Η σεξουαλικότητα είναι μία έννοια που περιλαμβάνει πολλές και διάφορες παραμέτρους – βιολογικές, σωματικές, κοινωνικές, ψυχικές, πνευματικές – με αποτέλεσμα να μην μπορεί να συγκεκριμενοποιηθεί επακριβώς. Για λόγους απλότητας ας ορίσουμε τη σεξουαλικότητα ως τη σεξουαλική ενέργεια που αισθάνεται και διοχετεύει το άτομο όχι μόνο στη σωματική επαφή αλλά κυρίως στη συνολική αύρα του ερωτισμού – γοητείας του. Πρόκειται λοιπόν για ένα σωματικό – ψυχικό χαρακτηριστικό. Η διαμόρφωση και η έκφραση αυτής της ενέργειας εξαρτάται τόσο από ατομικούς όσο και κοινωνικούς παράγοντες.
Για παράδειγμα, πριν λίγες δεκαετίες οι έφηβοι φοιτούν σε σχολεία αρρένων και θηλέων σύμφωνα με την κοινωνική ηθική περί αγνότητας και αποφυγής σύναψης σεξουαλικών σχέσεων πριν τον γάμο. Μερικές δεκαετίες αργότερα ευτυχώς υπάρχει μεγαλύτερη ελευθερία στην δημιουργία τέτοιων σχέσεων και πάλι όμως κατά την εφηβεία οι ερωτικές σχέσεις παραμένουν συνήθως ανολοκλήρωτες σεξουαλικά με κοινά αποδεκτή ηλικία τα 18 έτη.
Στις μέρες μας πια η σεξουαλικότητα των εφήβων είναι αποδεκτή και γνωστή αν και κάποιες φορές γνωστοποιήθηκε μέσα από ακατάλληλα ερασιτεχνικά βίντεο που έδειχναν κάποια χυδαία πορνογραφική σκηνή. Πράγμα που φαίνεται να μοιάζει με σεξουαλική εκτόνωση και όχι με διερεύνηση και ανάπτυξη της ψυχικής – σωματικής κατάστασης της σεξουαλικότητας που χτίζεται κατά τη νεαρή ηλικία. Τούτη η "ψευδο-ενήλικη" δραστηριότητα επεκτείνεται και στην εμφάνιση και συνεπώς στη σεξουαλικότητα των εφήβων, κυρίως των κοριτσιών.
Τα παραπάνω εγείρουν τη σκέψη κατά πόσο αυτή η γενιά των εφήβων βιάζεται να μεγαλώσει. Το σωστό ερώτημα όμως είναι μήπως τελικά οι ενήλικες ωθούμε τους εφήβους να μεγαλώσουν πρόωρα.
Σε ό,τι αφορά την εμφάνιση είναι γνωστή τόσο η "sexy" τάση της μόδας όσο και η γενική επιρροή που αυτή έχει σε ομάδες όπως οι νέοι και οι γυναίκες. Τάση που δεν περιορίζεται στις βιτρίνες αλλά επεκτείνεται και σε διάφορες συμπεριφορές που είναι cool μέσω των διαφόρων περιοδικών και ιστοσελίδων.
Μιας και μιλήσαμε για ιστοστελίδες, αλήθεια πόσα αποτελέσματα θα μου εμφανίσει το google αν γράψω τη λέξη σεξ; Η απάντηση είναι 3.210.000 σε 0,21 δευτερόλεπτα... Σίγουρα σε όλο και κάποιο από αυτά θα υπάρχουν ομοιότητες μεταξύ ενηλίκων (ερασιτεχνικών και επαγγελματικών) σεξουαλικών οργίων και των μαθητικών ακραίων ντοκουμέντων που αναφέραμε προηγουμένως.
Υπαίτιο όμως δεν είναι το διαδίκτυο και η ελεύθερη πρόσβαση σε αυτό. Υπαίτια είναι η ενήλικη συμπεριφορά και η ευθύνη της στα νεαρά άτομα για όσα τους μαθαίνει. Ένα εκπαιδευτικό σύστημα που δεν προσφέρει τη δυνατότητα πνευματικής επαγρύπνησης των μαθητών ούτε και την διερεύνηση ή αξιοποίηση των κλίσεών τους. Μια κοινωνική δομή που δεν προσφέρει ανέξοδα τη συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες ή καλλιτεχνικές μαθητείες. Μια γενική ενήλικη απουσία από το σπίτι λόγω των σύγχρονων υπερ-υποχρεώσεων με συνέπεια την αποδυνάμωση του οικογενειακού θεσμού. Ακόμη, η μαζική απογοήτευση για το μέλλον σε μια εποχή έξαρσης της κοινωνικο-οικονομικής κρίσης χωρίς τη δημιουργία ανάλογων κοινωνικών δραστηριοποιήσεων . Όλα αυτά είναι σημαντικές εξωτερικές συνθήκες που καλλιεργούν την ανάγκη για εκτόνωση στους νέους. Μιας και οι επιλογές όμως δεν είναι αρκετές όπως αναφέραμε, συχνά η διέξοδος είναι αδιέξοδη, π.χ. ναρκωτικά.
Θα μπορούσε άραγε αυτή η σεξουαλική δραστηριοποίηση των νέων να είναι επίσης ένα είδος εκτόνωσης; Αν είναι έτσι, τότε χρειάζεται μια σεξουαλική διαπαιδαγώγηση που να αφορά όχι μόνο την διδαχή του αναπαραγωγικού συστήματος, της αντισύλληψης, των αφροδίσιων νοσημάτων και της κύησης αλλά κυρίως την κατανόηση της σεξουαλικότητας και την διαχείρισή της. Η σεξουαλικότητα είναι ένα χαρακτηριστικό που επηρεάζεται από την σωματική, ψυχική, πνευματική και συναισθηματική κατάσταση του ατόμου. Ταυτόχρονα επηρεάζει με τη σειρά της αυτές τις καταστάσεις και τη συμπεριφορά του ατόμου. Για παράδειγμα, ένα κορίτσι που αισθάνεται ότι δεν είναι όμορφη, μπορεί να χρησιμοποιήσει τη σεξουαλικότητά της προκειμένου να γίνει ελκυστική σε οποιονδήποτε ώστε να νιώσει για λίγο ωραία. Κάτι τέτοιο όμως συνεχίζει να κρατά την αυτοπεποίθηση της χαμηλή, μιας κι έτσι δεν αλλάζει η ίδια την αντίληψή της για την εικόνα της αλλά χρειάζεται τα μάτια κάποιου ασήμαντου – οποιουδήποτε άλλου.
Η σεξουαλικότητα λοιπόν εξαρτάται από την αυτογνωσία του ατόμου. Όσο πιο καλά γνωρίζει κανείς το εαυτό του τόσο περισσότερο ξέρει και τι και ποιον θέλει. Και όσο καλύτερα γνωρίζει τις επιθυμίες του τόσο περισσότερο αναγνωρίζει και τις ανάγκες του. Και σύμφωνα με αυτά τα δύο αξιοποιεί και τα κατάλληλα χαρακτηριστικά. Και όσο πιο συνειδητά γίνονται τα παραπάνω τόσο πιο ολοκληρωμένο είναι το άτομο.
Εν ολίγοις, το ζητούμενο δεν είναι η σεξουαλική καταπίεση, αποχή, εκτόνωση αλλά έκφραση. Άλλωστε το σεξ δεν είναι μόνο υγεία αλλά και απόλαυση – άρα στιγμιαία έστω ευτυχία. Καλό θα ήταν λοιπόν η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των εφήβων να αφορά τη γνώση και τη διαχείριση της σεξουαλικότητας με στόχο την ανάπτυξη μιας υγιούς σεξουαλικής συμπεριφοράς δηλαδή υπεύθυνη φροντίδα στο σώμα τους και συνείδηση της εκάστοτε σεξουαλικής επιλογής τους.
Γράφει η Μαρία Μάρκου για το k-mag.gr
