλλειψη εμπιστοσύνης στις αρχές και τους θεσμούς. Επίσης, ορισμένες πληθυσμιακές κατηγορίες φαίνεται ότι θεωρούν δεδομένη τη διάκριση σε βάρος τους, αλλά υπάρχει και έλλειψη έγκυρης ενημέρωσης για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους.
