Μπορεί το κλίμα στις επιχειρήσεις σήμερα να είναι ιδιαίτερα αρνητικό, μπορεί οι βραχυπρόθεσμες προβλέψεις για τις δυνατότητες εύρεσης εργασίας να είναι απογοητευτικές, μπορεί οι όποιες τάσεις στην αύξηση της απασχόλησης να μην ξεπερνούν το 2% στους πιο ελπιδοφόρους τομείς, τίποτα όμως δεν εμποδίζει όσους βρίσκονται στην ανεργία να σχεδιάσουν το εργασιακό τους "αύριο".
"Παρότι δεν μπορούμε να θεωρήσουμε ότι υπάρχει σήμερα ειδικότητα στην Ελλάδα που να εξασφαλίζει εργασία, διαφαίνονται προοπτικές στην απασχόληση ανά ειδικότητα με την προϋπόθεση ότι θα επιλυθούν ζητήματα, όπως τα capital control στο τραπεζικό σύστημα, θα υπάρξει κάποια σταθερότητα στο πολιτικό σύστημα και θα ακολουθήσει η ανάκαμψη στην αγορά" επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Σύμβουλος Επιχειρήσεων, Γιάννης Μουρατίδης.
Παρουσιάζοντας μια "ακτινογραφία" των κλάδων και των ειδικοτήτων, μέσα από τις οποίες πιθανότατα θα προκύψουν νέες θέσεις εργασίας και δυνατότητες απασχόλησης, εκτιμά πως τις μεγαλύτερες προοπτικές επιφυλάσσει ο κλάδος των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών.
"Ειδικά αυτός ο τομέας είναι πολύ σημαντικός γιατί υπάρχει η δυναμική να αναπτυχθούν θέσεις εργασίας που δεν είναι απαραίτητο να απευθύνονται σε εσωτερική κατανάλωση" σχολιάζει ο κ. Μουρατίδης.
Όπως εξηγεί, στην κορυφή της λίστας των ειδικοτήτων με τη μεγαλύτερη ζήτηση βρίσκονται εκείνες των web designers, διαδικτυακού μάρκετινγκ, μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ειδικών ανάπτυξης εφαρμογών για smartphones και tablets, τεχνικών σε υπηρεσίες cloud. "Πρόκειται για ειδικότητες με τρομερή ανάπτυξη και ταχύτατη εξέλιξη, ωστόσο δεν υπάρχει ανταπόκριση σε τεχνογνωσία και καταρτισμένο προσωπικό" λέει χαρακτηριστικά.
"Συγγενής" χώρος είναι εκείνος των εφαρμοσμένων τεχνών, όπως το video editing, το animation και διάφορα άλλα. Τέτοιου είδους υπηρεσίες έχουν το φοβερό πλεονέκτημα ότι μπορούν να απασχολήσουν προσωπικό που θα απευθύνεται και σε πελατεία εκτός ελληνικών συνόρων. Είναι υπηρεσίες που παρέχονται εύκολα διαδικτυακά από μια εταιρεία πέντε ατόμων ή ακόμη και ενός ατόμου που μπορεί να πουλάει υπηρεσίες στην πιο μακρινή πλευρά του κόσμου χωρίς να υπάρχει ταυτόχρονα το λεγόμενο braindrain, η "διαρροή" στο εξωτερικό επιστημονικού δυναμικού της χώρας με μεγάλες δυνατότητες.
Στη δεύτερη θέση της λίστας των ειδικοτήτων με μεγάλες προοπτικές απασχόλησης βρίσκεται ο τουρισμός, που έχει ήδη έναν σημαντικό όγκο πωλήσεων για την οικονομία, διαθέτει, όμως, περιθώρια ανάπτυξης σε τομείς πέραν των συμβατικών του μορφών. Τέτοιοι είναι ο αρχαιολογικός, ο εκκλησιαστικός, ο ιατρικός τουρισμός αλλά και ο αγροτουρισμός και ο τουρισμός πόλης. Ειδικά στο χώρο της υγείας, περιθώρια ανάπτυξης στο μέλλον υπάρχουν για τα κέντρα αποκατάστασης, την εργοθεραπεία, την αντιμετώπιση ειδικών παθήσεων, τη διαιτολογία και τη μαιευτική.
Τρίτη από πλευρά ενδιαφέροντος είναι η εκπαίδευση, δεδομένου ότι πάγιες ανάγκες υπάρχουν στους χώρους της ειδικής αγωγής (τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα), της διοικητικής και γραμματειακής υποστήριξης εκπαιδευτικών μονάδων, και της ψηφιακής εκπαίδευσης, που αποτελεί πολλά υποσχόμενο κλάδο.
"Τα ψηφιακά μέσα είναι πλέον επαρκή για εξ αποστάσεως διδασκαλία με τα πολυμέσα που παρέχουν και το γρήγορο internet. Άρα εκεί χρειάζονται άνθρωποι με γνώσεις και εξειδίκευση και τεχνικοί που είναι εξειδικευμένοι σε ψηφιακά συστήματα εκπαίδευσης" σχολιάζει ο κ. Μουρατίδης. Διευκρινίζει, πάντως, πως και σε ό,τι αφορά τον συμβατικό τρόπο εκπαίδευσης με τη φυσική παρουσία μαθητών και καθηγητών, τα ψηφιακά μέσα είναι απαραίτητα, συνεπώς και εκεί χρειάζονται άνθρωποι με κατάρτιση στον εν λόγω τομέα.
Ακολουθεί ο κλάδος της αγοράς ακινήτων (real estate), όπου διαφαίνονται ανάγκες για άτομα με εξειδικευμένες γνώσεις στη διαχείριση χαρτοφυλακίου ακινήτων. Τη "σκυτάλη" των προοπτικών απασχόλησης παίρνουν στη συνέχεια η ανακύκλωση, η εξοικονόμηση ενέργειας και οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Για την ανακύκλωση ο Σύμβουλος Επιχειρήσεων εκτιμά ότι αν και δεν δημιουργήθηκαν ως τώρα αρκετές θέσεις εργασίας στην Ελλάδα, εφόσον αλλάξει η κουλτούρα στη χώρα και εφαρμοστεί το σύστημα της "διαλογής στην πηγή" αυτομάτως θα προκύψει ανάπτυξη, θα παραχθεί πλούτος από τα σκουπίδια και θα "ανοίξουν" θέσεις για τεχνικούς, χημικούς μηχανικούς, εργαζόμενους στη διαλογή, τις μεταφορές και τα logistics. Αντίστοιχο παράδειγμα από τη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι τα φωτοβολταϊκά, καθώς είναι λογικό ότι όσο περνά ο καιρός πέφτει η απόδοσή τους και υπάρχει ανάγκη για συντήρηση, επισκευή ή αντικατάσταση από τεχνικούς που έχουν αποκτήσει εμπειρία στον τομέα.
Τη λίστα των ειδικοτήτων με ζήτηση συμπληρώνουν οι τεχνικοί φυσικού αερίου για υποδομές θέρμανσης με φυσικό αέριο, αλλά και οι τομείς του κατασκευαστικού κλάδου για την εγκατάσταση συστημάτων μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας σε δημόσια και όχι μόνο κτίρια (θερμομόνωση, μόνωση στις στέγες, σκίαστρα, εκπόνηση μελετών και εφαρμογές μελετών).
Οι προοπτικές απασχόλησης στον αγροτικό και τον πρωτογενή τομέα αφορούν την παραγωγή αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων, αρωματικών φυτών, αλλά κυρίως τη μεταποίηση, τη συσκευασία, το μάρκετινγκ και τις εξαγωγές παραδοσιακών αλλά και νέων προϊόντων όπως για παράδειγμα τα καλλυντικά που γίνονται από αρωματικά φυτά.
Πώς θα αποκτήσω εξειδίκευση;
Και αν στο μυαλό ενός άνεργου πτυχιούχου κυριαρχεί το ερώτημα πώς αποκτιέται η εξειδίκευση και η τεχνογνωσία, ο κ. Μουρατίδης απαντά: "με εργασιακή εμπειρία, με σεμινάρια και κατάρτιση από εξειδικευμένους φορείς όπως τα δημόσια και ιδιωτικά ΙΕΚ και ΚΕΚ, αλλά και με μια νέα δυνατότητα που υπάρχει σήμερα και πολλοί αγνοούν: μέσω του διαδικτύου μπορεί κανείς τώρα πια να αποκτήσει γνώσεις και κατάρτιση πάνω σε πάρα πολλά θέματα και μάλιστα με πολύ χαμηλό κόστος ή δωρεάν".
Ενδεικτικά αναφέρει ότι υπάρχουν εκπαιδευτικά sites στο διαδίκτυο με video, κείμενα, παραδείγματα και εφαρμογές που προσφέρουν όλη την απαιτούμενη γνώση και τεχνογνωσία ακριβώς σε εξειδικευμένο επίπεδο και όχι σε θεωρητικό. "Ειδικά, σήμερα, στο διαδίκτυο υπάρχει όλη η πληροφορία διαθέσιμη για να επιμορφωθεί κανείς από μόνος του σε συγκεκριμένους τομείς αλλά θέλει ψάξιμο, διάβασμα και καλό φιλτράρισμα στην πληροφορία καθώς είναι σε τόση περίσσεια που υπάρχουν και πάρα πολλά 'σκουπίδια'" προσθέτει.
Σχετικά, τέλος, με την κοινοποίηση της όποιας εξειδίκευσης διαθέτει ένας άνθρωπος, σχολιάζει ότι και μόνο αυτή η πληροφορία εφόσον συμπεριλαμβάνεται σε κάποιο βιογραφικό που αποστέλλεται σε μια εταιρεία, είναι ισχυρότατο εφόδιο διότι αποδεικνύει ότι ο υποψήφιος εργαζόμενος γνωρίζει κάτι πολύ συγκεκριμένο για μια δουλειά.
Σηκωθείτε από τον καναπέ
Και πώς θα μπορέσει κάποιος να ξεκινήσει μια πρωτοβουλία; Πρέπει να ξέρει από οικονομικά; Πρέπει να μάθει να φτιάχνει business plan; Πρέπει να γνωρίζει και από marketing; Με αφορμή τα ερωτήματα αυτά, επισημαίνει αφοπλιστικά ότι "σήμερα υπάρχουν άνθρωποι που γνωρίζουν οικονομικά, άλλοι που μπορούν να αναπτύσσουν εφαρμογές διαδικτύου, άτομα που τελειώσαν τη νομική σχολή, άνθρωποι που ξέρουν καλά από marketing. Όλοι τους κάθονται ο καθένας μόνος του στο σπίτι του και δεν έχουν δουλειά, όμως αν σηκωθούν και βρεθούν μαζί μπορεί να δημιουργήσουν μια βιώσιμη επιχείρηση".
Προϋπόθεση για τα παραπάνω βέβαια είναι η αλλαγή της σημερινής κατάστασης σε ό,τι αφορά το θεσμικό και φορολογικό πλαίσιο που δεν βοηθά προς το παρόν τέτοιες συνεργασίες. "Στην Ελλάδα υπάρχει ένας πολύ μεγάλος αριθμός επαγγελματιών ή και επιχειρήσεων του ενός ή των δύο ατόμων. Πρόκειται για το μέρος της κοινωνίας που δέχτηκε την ισχυρότερη πίεση από τα φορολογικά μέτρα και για το λόγο αυτό συρρικνώθηκε. Εφόσον τα δεδομένα βελτιωθούν θα μπορούσε να υπάρξει μια νέα κουλτούρα συνεργασίας επαγγελματιών από παραπλήσιες και παρεμφερείς ειδικότητες ώστε να παρέχονται ολοκληρωμένες υπηρεσίες στους πελάτες" σημειώνει και επισημαίνει ότι έναυσμα σε τέτοιες πρωτοβουλίες θα μπορούσε ενδεχομένως να δοθεί μέσα από νέα προγράμματα ενίσχυσης νέων επιχειρήσεων και νέων ανέργων, σαν αυτά που ανακοινώθηκαν πρόσφατα.
