Ο Κάρλος (δεν είναι το πραγματικό του όνομα για λόγους ιατρικού απορρήτου) είναι ο άνθρωπος με τις δυο καρδιές!
Ο Κάρλος έπασχε από σοβαρή καρδιακή ανεπάρκεια. Έτσι οι γιατροί του τοποθέτησαν μια μηχανική καρδιά ουσιαστικά για να βοηθά την κανονική του καρδιά να χτυπά. Όμως οι δυο καρδιές δεν ήταν απολύτως συντονισμένες. Έτσι περίπου κάθε δευτερόλεπτο ο Κάρλος ένιωθε μια δεύτερη καρδιά, ένα δεύτερο παλμό να χτυπά μέσα στο σώμα του.
Τα περίεργα όμως δεν σταματούν εδώ! Αφού οι δυο καρδιές άλλαξαν και το... μυαλό του Κάρλος, τον τρόπο που σκεφτόταν.
Από μικροί, όποτε ακούγαμε για αγάπη ή άλλα συναισθήματα, συνήθως ζωγραφίζαμε μια καρδιά, σωστά; Μεγαλώνοντας μάθαμε ότι τα συναισθήματα είναι μέρος της εγκεφαλικής λειτουργίας μας και σε απόλυτο "συγχρονισμό" με τις γνωσιακές μας λειτουργίες (καθαρά θέμα εγκεφάλου θα λέγαμε). Ε λοιπόν, πάμε πίσω στην πρώτη "γνώση", την πρώτη αίσθηση που είχαμε.
Οι μελέτες που έκανε ο νευροεπιστήμονας Agustin Ibanez με τον Κάρλος αποκάλυψαν ότι: ο παλμός, ο τρόπος που χτυπά ο μυς αυτός που λέγεται ανθρώπινη καρδιά, επηρεάζει τα συναισθήματα μας (ναι προτού αυτά περάσουν γνωσιακές διεργασίες).
Ο Κάρλος πέθανε τελικά λόγω επιπλοκών της υγείας του. Ήδη όμως ο Ιμπάνεθ είχε πολύτιμα δεδομένα: η καρδιά στέλνει μικρά, ανεπαίσθητα συνήθως σήματα προς τον εγκέφαλο για το τι να νιώσει. Η καρδιά στέλνει "προειδοποιήσεις" για το αν κάτι είναι καλό, κακό, οδυνηρό κ.ό.κ.
2.000 και κάτι χρόνια μετά Χριστόν επανέρχεται αυτό που έλεγε ο Αριστοτέλης (εντυπωσιακό για τις γνώσεις που είχε τότε η ανθρωπότητα): ότι ο εγκέφαλος δαμάζει, "καλμάρει" τις συναισθηματικές εκρήξεις της καρδιάς μας (που ο Αριστοτέλης θεωρούσε έδρα της ψυχής). Ίσως δεν είναι τυχαίο ότι και οι Αιγύπτιοι, όταν ταρίχευαν τα σώματα άφηναν πάντα μέσα την καρδιά, ο εγκέφαλος δεν τους ένοιαζε τόσο να μείνει ακέραιος.
Οι επιστήμονες είναι πλέον σε θέση να επιβεβαιώσουν (με σχετική επιφύλαξη αλλά προς τα εκεί οδεύουν) ότι το κατά πόσον έχουμε συνείδηση, επίγνωση των σωματικών μας λειτουργιών (και κυρίως του καρδιακού μας παλμού) επηρεάζει τα συναισθήματα μας και το αποτύπωμα εντός μας για τα όσα συμβαίνουν γύρω μας.
Τα πειράματα έχουν δείξει ότι 1 στους 4 ανθρώπους δεν μπορεί να έχει καθόλου επίγνωση του πόσο χτυπά η καρδιά του. Αντίθετα, οι άνθρωποι που έχουν υψηλή επίγνωση των σωματικών τους λειτουργιών:
- συγκινούνται περισσότερο από εικόνες συναισθηματικού περιεχομένου,
- μπορούν να περιγράψουν καλύτερα τα συναισθήματα τους,
- μπορούν να αναγνωρίσουν καλύτερα τα συναισθήματα των άλλων (!),
- μαθαίνουν πιο γρήγορα και καλύτερα να αποφεύγουν μια απειλή.
Όπως εξηγεί η Daniella Furman του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ, η επίγνωση αυτή "μπορεί να μας οδηγήσει ταχύτερα σε συμπεράσματα για το αν ένα αντικείμενο, μια επιλογή, μια ενέργεια ενώπιον μας είναι καλή ή κακή".
Με άλλα λόγια, οι άνθρωποι που είναι πιο συντονισμένοι με το σώμα τους έχουν μια πολύ πιο πλούσια και "ζωηρή" συναισθηματική ζωή.
Πρέπει να σημειωθεί ότι αυτό δεν αφορά μόνον τα ευχάριστα όμως αλλά και τα δυσάρεστα.
Πειράματα με χαρτοπαίκτες έδειξαν ότι αυτά τα λεπτοφυή, "μυστικά" σωματικά σήματα ίσως κρύβονται πίσω από αυτό που καλούμε διαίσθηση. Μια ομάδα ανθρώπων καθόταν μπροστά από τέσσερις στοίβες χαρτιών. Οι στοίβες ήταν έτσι στημένες που οι δυο από τις τέσσερις είχαν καλύτερα χαρτιά (φυσικά τα χαρτιά ήταν κλειστά). Όσοι είχαν καλύτερη επίγνωση του καρδιακού τους παλμού, είχαν σημαντικά περισσότερες πιθανότητες να διαλέγουν μόνον από τις κερδοφόρες στοίβες ή μόνον από αυτές με τα "κακά" χαρτιά. Δηλαδή, όπως προαναφέραμε, αυτοί που έχουν υψηλότερη επίγνωση των σωματικών τους λειτουργιών έχουν πολύ πιο πλούσια επαφή με τα συναισθήματα τους, και τα καλά και τα κακά!
Δεν είναι σαφές γιατί κάποιοι άνθρωποι έχουν καλύτερη επίγνωση του σώματος τους και άλλοι όχι και απαιτούνται πολλές έρευνες ακόμη για αυτό. Οι επιστήμονες όμως πιστεύουν ότι η επίγνωση των σωματικών μας λειτουργιών είναι κάτι στο οποίο μπορούμε να εκπαιδευτούμε.
Και φυσικά, οι παραπάνω γνώσεις ανοίγουν ένα τεράστιο νέο πεδίο μελέτης του ανθρώπινου νου, των συναισθημάτων και του ανθρώπου γενικότερα.
Επιμέλεια Λήδα Δεληγιάννη, με πληροφορίες από το BBC
