Στις αρχές της δεκαετίας του ΄00, ο Κεμάλ Ντερβίς – στέλεχος τότε της Παγκόσμιας Τράπεζας - εκλήθη από την κυβέρνηση Ερντογάν στην Άγκυρα για να αλλάξει τη δοκιμαζόμενη τουρκική οικονομία. Πήρε λευκή επιταγή από τον Τούρκο πρωθυπουργό και προχώρησε σε ταχύτατες μεταρρυθμίσεις, που έφεραν τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Δεκατρία χρόνια μετά, τον συναντήσαμε στην Αθήνα, καλεσμένος του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, στο πλαίσιο ερευνητικού προγράμματος, που υλοποιεί το Brookings Institute, για το σχέδιο ευρωπαϊκής ανάπτυξης.
Ο κύριος Ντερβίς μίλησε στο news.gr για την ελληνική κρίση και έδωσε τις δικές του προτάσεις για την έξοδο από αυτή, προτάσσοντας την εθνική συνεννόηση και τη διαρκή ενημέρωση των πολιτών για τα πεπραγμένα της κυβέρνησης και τους λόγους, που οδηγούν στις εκάστοτε αποφάσεις.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ ΝΕΚΤΑΡΙΟ Β. ΝΩΤΗ
«Πέραν από τον τουρισμό και τη ναυτιλία, πρέπει να δείτε και νέους τομείς. Η συνεργασία μεταξύ του εκπαιδευτικού τομέα, της ερευνητικής κοινότητας και του χρηματοοικονομικού κλάδου είναι πολύ σημαντικό θέμα.
Επιπλέον, να θυμάστε ότι η πολιτική είναι ένας αγώνας. Είναι ανταγωνισμός. Θα μπορούσε να είναι σαν το ποδόσφαιρο, όπου μετά από ένα καλό αγώνα με τον αντίπαλο, παραμένεις φίλος μετά. Αυτό λέω και στους φίλους μου στην Τουρκία. Αν η πολιτική γίνει πολύ πολωτική, μπορεί να προκαλέσει μεγάλη ζημιά. Πιστεύω ότι ενώ η δημοκρατία χρειάζεται τον ισχυρό ανταγωνισμό, πρέπει να επικρατήσει η λογική του εθνικού καλού και η ικανότητα συμβιβασμού.
Και εδώ πρέπει να εκφράσω το θαυμασμό μου για τους Γερμανούς πολιτικούς, όχι για το οικονομικό τους μοντέλο!
Διότι, ξέρετε, είχαν εκλογές, σχημάτισαν κυβέρνηση μεγάλου συνασπισμού, διαπραγματεύθηκαν το πρόγραμμά τους και το εφαρμόζουν ως ένα συμβιβασμό μεταξύ των Σοσιαλδημοκρατών και των Χριστιανοδημοκρατών. Συνεπώς, σε κάποιες από τις μεσογειακές χώρες, χρειαζόμαστε αυτό το συμβιβασμό. Και στο επίπεδο των επιχειρήσεων : μεταξύ εργαζόμενων και εργοδοτών, μεταξύ διευθυντών και συνδικάτων. Νομίζω ότι στην Ελλάδα αυτό είναι κάτι σημαντικό. Να έχετε τον ανταγωνισμό, αλλά ταυτόχρονα να μην ξεχνάτε ότι βρίσκεστε στην ίδια χώρα, σε μια μεγάλη οικογένεια, όπου στο τέλος πρέπει να υπάρχει αλληλεγγύη και φιλία μεταξύ των πολιτών», υποστηρίζει ο κύριος Ντερβίς.
Είναι αυτό εφικτό στην Ελλάδα ;
Νομίζω ότι η πολιτική ηγεσία πρέπει να το κάνει εφικτό. Αυτό δε σημαίνει να σταματήσουν να ανταγωνίζονται μεταξύ τους. Αλλά σημαίνει να χαράξεις μια γραμμή σε καταστροφικές πολιτικές και να τις κάνεις πιο εποικοδομητικές.
Εφαρμόσατε πολιτικές με σκληρά μέτρα το 2001-2002 στην Τουρκία, έχοντας την απόλυτη στήριξη της κυβέρνησης. Η εφαρμογή είναι το πρόβλημα στην Ελλάδα. Ψηφίζουμε νόμους, αλλά δεν θέλουμε να τους εφαρμόσουμε. Θεωρείτε ότι αυτή η δική σας προσέγγιση θα λειτουργούσε στην περίπτωση της Ελλάδας, μετά από τέσσερα χρόνια λιτότητας;
Δυστυχώς, κράτησε πολύ στην Ελλάδα. Ένα από τα πλεονεκτήματα στην Τουρκία είναι ότι όλα έγιναν γρήγορα. Οι μεταρρυθμίσεις ήταν ταχύτατες. Είχαμε μείωση του ΑΕΠ κατά 8% το 2001, αλλά ανάπτυξη 8% το 2002.
Για ένα χρόνο οι πολίτες μπορούν να καταλάβουν και να περιμένουν. Αλλά είναι σαφώς πιο δύσκολο, όταν διαρκεί τόσο πολύ.
Όταν ανέλαβα, η καλύτερη συμβουλή που πήρα από ένα φίλο, ήταν : «Κεμάλ, ξόδευε τουλάχιστον το 50% του χρόνου σου με το να εξηγείς το πρόγραμμα. Να είσαι εκεί έξω, με τον κόσμο, τα συνδικάτα, τις επιχειρήσεις – μικρές και μεγάλες -, τις μικρές πόλεις. Μην κάθεσαι στο γραφείο σου, προσπαθώντας να δουλέψεις πάνω στα νούμερα. Βρες κάποιον άλλο να το κάνει. Ο ρόλος σου είναι να βρίσκεσαι έξω και να εξηγείς και να εμπνέεις εμπιστοσύνη στους πολίτες, ότι αυτό (η πολιτική σου) μπορεί να έχει αποτελέσματα». Σκέφτηκα ότι είναι η καλύτερη συμβουλή που μου έδωσαν. Παρά τα – σύντομα μεν, σκληρά δε – μέτρα, δεν είχαμε απεργίες.
Η ψυχολογία στην οικονομία είναι πολύ σημαντικό θέμα. Αν ο κόσμος πιστέψει ότι κάτι θα δουλέψει και θα έχει αποτέλεσμα, έτσι θα γίνει.
ΤΙ ΘΑ ΕΛΕΓΑ ΣΤΟΝ ΑΝΤΩΝΗ ΣΑΜΑΡΑ
«Πρώτον, επικέντρωση και προσπάθεια υποστήριξης των δομικών αλλαγών, επικέντρωση στο επόμενο κύμα οικονομικής δραστηριότητας, στις νέες αγορές.
Δεύτερον, προσπάθησε να πείσεις το ευρωπαϊκό σύστημα, σε συνεργασία με ανθρώπους όπως ο Ρέντζι, ότι η νομισματική ένωση χρειάζεται ένα μεγαλύτερο βαθμό ευρωπαϊκής συνοχής. Διότι είστε σε μια νομισματική ένωση. Δεν είστε μόνοι σας. Εμείς μπορούσαμε να υποτιμήσουμε το νόμισμα, εσείς δεν μπορείτε. Ένα μέρος της λύσης βρίσκεται έξω από τα ελληνικά σύνορα, στο Βερολίνο, το Παρίσι, τη Ρώμη και αυτό το κάνει πιο περίπλοκο. Αλλά, αν δουλέψει, τότε θα είναι προς όφελος όλων».
