Συνέντευξη στη Μαρία Θανοπούλου
Την ώρα που οι έλληνες και οι ελληνίδες βρίσκονται στις πρώτες θέσεις της παχυσαρκίας στην Ευρώπη και τα ελληνόπουλα είναι τα πιο παχύσαρκα ή υπέρβαρα στον κόσμο, η χειρουργός Μαρία Νατούδη δίνει μάχη κατά της παχυσαρκίας. Με ειδίκευση στη Λαπαροσκοπική Χειρουργική, η λαμπρή επιστήμονας παρουσίασε τη διδακτορική της διατριβή στο Παγκόσμιο Συνέδριο Ανάπτυξης της Λαπαροσκοπικής στο Τελ Αβίβ κι ανάμεσα σε έρευνες από όλο τον κόσμο έλαβε το 2ο βραβείο καλύτερης εργασίας. Η βραβευμένη διατριβή στοχεύει στη μείωση των επιπλοκών των βαριατρικών επεμβάσεων. "Χαίρομαι να βλέπω ευτυχισμένους ανθρώπους που μετά από απίστευτες ταλαιπωρίες κάνουν ένα νέο ξεκίνημα στη ζωή τους", τονίζει η κυρία Νατούδη μιλώντας στο news.gr.
Μιλήστε μας για τη μελέτη σας…
Πρόκειται για ένα πειραματικό πρωτόκολλο που μελετά τις αιτίες της διαφυγής μετά από βαριατρικά χειρουργεία και συγκεκριμένα μετά από Λαπαροσκοπική Επιμήκη Γαστρεκτομή. Το χειρουργείο αυτό είναι γνωστό και σαν "μανίκι-Sleeve" και αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή χειρουργεία για την αντιμετώπιση της Νοσογόνου Παχυσαρκίας, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Η διαφυγή μετά από Sleeve αποτελεί μείζονα επιπλοκή του χειρουργείου, αυξάνοντας σημαντικά τη νοσηρότητα της επέμβασης. Στη διεθνή βιβλιογραφία υπήρχε η θεώρηση πως αιτία της διαφυγής είναι η ισχαιμία ενός τμήματος του στομάχου πλησίον του οισοφάγου. Σκοπός της συγκεκριμένης έρευνας ήταν να μελετήσουμε το ρόλο της ισχαιμίας στην εμφάνιση διαφυγής μετά από Sleeve Gastrectomy. Το συμπέρασμα της μελέτης ήταν πως δεν επηρεάζεται καθόλου η οξυγόνωση του στομάχου από το συγκεκριμένο χειρουργείο. Στη συνέχεια προχωρήσαμε στη μελέτη του ρόλου της αυξημένης ενδοαυλικής πίεσης και καταλήξαμε στο συμπέρασμα πως η αυξημένη πίεση στο τοίχωμα του στομάχου μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση διαφυγής.
Ποια είναι τα συναισθήματά σας για τη διάκρισή σας;
Αρχικά θα ήθελα να αναφέρω ότι πρόκειται για μια διάκριση συνολικά της ομάδας την οποία αντιπροσωπεύω. Πρόκειται για μια μελέτη που απαιτούσε προσεκτικό σχεδιασμό, αρκετά χρήματα και σίγουρα μεγάλη προσπάθεια. Όλα τα παραπάνω για μένα ήταν ένα στοίχημα που το κέρδισα με τη βοήθεια σημαντικών ανθρώπων. Όταν παρουσιάζαμε την εργασία στο Παγκόσμιο Συνέδριο Ανάπτυξης της Λαπαροσκοπικής στο Τελ Αβίβ διαπιστώσαμε ότι Βαριατρικοί χειρουργοί από όλο τον κόσμο προσήλθαν για να παρακολουθήσουν τη συγκεκριμένη ομιλία. Δικαιωθήκαμε όταν σχολίασαν πως δεν περίμεναν μια τόσο πολυδάπανη και ολοκληρωμένη εργασία στην Ελλάδα της κρίσης.
Που μπορούν να οδηγήσουν τα ευρήματα της μελέτης σας;
Θεωρώντας ότι ο ρόλος της ισχαιμίας στην εμφάνιση διαφυγής δεν είναι τόσο καθοριστικός όσο είχε προταθεί στο παρελθόν, μπορούμε πλέον να προχωρήσουμε στο επόμενο βήμα μελετώντας συνεχώς άλλους πιθανούς παράγοντες, στοχεύοντας πάντα στη μείωση των επιπλοκών των βαριατρικών επεμβάσεων. Ήδη κάποιες τροποποιήσεις στην τεχνική του χειρουργείου έχουν βελτιώσει σημαντικά τα αποτελέσματά μας, οδηγώντας σε πολύ μικρό ποσοστό διαφυγής.
Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με το συγκεκριμένο αντικείμενο;
Τα τελευταία 8 χρόνια έχω την τύχη να εργάζομαι στην Α΄Προπαιδευτική Χειρουργική Κλινική στο Γ. Ν.Α. Ιπποκράτειο. Στην παραπάνω κλινική, και συγκεκριμένα στο λαπαροσκοπικό τμήμα που στεγάζεται στο παράρτημα του Ιπποκρατείου, πραγματοποιούνται καθημερινά πολυάριθμες βαριατρικές επεμβάσεις. Από την πρώτη στιγμή εντάχθηκα στο τμήμα και άρχισα να ασχολούμαι με τους βαριατρικούς ασθενείς τόσο προεγχειρητικά όσο και μετεγχειρητικά. Αυτό που με τράβηξε περισσότερο είναι η ανάγκη των ανθρώπων να απαλλαγούν από το πρόσθετο βάρος και να επιστρέψουν στη ζωή. Χαίρομαι να βλέπω ευτυχισμένους ανθρώπους που μετά από απίστευτες ταλαιπωρίες κάνουν ένα νέο ξεκίνημα στη ζωή τους.
Αρκετές έρευνες μιλούν για αυξημένα ποσοστά παχυσαρκίας στην Ελλάδα, ακόμα και σε παιδιά...
Οι τελευταίες έρευνες χαρακτηρίζουν τα ελληνόπουλα ηλικίας 5-17 ετών ως τα πιο παχύσαρκα ή υπέρβαρα στον κόσμο με ποσοστό περίπου 40%, ενώ ακολουθεί η Ιταλία και η Αμερική. Φυσικά δεν υστερούν οι Έλληνες και οι Ελληνίδες που κατέχουν τις πρώτες θέσεις της παχυσαρκίας στην Ευρώπη. Η μετακίνηση των κατοίκων στα αστικά κέντρα, η έλλειψη φυσικής κίνησης, η απομάκρυνση από το Μεσογειακό τρόπο διατροφής και κυρίως η έλλειψη παιδείας και πρόνοιας από την Ελληνική κοινωνία έχουν οδηγήσει σε αυτή την τραγική κατάσταση. Στο τμήμα μας, δυστυχώς, προσέρχονται άτομα κάτω των 18 ετών, που λαμβάνουν ήδη φαρμακευτική αγωγή για σακχαρώδη διαβήτη εξαιτίας του βάρους και πολλά από αυτά σύντομα θα οδηγηθούν στη λύση της βαριατρικής επέμβασης. Είναι επιτακτική η ανάγκη για ενημέρωση των πολιτών για την πρόληψη της παχυσαρκίας και τη θεσμοθέτηση οργανισμών που θα υποστηρίζουν τα άτομα με σοβαρό πρόβλημα παχυσαρκίας.
Τι θα συμβουλεύετε τον κόσμο που διαβάζει τη συνέντευξή σας;
Η παχυσαρκία έχει λάβει επιδημικές διαστάσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Αν δεν αλλάξουμε σύντομα τρόπο ζωής αλλά και διατροφής ο παχύσαρκος δε θα αποτελεί την εξαίρεση αλλά τον κανόνα. Στόχο αποτελούν σίγουρα τα παιδιά. Απαιτείται σωστή εκπαίδευση τόσο από την οικογένεια όσο και από την κοινωνία. Στα άτομα που πάσχουν από νοσογόνο παχυσαρκία θα τους συμβούλευα να μη διστάσουν να μιλήσουν με ένα βαριατρικό χειρουργό όταν διαπιστώσουν ότι, μετά από πολλές προσπάθειες, δε μπορούν να απαλλαγούν από το πρόσθετο βάρος. Στο Λαπαροσκοπικό τμήμα στο Ιπποκράτειο λειτουργεί ειδικό τμήμα που μπορεί να αξιολογήσει ένα άτομο και να το ενημερώσει για τα βαριατρικά χειρουργεία. Ο σακχαρώδης διαβήτης, τα καρδιαγγειακά νοσήματα αλλά και ο περιορισμός της κινητικότητας είναι τα πρώτα συμπτώματα που θα πρέπει να οδηγήσουν ένα άτομο στο βαριατρικό χειρουργό. Φυσικά ένα χειρουργείο δεν αποτελεί πανάκεια από μόνο του. Είναι βασικό να γνωρίζει το άτομο πως θα πρέπει να συνεργαστεί μετεγχειρητικά με όλη την ομάδα για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του χειρουργείου και της ποιότητας ζωής του.
Εάν μπορούσατε να λύσετε ένα σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε, ποιο θα ήταν αυτό;
Θα αναφερθώ φυσικά σε σημαντικά προβλήματα που αφορούν την Ιατρική. Αυτό που με θλίβει ιδιαίτερα στην ελληνική πραγματικότητα και τη δημόσια υγεία είναι η έλλειψη τμημάτων υποστήριξης συγκεκριμένων ομάδων ασθενών. Είναι τραγικό να μην υπάρχει καμία πρόνοια για τον καρκινοπαθή που υποφέρει. Θα πρέπει να περιφέρεται ο ίδιος και οι συγγενείς από νοσοκομείο σε νοσοκομείο υποφέροντας και χάνοντας την αξιοπρέπειά του. Το ίδιο συμβαίνει με πολλές κατηγορίες ασθενών, όπως φυσικά και με τα άτομα που πάσχουν από νοσογόνο παχυσαρκία. Όπου υπάρχει όμως θέληση και συλλογική προσπάθεια πολλά μπορούν να αλλάξουν. Ήδη το τμήμα μας διαθέτει ένα εξειδικευμένο προσωπικό αποτελούμενο από διαιτολόγο, ψυχολόγο, ψυχίατρο, ενδοκρινολόγο και φυσικά χειρουργό. Τον τελευταίο καιρό προσπαθούμε να δημιουργήσουμε ένα δίαυλο επικοινωνίας τόσο μέσω των social media όσο και δημιουργώντας ένα ιατρείο παχυσαρκίας που στόχο θα έχει τη σωστή ενημέρωση των πολιτών σε θέματα παχυσαρκίας. Στόχος μας δε θα είναι μόνο τα άτομα που επιθυμούν να χειρουργηθούν αλλά και εκείνα που θέλουν να προχωρήσουν χωρίς κάποιο χειρουργείο. Το συγκεκριμένο Ιατρείο αποτελεί ένα στοίχημα τόσο του υπεύθυνου καθηγητή του Λαπαροσκοπικού τμήματος καθηγητή κου Εμμανουήλ Λέανδρου όσο και της υπόλοιπης ομάδας. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε είναι πολλά αλλά είμαστε σίγουροι ότι θα τα καταφέρουμε.
Ποια θα είναι η επόμενη μελέτη σας;
Στο λαπαροκοπικό τμήμα της Α΄ Προπαιδευτικής Χειρουργικής Κλινικής αυτή τη στιγμή βρίσκονται αρκετές κλινικές και πειραματικές μελέτες σε εξέλιξη που στόχο έχουν τη βελτίωση της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας των χειρουργείων παχυσαρκίας. Στο συνέδριο στο Τελ Αβίβ μας ζητήθηκε να προχωρήσουμε τη μελέτη σχετικά με τις αιτίες της διαφυγής μετά από επιμήκη γαστρεκτομή. Συζητήσαμε αρκετά με σημαντικούς ανθρώπους από το εξωτερικό και καταλήξαμε ήδη στο σχεδιασμό του καινούριου πρωτοκόλλου. Στόχος μας είναι πλέον να μελετηθεί η αντοχή των κοπτορραπτικών εργαλείων που χρησιμοποιούνται στα συγκεκριμένα χειρουργεία. Τα πειράματα θα πραγματοποιηθούν στο πειραματικό κέντρο ELPEN και φυσικά την ενεργό συμμετοχή του Λαπαροσκοπικού Τμήματος του Ιπποκρατείου. Με χαρά και ιδιαίτερη τιμή θα ήθελα να αναφέρω πως στο Πανελλήνιο Χειρουργικό συνέδριο που θα διεξαχθεί στο Hilton 12-15 Νοεμβρίου θα παρουσιάσουμε αρκετά από τα αποτελέσματα του τμήματος μας. Τα πιο σημαντικά από αυτά θα είναι η αποτελεσματικότητα της επιμήκους γαστρεκτομής στα τέσσερα χρόνια μετά το χειρουργείο αλλά και τα αρχικά αποτελέσματα του Laparoscopic mini-gastric Bypass.