Το σύνολο των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην ελληνική επικράτεια αναμένουν εδώ και 1,5 χρόνο την προκήρυξη του νέου Αναπτυξιακού Νόμου. Αναμένουν επίσης, εδώ και 2,5 χρόνια περίπου την δημοσίευση προγραμμάτων μέσω ΕΣΠΑ ώστε να ενισχυθούν μικρότερου μεγέθους επενδυτικά σχέδια επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της Μεταποίησης αλλά και σε άλλους τομείς της οικονομίας» επεσήμανε ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος κ. Κωνσταντίνος Μίχαλος δίνοντας στη δημοσιότητα τις προτάσεις των Επιμελητηρίων για την προώθηση των επενδυτικών σχεδίων που τόσο έχει ανάγκη η οικονομία και η αγορά.
«Είναι προφανές πως η ανυπαρξία νομοθετικού πλαισίου για την υποβολή νέων αιτήσεων υπαγωγής στο πλαίσιο του Αναπτυξιακού Νόμου, του βασικού χρηματοδοτικού εργαλείου για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην ελληνική επικράτεια, έχει επιφέρει σοβαρές δυσλειτουργίες και έχει οδηγήσει πολλές επιχειρήσεις σε εξαιρετικά δύσκολη οικονομική κατάσταση.
Στην κατάσταση αυτή συμβάλουν και οι σημαντικές καθυστερήσεις οι οποίες οφείλονται κυρίως στις αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης & Τουρισμού. Οι καθυστερήσεις αυτές αφορούν σε πολλά στάδια της υπαγωγής και της υλοποίησης ενός επενδυτικού σχεδίου» τονίζει ο κ. Μίχαλος.
Στο πλαίσιο αυτό, η Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων επισημαίνει τα ακόλουθα ζητήματα που απαιτούν άμεση λύση:
- Εδώ και πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα δεν πραγματοποιείται ο καθορισμός οργάνων ελέγχουγια την πραγματοποίηση των προβλεπόμενων από τον Αναπτυξιακό Νόμο επιτόπιων επιθεωρήσεων του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου των υλοποιημένων επενδυτικών σχεδίων, ώστε να μπορέσει ένα επενδυτικό σχέδιο να ολοκληρωθεί και τυπικά και να λάβει την απόφαση ολοκλήρωσης.
- Υπάρχει πολύμηνη καθυστέρηση καταβολής των εγκεκριμένων ποσών επιχορήγησης, είτε με τη μορφή προκαταβολής είτε λόγω υλοποίησης του 50% ή του 100% του επενδυτικού σχεδίου. Κάτι τέτοιο οδηγεί στην επιβάρυνση των επιχειρήσεων με εξαιρετικά αυξημένα χρηματοοικονομικά έξοδα λόγω πιθανής εκχώρησης της επιχορήγησης ή της λήψης εγγυητικής επιστολής από κάποιο τραπεζικό ίδρυμα.
-Παρατηρείται η αδυναμία των φορέων επένδυσης να υποβάλλουν ηλεκτρονικά τα αιτήματα ολοκλήρωσης των έργων τους λόγω τεχνικών προβλημάτων ή μη ενεργοποίησης επιμέρους πεδίων του Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών Ενισχύσεων (ΠΣΚΕ). Στο σημείο αυτό κρίνεται σκόπιμο να αναφερθεί πως το ΠΣΚΕ θα έπρεπε να λειτουργεί πλήρως από τον Φεβρουάριο του 2011!
-Η Γνωμοδοτική επιτροπή έχει να συνεδριάσει από το Δεκέμβριο του 2014 με αποτέλεσμα τις μεγάλες καθυστερήσεις σε αιτήματα που άπτονται των αρμοδιοτήτων της. Εκκρεμεί για παράδειγμα ένας μεγάλος αριθμός αιτημάτων τροποποίησης τα οποία με την σειρά τους καθυστερούν ή δημιουργούν προβλήματα στην χρηματοδότηση των έργων από την τράπεζα η οποία αναμένει την σχετική τροποποίηση από την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου.
Αξίζει να σημειωθεί στο σημείο αυτό πως πάνω από το 75% των ενταγμένων επενδυτικών σχεδίων στους Νόμους 3299/04 και 3908/2011 δεν υλοποιούνται. Οι αιτίες πολλές, μεταξύ των οποίων η καλπάζουσα οικονομική κρίση, η αδυναμία εξεύρεσης των απαραίτητων δανειακών κεφαλαίων, καθώς το χρηματοπιστωτικό σύστημα αδυνατεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες της αγοράς, αλλά και καθυστερήσεων στην έκδοση των απαραίτητων αδειών των επενδυτικών σχεδίων.
Θεωρούμε πως η νέα πολιτική ηγεσία θα πρέπει να φροντίσει να επιλυθούν με αποτελεσματικό τρόπο και γρήγορα τα ανωτέρω, ενδεικτικά, προβλήματα και πως θα προχωρήσει και στην άμεση ενεργοποίηση του επενδυτικού Νόμου. Σε αυτή την κατεύθυνση ελπίζουμε να κινηθεί με τον καθορισμό αρμοδιοτήτων του Γ.Γ. Στρατηγικών και Ιδιωτικών Επενδύσεων, που παρότι ήδη θα έπρεπε να έχει πραγματοποιηθεί αναμένεται εντός των επόμενων ημερών.
Στο πλαίσιο της διαμόρφωσης του νέου πλαισίου του Επενδυτικού Νόμου, κρίνεται σκόπιμο να παρουσιάσουμε κάποιες βασικές προτάσεις οι οποίες θεωρούμε πως είναι χρήσιμο να ληφθούν υπόψη διότι προκύπτουν από την βαθιά γνώση των αναγκών της αγοράς όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί υπό τις συνθήκες της νέας οικονομικής κατάστασης.
Θεωρούμε πως η διατήρηση των μορφών ενίσχυσης και ο εμπλουτισμός αυτών θα πρέπει να αποτελεί το βασικό συστατικό του νέου Νόμου.
Προτείνεται να η διατήρηση της δυνατότητας ενίσχυσης των επενδυτικών φορέων με τις ακόλουθες μορφές ενίσχυσης :
-Επιχορήγηση, που συνίσταται στη δωρεάν παροχή́ από́ το Δημόσιο χρηματικού́ ποσού́ για την κάλυψη τμήματος των ενισχυόμενων δαπανών του επενδυτικού́ σχέδιού και προσδιορίζεται ως ποσοστό́ αυτών. (Υφιστάμενο είδος ενίσχυσης)
-Επιδότηση των τόκων που συνίσταται στην κάλυψη από το Δημόσιο τμήματος των καταβαλλόμενων τόκων των μεσομακροπρόθεσμων δανείων τετραετούς τουλάχιστον διάρκειας, που λαμβάνονται για την υλοποίηση της ενισχυόμενης δαπάνης της επένδυσης. (Νέο είδος ενίσχυσης)
-Βελτίωση της ελκυστικότητας της ενίσχυσης της φορολογικής απαλλαγής (για την αύξηση των διαθέσιμων πόρων με σύνδεση με τη μελλοντική κερδοφορία), με διασφάλιση της ταχύτερης ανάκτησης της ισοδύναμης επιχορήγησης (για παράδειγμα, με συνυπολογισμό εκπτώσεων και σε έμμεσους φόρους, π.χ. στο ΦΠΑ και τις ασφαλιστικές εισφορές), καθώς και ουσιαστική εφαρμογή και στην περίπτωση αυτή του Ακαθάριστου Ισοδύναμου Επιχορήγησης (Διαφοροποίηση υφιστάμενου είδους ενίσχυσης οριζόντια και κάθετη ανάπτυξη).
-Εφαρμογή της επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης σε όλες τις κατηγορίες επενδυτικών σχεδίων και για το σύνολο των αποκτούμενων στοιχείων ενεργητικού. Στο κόστος μάλιστα να συμπεριλαμβάνονται και οι δαπάνες μεταφοράς και εγκατάστασης των αποκτούμενων στοιχείων. (Διαφοροποίηση υφιστάμενου είδους ενίσχυσης οριζόντια και κάθετη ανάπτυξη)
Σύμφωνα με τον νέο Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων, ο οποίος έχει τεθεί σε ισχύ από την 1-7-2014, έχει επέλθει σοβαρή μείωση των ανώτατων ποσοστών ενίσχυσης σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς ενίσχυσης. Προτείνεται η αύξηση των ποσοστών ενίσχυσης στο σύνολο της Ελληνικής Επικράτειας μέσω αναθεώρησης του ΧΠΕ. Κάτι τέτοιο μπορεί να επιτευχθεί εάν ληφθούν υπόψη τα πρόσφατα στοιχεία του ΑΕΠ που χαρακτηρίζουν την ελληνική οικονομία.
Δεδομένης της ανυπαρξίας θεσμικού πλαισίου ενίσχυσης από την 5-3-2014 μέχρι και σήμερα (20 μήνες περίπου), και λαμβάνοντας υπόψη πως υπάρχει σημαντικός αριθμός επενδυτικών σχεδίων που λόγω αδυναμίας υποβολής αίτησης υπαγωγής σε ισχύον Αναπτυξιακό Νόμο, ξεκίνησαν με την υλοποίηση των έργων τους, θεωρούμε πως θα πρέπει να προβλεφθεί η ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων τα οποία έχουν ξεκινήσει την υλοποίησή τους από 1-7-2014 (την έναρξη ισχύος του νέου ΧΠΕ) και μετά.
Σε σχέση με τις ενισχυόμενες δαπάνες προτείνεται η αγορά παγίων μη χρησιμοποιούμενων, αποπερατωθέντων ή ημιτελών παγίων στοιχείων ενεργητικού όπως για παράδειγμα τουριστικών καταλυμάτων, βιομηχανικών, βιοτεχνικών, κτιρίων και βοηθητικών – αποθηκευτικών εγκαταστάσεων, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις: α. Αποκτάται από ανεξάρτητο επενδυτή, β. Η σχετική συναλλαγή πραγματοποιείται υπό τους συνήθεις όρους της αγοράς γ. Αφαιρούνται ενισχύσεις που έχουν ήδη χορηγηθεί πριν την αγορά.
Ένα άλλο σημαντικό σημείο στο οποίο κρίνεται σκόπιμο πως θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή είναι η πρόβλεψη για κάλυψη του χρηματοδοτικού σχήματος με ιδία συμμετοχή. Εάν ο νομοθέτης θελήσει να προχωρήσει στην εναρμόνιση του θεσμικού πλαισίου με Κοινοτικές οδηγίες, τότε θα προχωρήσει στην κατάργηση ή τη μείωση του ποσοστού ιδίας συμμετοχής π.χ. στο 15%, δεδομένου ότι δεν προβλέπεται αντίστοιχη υποχρέωση στο ισχύον Νομοθετικό Κοινοτικό Πλαίσιο.
Σημαντική είναι και η διατήρηση της πρόβλεψης στον Ν.3908/2011 και Ν.3299/04 (πρόβλεψη που δεν ισχύει από την 30-6-2015) για δυνατότητα προκαταβολικής λήψης της εγκεκριμένης επιχορήγησης στο 100% της επιχορήγησης. Προτείνεται η ενσωμάτωση της εν λόγω πρόβλεψης στο νέο καθεστώς ενίσχυσης και η αντίστοιχη τροποποίηση του προηγούμενου νομικού πλαισίου ώστε η προκαταβολή της εγκεκριμένης επιχορήγησης να αφορά το 100% αυτής χωρίς χρονικούς περιορισμούς.
Ένα άλλο σημείο το οποίο χρήζει εναρμόνισης με την Κοινοτική Νομοθεσία είναι και η άρση της υποχρέωση προσκόμισης επιστολής έγκρισης δανείου προκειμένου να τεκμηριωθεί το τμήμα του χρηματοδοτικού σχήματος μιας επένδυσης το οποίο αφορά σε μακροπρόθεσμο δάνειο. Θα μπορούσε το τμήμα αυτό να τεκμηριώνεται με τη σύμβαση του μακροπρόθεσμου δανείου η οποία έτσι και αλλιώς αποτελεί απαραίτητο δικαιολογητικό κατά τον έλεγχο υλοποίησης ενός επενδυτικού σχεδίου. Η πρόβλεψη αυτή κρίνεται σκόπιμο να ενσωματωθεί και στο νομοθετικό πλαίσιο του Ν.3908/2011.
Επιπροσθέτως, προτείνεται η παύση του περιορισμού που ίσχυε στον Ν.3908/2011, κατά παρέκλιση των Κοινοτικών οδηγιών, και αφορούσε στη μείωση του ποσοστού ενίσχυσης για επενδυτικά σχέδια άνω των 20εκ ευρώ. Θα πρέπει το ποσοστό του συνόλου των επενδυτικών σχεδίων για ΜΜΕ να είναι ενιαίο, σύμφωνα πάντα με τον τόπο εγκατάστασης του έργου και όχι σύμφωνα με τον προϋπολογισμό αυτού. Συνεπώς, για προϋπολογισμό έως 50εκ ευρώ, τα επενδυτικά σχέδια θα πρέπει να λαμβάνουν το ίδιο ποσοστό ενίσχυσης. Παράλληλα, προτείνεται η αύξηση των ορίων σώρευσης των ενισχύσεων από το νέο νόμο στα 25εκ ευρώ για μεμονωμένη επιχείρηση και στα 40εκ ευρώ για όμιλο επιχειρήσεων.
Στους προηγούμενους Αναπτυξιακούς Νόμους προβλεπόταν η υποχρέωση προσκόμισης συμβολαιογραφικού εγγράφου με διάρκεια μίσθωσης τουλάχιστον 15 ετών, το οποίο θα έπρεπε να κατατεθεί και στο οικείο Υποθηκοφυλακείο ή Κτηματολόγιο, προκειμένου να τεκμηριωθεί η δυνατότητα υλοποίησης επενδυτικού έργου σε τόπο εγκατάστασης ο οποίος δεν ήταν ιδιόκτητος. Στην Κοινοτική Νομοθεσία δεν προβλέπεται αντίστοιχη διάταξη. Προτείνεται η μείωση της διάρκειας μίσθωσης από 15 έτη σε διάρκεια η οποία θα αφορά τον χρόνο υλοποίησης ενός έργου και στον οποίο θα προστίθεται το χρονικό διάστημα (3 ή 5 έτη) που θα πρέπει ο φορέας επένδυσης να πληροί τις μακροχρόνιες υποχρεώσεις που ορίζονται στον Αναπτυξιακό Νόμο.
Επίσης, θα πρέπει να προβλεφθεί η διατήρηση των Μεγάλων επιχειρήσεων στο πλαίσιο ενίσχυσης. Σύμφωνα με το άρθρο 14 παρ.3 του ΓΑΚ (Κανονισμός 651/2014) προκύπτει ότι οι δραστηριοποιούμενες στην Κρήτη, Ν. Αιγαίο, Ιόνια Νησιά, Στερεά Ελλάδα, Αττική και Δυτική Μακεδονία Μεγάλες επιχειρήσεις, δεν μπορούν να λάβουν ουδεμία κρατική ενίσχυση.
Κρίσιμο στοιχείο για την πορεία της ελληνικής οικονομίας αποτελεί και η διασφάλιση του απαραίτητου χρόνου ώστε να υλοποιηθούν τα επενδυτικά σχέδια τα οποία έχουν ενταχθεί σε προηγούμενους Αναπτυξιακούς Νόμους. Η λήψη εγκριτικής απόφασης και η δέσμευση του ποσού ενίσχυσης από την πλευρά της αρμόδιας υπηρεσίας του Υπουργείου, για μεγάλο αριθμό ενισχυόμενων επενδυτικών σχεδίων, δεν αποτελεί στοιχείο το οποίο μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Αντιθέτως, η υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων, η ενίσχυση αυτών με τα εγκεκριμένα ποσά επιχορήγησης, η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και η βελτίωση της ανταγωνιστικής θέσης των ελληνικών επιχειρήσεων τόσο στην ελληνική επικράτεια όσο και στο εξωτερικό, μπορεί να συμβάλλει ουσιαστικά στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Βασική προϋπόθεση για να μπορέσει να επιτευχθεί ο ανωτέρω στόχος είναι η τροποποίηση του χρόνου υλοποίησης των εγκεκριμένων επενδυτικών σχεδίων τόσο του Ν.3908/2011 όσο και του Ν.3299/04 τουλάχιστον ως την 31-12-2017».
