Αντιμετωπίστηκε ως «πολίτης δεύτερης κατηγορίας»
Την τελευταία της πνοή άφησε στα 75 της χρόνια η Τζούντι Χέουμαν, Αμερικανίδα ακτιβίστρια που αναγνωρίστηκε διεθνώς για τον αγώνα της υπέρ των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία. Έχοντας καθηλωθεί η ίδια σε αναπηρικό αμαξίδιο από τα δυο της χρόνια εξαιτίας της πολιομυελίτιδας από την οποία προσβλήθηκε, η Χέουμαν αφιέρωσε τη ζωή της στον αγώνα υπέρ της αφύπνισης μιας κοινωνίας, η οποία χαρακτηριζόταν από αδιαφορία απέναντι στους ΑμεΑ.
Από πολύ μικρή ηλικία εξάλλου είχε έρθει αντιμέτωπη με την άρνηση. Σχολείο δεν πήγε παρά μόνο στα 9 της χρόνια αφού το αναπηρικό της αμαξίδιο χαρακτηρίστηκε «επικίνδυνο για πρόκληση πυρκαγιάς». Αλλά και τότε, όπως θα έλεγε η ίδια, αντιμετωπίστηκε ως «πολίτης δεύτερης κατηγορίας». «Η αναπηρία γίνεται τραγωδία μόνο όταν η κοινωνία αρνείται να παράσχει εκείνα τα μέσα που θα μας επιτρέψουν να κρατήσουμε στα χέρια μας τα ηνία της ζωής μας» θα δήλωνε σε μια συνέντευξή της το 1987. Γεννημένη 40 χρόνια νωρίτερα στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ, η Τζούντι Χέουμαν μεγάλωσε στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης από μια οικογένεια Εβραίων που είχε κυνηγηθεί από τους Ναζί και που στη νέα της ζωή στην Αμερική αφιερώθηκε στην εξασφάλιση μιας καλύτερης ζωής και για εκείνη. Αυτός ο κοινός και διαρκής αγώνας, της επέτρεψε να σπουδάσει λογοθεραπεία στο πανεπιστήμιο του Λονγκ Αϊλαντ και στη συνέχεια να συνεχίσει τις σπουδές της ως μεταπτυχιακή φοιτήτρια με αντικείμενο τη Δημόσια Υγεία στο Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνια.
Ακόμη και με αυτές τις σπουδές, όμως, θα έπρεπε να δώσει μια σκληρή μάχη – μια μάχη που κερδήθηκε στο τέλος – για να γίνει στην πολιτεία της Νέας Υόρκης η πρώτη δασκάλα με αναπηρικό αμαξίδιο. Η αρχική απόρριψη ανέφερε ως αιτία την «παράλυση και στα δυο κάτω άκρα της». Η Τζούντι Χέουμαν μήνυσε τότε την πολιτεία της Νέας Υόρκης και η υπόθεση πήρε διαστάσεις στον Τύπο. Η Χέουμαν θα εξηγούσε στους New York Times πως, ακόμη και αν το σχολείο δεν είχε ράμπα ή ανελκυστήρα, η ίδια θα μπορούσε να διδάξει σε αίθουσες του ισογείου. Είπε ακόμη πως το ηλεκτρικό της αμαξίδιο της έδινε τη δυνατότητα να κινείται πιο γρήγορα από τους πεζούς συναδέλφους της.
Η εφημερίδα έγραψε στο κύριο άρθρο του φύλλου με ημερομηνία 27 Μαΐου 1970 πως «ο τυφλός μαθητής που κρατά σημειώσεις από μνήμης ή ο παραπληγικός που χρησιμοποιεί αμαξίδιο για να μην χάσει το μάθημά του δείχνουν μια αποφασιστικότητα που ξεπερνάει εκείνη των αθλητών – ηρώων της κοινωνίας μας». Μπορεί η Χέουμαν να κέρδισε τον διορισμό της, αλλά η νίκη της δεν την απέσπασε από τον αγώνα της. Το 1977 οργάνωσε την κατάληψη, που διήρκησε σχεδόν έναν μήνα, ενός ομοσπονδιακού κτηρίου στο Σαν Φραντσίσκο κερδίζοντας ακόμη μία μάχη: η διαμαρτυρία εκείνη άνοιξε τον δρόμο για τον ADA, τον νόμο υπέρ των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία.
Η διαμαρτυρία στο Σαν Φραντσίσκο θεωρείται ως η μεγαλύτερη σε διάρκεια μη βίαιη κατάληψη δημόσιου κτηρίου στην ιστορία των ΗΠΑ. Κι αυτό μολονότι οι συνθήκες ήταν κάθε άλλο παρά φιλικές. Πολλοί από τους καταληψίες δεν είχαν φέρει μαζί τους τις απαραίτητες προμήθειες ή ακόμη και ρούχα για να αλλάξουν. Την ίδια ώρα, οι Αρχές αντιδρούσαν κόβοντας την παροχή νερού και τις τηλεφωνικές επικοινωνίες. Η αντίδραση δεν τους πτόησε. Οι κωφάλαλοι χρησιμοποίησαν τη νοηματική γλώσσα για να περάσουν τα μηνύματά τους έξω από το κτήριο, ενώ άλλοι κατέφυγαν στην ψυχαγωγία διοργανώνοντας αγώνες με τα αναπηρικά τους αμαξίδια. Στο πλευρό τους είχαν τον δήμαρχο της πόλης, αλλά και τους Μαύρους Πάνθηρες που τους προμήθευαν με τρόφιμα.
Αργότερα, η Τζούντι Χέουμαν θα ταξίδευε στην Ουάσινγκτον για να συμμετάσχει σε μια ειδική ακρόαση του Κογκρέσου. «Δεν θα επιτρέψουμε άλλο στην κυβέρνηση να καταπιέζει τα άτομα με αναπηρία. Δεν θέλουμε άλλη περιθωριοποίηση» θα έλεγε στους γερουσιαστές της Επιτροπής, ενώ δεν άφησε ασχολίαστη και την αντίδραση ενός από αυτούς: «Θα το εκτιμούσα», του είπε, «εάν σταματούσατε να κουνάτε καταφατικά το κεφάλι σας αφού είναι φανερό πως δεν καταλαβαίνετε για τι πράγμα μιλάω». Για ακόμη μία φορά, ο δρόμος είχε ανοίξει. Η δεκαετία του 1990 θα την έβρισκε υφυπουργό στις κυβερνήσεις Κλίντον για την ειδική αγωγή και τις υπηρεσίες επανένταξης. Υπηρέτησε και τις κυβερνήσεις Ομπάμα με τον αμερικανό πρώην πρόεδρο να δηλώνει «τυχερός» για τη συνεργασία του μαζί της. Από την ακαταπόνητη δράση και την εμπειρία της γεννήθηκε η αυτοβιογραφία «Το να είσαι η Χέουμαν», αλλά και το βραβευμένο ντοκιμαντέρ «Crip Camp: A disability Revolution».
