Η μετάλλαξη Όμικρον και η έκρηξη του πληθωρισμού αλλάζουν τα δεδομένα
Για το 2023 μετατίθενται οι νέες φορολογικές ελαφρύνεις παρά το γεγονός ότι ο προϋπολογισμός του 2021 έκλεισε με χαμηλότερο κατά 2 δισ. ευρώ πρωτογενές έλλειμμα. Ο στόχος για δραστική μείωση του πρωτογενούς ελλείμματος στο 1,4% του ΑΕΠ φέτος δεν επιτρέπει «χαλαρές» πολιτικές και μάλιστα εν μέσω αβεβαιοτήτων για την έκταση της ζημιάς από την πανδημία και το πληθωρισμό στη πραγματική οικονομία και το ισοζύγιο του δημοσίου. Είναι χαρακτηριστική η επισήμανση του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Θόδωρου Σκυλακάκη ότι η καλύτερη των προβλέψεων εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2021 δεν σημαίνει διεύρυνση των περιθωρίων για παροχές.
Στο πλαίσιο αυτό, το σενάριο της επέκτασης της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης στις αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων και των συνταξιούχων μετατίθεται για το 2023 υπό την αίρεση των εξελίξεων στο δημοσιονομικό μέτωπο που θα σφραγίσουν τόσο η επίτευξη των στόχων του φετινού προϋπολογισμού όσο και οι κανόνες για το έλλειμμα και το χρέος που θα προβλέπει το αναθεωρημένο Σύμφωνο Σταθερότητας.
Αρμόδια πηγή τόνιζε ότι η πρόθεση της κυβέρνησης είναι η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για όλους το 2023 σπεύδοντας να επισημάνει ότι η υλοποίηση του μέτρου έχει να κάνει με τον «ελεύθερο δημοσιονομικό χώρο» καθώς το μέτρο έχει υψηλό δημοσιονομικό κόστος. Διευκρίνιζε ακόμα ότι κατ’ αρχάς θα πρέπει να βρεθούν τα ταμειακά περιθώρια για να μονιμοποιηθούν η κατάργηση της εισφοράς στον ιδιωτικό τομέα πριν επεκταθεί και η μείωση κατά 3% των ασφαλιστικών εισφορών που αφαιρούν έσοδα 1,6 δισ. ευρώ.
Κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης σημαίνει ότι εκατοντάδες χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι και συνταξιούχοι με εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ θα δουν το επόμενο έτος τις μηνιαίες αποδοχές τους να αυξάνονται λόγω κατάργησης των μηνιαίων κρατήσεων ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης. Το όφελος ξεκινάει από 22 ευρώ και υπερβαίνει ακόμη και τα 676 ευρώ το χρόνο ενώ όσο υψηλότερες είναι οι αποδοχές τόσο μεγαλύτερη είναι η ελάφρυνση. Για παράδειγμα δημόσιος υπάλληλος με καθαρό ετήσιο εισόδημα 17.000 ευρώ θα έχει ετήσιο όφελος 110 ευρώ ενώ για εισόδημα 20.000 ευρώ το κέρδος ανεβαίνει στα 176 ευρώ. Ο πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος που απαιτείται προκειμένου να επεκταθεί η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης στους δημοσίους υπαλλήλους εκτιμάται σε περίπου 400 εκατ. ευρώ.
Σημειώνεται ότι η εισφορά αλληλεγγύης παραμένει παγωμένη και το 2022 για τα εισοδήματα του ιδιωτικού τομέα με το δημοσιονομικό κόστος να ανέρχεται στα 799 εκατ. ευρώ.
Συγκεκριμένα απαλλάσσονται:
- Οι μισθοί, τα ημερομίσθια, τα επιδόματα και οι παροχές σε είδος καθώς και κάθε άλλου είδους αμοιβή που καταβάλλεται τακτικά σε εργαζόμενο στον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος απασχολείται με σχέση εξαρτημένης εργασίας. Στην περίπτωση αυτή υπάγονται και οι αμοιβές που λαμβάνουν μηνιαίως οι απασχολούμενοι με συμβάσεις παροχής υπηρεσιών και εκδίδοντες τιμολόγια παροχής υπηρεσιών από «μπλοκάκια». Υπάγονται επίσης και οι περιστασιακά απασχολούμενοι στον ιδιωτικό τομέα.
- Τα καθαρά κέρδη από την ατομική άσκηση εμπορικής επιχείρησης, επιχείρησης παροχής υπηρεσιών ή ελευθέριου επαγγέλματος που αποκτήθηκαν το 2021 και θα δηλωθούν με τις φετινές φορολογικές δηλώσεις.
- Τα καθαρά κέρδη του 2021 από την ατομική άσκηση αγροτικής δραστηριότητας τα οποία θα δηλωθούν φέτος.
- Τα ενοίκια ακινήτων που εισπράχθηκαν το 2021 και θα εμφανιστούν στις φετινές φορολογικές δηλώσεις.
- Τα μερίσματα, οι τόκοι των τραπεζικών καταθέσεων repos/ reverse repos, τα δικαιώματα που αποκτήθηκαν το 2021 και θα δηλωθούν φέτος.
Ανατροπή στο φορολογικό τοπίο
Στο φορολογικό πεδίο, εκτός από την αναστολή της εισφοράς αλληλλεγύης στον ιδιωτικό τομέα, φέτος θα «ξεκλειδώσει» η μείωση κατά 3% του ΕΝΦΙΑ με τις αλλαγές στο σύστημα υπολογισμού του φόρου λόγω των νέων αντικειμενικών τιμών και σε στοχευμένα κίνητρα με έξτρα έκπτωση φόρου για ηλεκτρονικές δαπάνες προς συγκεκριμένα επαγγέλματα και μείωση του συντελεστή για συγχωνεύσεις και συνεργασίας μικρομεσαίων επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών.
Την ίδια ώρα το οικονομικό επιτελείο κινείται με το σταγονόμετρο στα μέτρα για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από την εξάπλωση της μετάλλαξης Όμικρον και απορρίπτει κατηγορηματικά φορολογικά αναχώματα στην ακρίβεια όπως η μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα και των ειδικών φόρων κατανάλωσης στα υγρά καύσιμα
Αρμόδια στελέχη κάνουν λόγο για κρίσιμο δημοσιονομικό έτος καθώς εν μέσω υγειονομικών και πληθωριστικών κραδασμών θα πρέπει αφ’ ενός να μην «τρυπήσει το δίχτυ» προστασίας για τους πραγματικά πληττόμενους και αφ’ ετέρου να διασφαλιστεί η προσγείωση του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης στη περιοχή του 1,2% του ΑΕΠ από 7,3% το 2021 με κύριους μοχλούς την εξοικονόμηση δαπανών από την μαζική απόσυρση μέτρων στήριξης ύψους 13,650 δισ. ευρώ και την αύξηση κατά 3,5 δισ. ευρώ των φορολογικών εσόδων λόγω της οικονομικής ανάκαμψης. Σημειώνεται ότι ο συνολικός λογαριασμός του δημοσίου από τις φορολογικές ελαφρύνσεις και τις ενισχύσεις σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού προβλέπεται να συμπιεστεί στα 3,297 δισ. ευρώ από 16,947 δισ. ευρώ που ήταν το 2021 με το κόφτη να πέφτει κυρίως στις δαπάνες που αφορούν μεταβιβάσεις οι οποίες από 37,946 δισ. ευρώ διαμορφώνονται φέτος στα 29,825 δισ. ευρώ.
