Ο άνθρωπος έχει κλέψει γονίδια από τους… μύκητες!

Αν νομίζετε ότι είμαστε άνθρωποι μέχρι το τελευταίο... κύτταρο μας, θα πρέπει μάλλον να αναθεωρήσετε! Και αυτό γιατί αν εξετάσει κανείς το ανθρώπινο γονιδίωμα, θα βρει και γονίδια από μύκητες και βακτήρια!

Όπως αποκαλύπτει νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό βιολογίας "Genome Biology", το ανθρώπινο είδος "έκλεψε" γονίδια και από άλλα είδη, κυρίως από μικροοργανισμούς, όπως τα βακτήρια, οι ιοί και οι μύκητες. Οι επιστήμονες επιβεβαιώνουν πλέον ότι η "οριζόντια μεταφορά γονιδίων", σε κάποια παλαιότερη φάση της εξέλιξης, ήταν ρουτίνα κάποτε και όχι μεμονωμένη περίπτωση, όπως πίστευαν οι βιολόγοι μέχρι σήμερα.

Πολλά είδη ζώων έχουν "κλέψει" γενετικό υλικό από άλλα ζώα. Μεταξύ αυτών και οι πρόγονοι μας που απορρόφησαν γονίδια από μικροοργανισμούς που ζούσαν στο περιβάλλον τους.

Η οριζόντια μεταφορά γονιδίων (σε αντιδιαστολή με την «κάθετη» μεταφορά από τους γονείς στα παιδιά) ήταν ήδη γνωστό ότι έχει παίξει -και συνεχίζει να παίζει- καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη των ίδιων των μικροοργανισμών, πράγμα που άλλωστε επιτρέπει στα μικρόβια να γίνονται ολοένα πιο ανθεκτικά στα αντιβιοτικά και σε άλλα φάρμακα. Όμως, η νέα μελέτη δείχνει ότι η διαδικασία αυτή παίζει σημαντικό ρόλο και στους μεγαλύτερους οργανισμούς, μη εξαιρουμένου του ανθρώπου.

Η έρευνα έφερε στο φως 145 γονίδια στους ανθρώπους (έναντι 173 στα σκουλήκια, 109 στους πιθήκους και 40 στις μύγες), τα οποία είναι ξένα, δηλαδή μη ανθρώπινης προέλευσης. Αυτά συνιστούν πάντως λιγότερο από το 1% του ανθρωπίνου γονιδιώματος που περιλαμβάνει γύρω στα 20.000 γονίδια.

Μερικά από αυτά τα γονίδια εμπλέκονται στον μεταβολισμό των λιπιδίων και των αμινοξέων, στις ανοσολογικές αντιδράσεις (π.χ. σε περίπτωση φλεγμονής), στην τροποποίηση των πρωτεϊνών, στις αντιοξειδωτικές δραστηριότητες του οργανισμού κ.α. Παραμένει, προς το παρόν, άγνωστο πώς ακριβώς και πότε κάθε ξένο γονίδιο τρύπωσε στο ανθρώπινο DNA.