Οδοντίατρος δίνει τις απαντήσεις
Αν έχετε ακούσει ότι η καραμέλα βλάπτει τα δόντια σας ή ότι το ανθρακούχο νερό θα διαβρώσει το σμάλτο, ίσως αναρωτιέστε ποιες άλλες λιχουδιές, ποτά, γεύματα και σνακ μπορεί να βλάψουν τη στοματική μας υγιεινή.
Αν και είναι θεωρητικά αληθές ότι όλα τα τρόφιμα και τα ποτά μπορούν να προκαλέσουν τερηδόνα, δεν προκαλεί κάθε τροφή ή ποτό την ίδια βλάβη.
Γιατί ορισμένα τρόφιμα είναι χειρότερα από άλλα;
Όταν αξιολογείτε πόσο δυνητικά επιβλαβές είναι ένα γεύμα, ή ποτό για την υγεία των δοντιών σας, υπάρχουν δύο βασικά στοιχεία που πρέπει να λάβετε υπόψη, εξηγεί η Δρ Apoena de Aguiar Ribeiro, οδοντίατρος και μικροβιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας στο Chapel Hill, που μελετά τα μικρόβια του στόματος και πώς αυτά επηρεάζουν την τερηδόνα: η σύνθεση και η ποιότητά τους.
Μέσα στο στόμα μας ζουν περισσότερα από 700 είδη βακτηρίων — μερικά είναι χρήσιμα, μερικά είναι επιβλαβή. Τα επιβλαβή βακτήρια διασπούν τα σάκχαρα από τα τρόφιμα και τα ποτά και τα μετατρέπουν σε ουσίες που με την πάροδο του χρόνου μπορούν να οδηγήσουν σε τερηδόνα.
Εάν δεν είστε προσεκτικοί με τον καθαρισμό, τα βακτήρια μπορούν επίσης να σχηματίσουν μια μαλακή μεμβράνη ή πλάκα στην επιφάνεια των δοντιών σας, η οποία μπορεί να δημιουργήσει ένα ιδανικό περιβάλλον για τον πολλαπλασιασμό ακόμη περισσότερων βακτηρίων. Εάν η οδοντική πλάκα επεκταθεί και σκληρύνει αρκετά, μπορεί να μετατραπεί σε πέτρα, η οποία μπορεί επίσης να ερεθίσει τα ούλα σας και να προκαλέσει ουλίτιδα.
Ποια είδη τροφίμων είναι βλαβερά;
Σύμφωνα με την Δρ de Aguiar Ribeiro, οι ζαχαρούχες τροφές είναι ιδιαίτερα επιβλαβείς για τα δόντια σας επειδή ευδοκιμούν επιβλαβή βακτήρια σε αυτά. Ανάμεσά τους συγκαταλέγονται πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα και ροφήματα με ζάχαρη όπως καραμέλες, αρτοσκευάσματα, φρουτοχυμοί και αναψυκτικά.
Επιπλέον, όποια φαγητά είναι κολλώδη- τσίχλες, αποξηραμένα φρούτα, σιρόπια και καραμέλες - κολλούν στις γωνίες και τις σχισμές των δοντιών σας και στα κενά μεταξύ τους. Όταν η περίσσεια ζάχαρης παραμείνει στα δόντια σας, τα επιβλαβή βακτήρια μπορούν να την αποθηκεύσουν και να συνεχίσουν το καταστροφικό τους έργο για ώρες αφού έχετε φάει.
Ορισμένα ποτά - όπως τα ζαχαρούχα αναψυκτικά, οι χυμοί, τα ενεργειακά ποτά και τα μιλκσέικ - είναι επίσης βλαβερό. «Τα δόντια μας αρχίζουν να καταστρέφονται όταν το επίπεδο του οξέος στο στόμα πέφτει κάτω από ένα pH 5,5», είπε ο Δρ Rocio Quinonez, καθηγητής οδοντιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας στο Chapel Hill, και «τα αναψυκτικά τείνουν να έχουν pH περίπου 3 με 4.»
Άλλα ανθρακούχα ποτά, όπως το ανθρακούχο νερό, είναι επίσης όξινα. Το ίδιο και οι καφέδες και τα αλκοολούχα ποτά.
Μερικά φρέσκα φρούτα, λαχανικά ή αμυλούχα τρόφιμα - όπως τα εσπεριδοειδή, οι πατάτες, το ρύζι ή ακόμα και οι μπανάνες - μπορεί να είναι επιβλαβή για τα δόντια σας επειδή ενδέχεται να περιέχουν σάκχαρα ή οξέα που μπορούν να τα φθείρουν. Αλλά περιέχουν επίσης θρεπτικά συστατικά που θα ενισχύσουν τη συνολική υγεία σας, η οποία με τη σειρά της μπορεί να ωφελήσει τα δόντια σας, λέει η Δρ Dorota Kopycka-Kedzierawski, οδοντίατρος στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Ρότσεστερ και ερευνήτρια της τερηδόνας.
Εφόσον βουρτσίζετε τα δόντια σας δύο φορές την ημέρα —μία το πρωί και μία φορά πριν τον ύπνο— και χρησιμοποιείτε οδοντικό νήμα κάθε μέρα, τα θρεπτικά οφέλη αυτών των τροφών θα αντισταθμίσουν τους κινδύνους πιθανής οδοντικής βλάβης. Αν και όταν πρόκειται για φρούτα, ο Δρ. Kopycka-Kedzierawski είπε ότι «είναι καλύτερα να τρως τα φρούτα παρά να τα πίνεις».
Τι μπορώ να κάνω για να αποτρέψω την τερηδόνα;
Τα καλά νέα είναι ότι, εκτός από το τακτικό βούρτσισμα και το νήμα, υπάρχουν μερικές άλλες στρατηγικές που υποστηρίζονται από την επιστήμη που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να διατηρήσετε την υγεία των δοντιών σας.
Αποφύγετε τα σνακ και τα ροφήματα. Το σάλιο είναι μια από τις πιο προστατευτικές «ασπίδες» για τα δόντια σας. Αναζωογονεί το σμάλτο των δοντιών και ρυθμίζει το pH στο στόμα.
Αλλά κάθε φορά που τρώτε ή πίνετε, χρειάζονται περίπου 20 έως 30 λεπτά για να συσσωρευτεί το σάλιο σε προστατευτικά επίπεδα, επομένως τα συχνά σνακ ή το ποτό μπορεί να προκαλέσει ανισορροπία, είπε ο Δρ. Quinonez.
Περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ. Όσοι πίνουν πολύ θα πρέπει επίσης να είναι προσεκτικοί, επειδή το αλκοόλ μπορεί να εμποδίσει την τακτική σιελόρροια.
Έχετε υπόψη σας ορισμένες παρενέργειες φαρμάκων. Διάφορες ιατρικές καταστάσεις, θεραπείες και φάρμακα - όπως η φυματίωση, η χημειοθεραπεία, η αιμοκάθαρση, τα αντιισταμινικά και τα φάρμακα για την αρτηριακή πίεση - μπορούν να αναστείλουν την παραγωγή σάλιου ή να αλλάξουν την ποιότητα του σάλιου σας. Επομένως, όσοι επηρεάζονται θα πρέπει να είναι προσεκτικοί σχετικά με την καλή στοματική υγιεινή.
Βρείτε υποκατάστατα ζάχαρης. Το να αντικαταστήσετε τα ζαχαρούχα ποτά και τα σνακ σας με ροφήματα που περιέχουν υποκατάστατα ζάχαρηςμ είναι μια εξαιρετική κίνηση για τα δόντια σας, είπε ο Δρ. Aguiar Ribeiro. Τα υποκατάστατα ζάχαρης όπως η ασπαρτάμη δεν μεταβολίζονται από βακτήρια όπως τα κανονικά σάκχαρα, επομένως δεν συμβάλλουν στην οδοντική τερηδόνα. Αλλά να έχετε κατά νου ότι τα οξέα στα αναψυκτικά διαίτης θα εξακολουθήσουν να προκαλούν κάποια απομετάλλωση των δοντιών σας.
Μασήστε τσίχλα χωρίς ζάχαρη με ξυλιτόλη. Ομοίως, πρόσθεσε ο Δρ. de Aguiar Ribeiro, «οι αλκοόλες ζάχαρης όπως η ξυλιτόλη που έχουν αντιμικροβιακή δράση» και μπορούν να επιβραδύνουν την παραγωγή οξέος των βακτηρίων του στόματος. Η ξυλιτόλη είναι ένα φυσικό και υγιεινό υποκατάστατο ζάχαρης. «Η τσίχλα χωρίς ζάχαρη με ξυλιτόλη έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει τη ροή του σάλιου σας και έχει επίσης αντιμικροβιακή δράση», είπε.
Πίνετε ορισμένα είδη τσαγιού. Υπάρχουν επίσης στοιχεία ότι το μαύρο και το πράσινο τσάι μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της τερηδόνας, καθώς περιέχουν φθόριο και έχουν υψηλότερα επίπεδα pH. «Αλλά μην προσθέτετε ζάχαρη παρακαλώ», πρόσθεσε ο Δρ ντε Αγκιάρ Ριμπέιρο.
Κάντε τακτικές εξετάσεις. Η τερηδόνα είναι η πιο κοινή μη μεταδοτική ασθένεια παγκοσμίως. Για τους περισσότερους ανθρώπους, είπε ο Δρ Kopycka-Kedzierawski, το να κάνουν τακτικές οδοντιατρικές εξετάσεις κάθε έξι μήνες είναι αρκετό για να αποφευχθούν τα χειρότερα.
Οι συνήθειες που είναι καλές για την υγεία των δοντιών είναι πρακτικές ωφέλιμες για την υγεία σας συνολικά, εξήγησε ο Δρ. Quinonez. Η κατανάλωση λιγότερων επεξεργασμένων και ζαχαρούχων τροφίμων, οι τακτικοί έλεγχοι κάθε έξι μήνες και η αποφυγή σνακ μεταξύ των γευμάτων μπορεί να αποφέρει οφέλη.
