Pasung: Στη χώρα όπου οι ψυχικά ασθενείς εγκαταλείπονται στην εξαθλίωση

Οι ψυχικά ασθενείς της Ινδονησίας: εγκατάλειψη και άθλιες συνθήκες

Στην Ινδονησία δεν υπάρχουν οργανωμένες ψυχιατρικές δομές σε μεγάλη κλίμακα. Η συνήθης αντιμετώπιση των ψυχικώς πασχόντων (είτε αυτοί είναι σχιζοφρενικοί είτε καταθλιπτικοί), είναι ο εγκλεισμός-ενίοτε και η περίδεσή τους μακριά από το βλέμμα του κοινωνικού περιγύρου. “Pasung” σημαίνει στην τοπική γλώσσα κάτι που εννοιολογικά κυμαίνεται μεταξύ «εγκλεισμού» και «απομόνωσης». Ο εγκλεισμός γίνεται είτε σε χώρους όπου επικρατεί συνωστισμός «περιοριζόμενων» είτε σε συνθήκες απομόνωσης, πάντοτε χωρίς τη συγκατάθεση και τη συναίνεση των ιδίων των πασχόντων.

Απομονωμένοι σε δωμάτια, κλεισμένοι δια της βίας σε καλύβες, δεμένοι με αλυσίδες σε χέρια και πόδια: η εικόνα είναι εν πολλοίς αποκαρδιωτική. Όντες οι ασθενείς αναγκασμένοι να επιτελούν τις βασικές σωματικές τους ανάγκες (διατροφή, ούρηση, αφόδευση) στον ίδιο χώρο, είναι αυτονόητο πως επιδεινώνεται περαιτέρω τόσο η σωματική όσο και η ψυχική τους υγεία. Η ακινησία της περίδεσης έχει ως αποτέλεσμα μυϊκή ατροφία και πρησμένες αρθρώσεις, ενώ η κακή διατροφή και οι επιπτώσεις από τη μηδαμινή έκθεση στο ηλιακό φως, είναι αυταπόδεικτα βλαβερές. Εκτός της σωματικής και ενίοτε σεξουαλικής κακοποίησης, οι ασθενείς συχνά υπόκεινται σε μεθόδους θεραπείας παρά τη θέλησή τους όπως ηλεκτροσόκ, απομόνωση και επιβαλλόμενη δια της βίας αντισύλληψη. Κι όλα αυτά παρόλο που η περίδεση και ο εγκλεισμός αυτού του τύπου είναι παράνομοι στη χώρα από το 1977.

Ειδικά σε περιπτώσεις οικονομικής αδυναμίας, κυριαρχεί το παράδειγμα της απελπισμένης οικογένειας χωρίς τη γνώση ή τη δυνατότητα θεραπείας, η οποία και καταφεύγει κατά κόρον στην ιδιάζουσα αυτή αντιμετώπιση. Επιπλέον, βασικό ρόλο παίζουν οι κοινωνικές και πολιτισμικές παράμετροι εξαιτίας του στίγματος που κυριαρχεί στην πλειονότητα των περιπτώσεων. Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, οι άνθρωποι με ψυχοκοινωνικά προβλήματα που έχουν τουλάχιστον μια φορά αντιμετωπιστεί με παρεμφερείς τακτικές στην Ινδονησία, ξεπερνούν τους 57.000.

Οι επισκέπτες του Παρατηρητηρίου επιθεώρησαν 18 ιδρύματα ψυχικής υγείας, μεταξύ άλλων ψυχιατρεία, ιδρύματα κοινωνικής μέριμνας και θρησκευτικά θεραπευτικά κέντρα. Εντόπισαν 175 περιπτώσεις απάνθρωπης μεταχείρισης όπου καταπατώνται εμφανώς τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενώ υπολογίζεται πως αυτή τη στιγμή πάνω από 18.000 άτομα ευρίσκονται σε συνθήκες ακούσιο εγκλεισμού και περίδεσης.