Ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα απείλησε χθες, Πέμπτη, με αμερικανικά στρατιωτικά πλήγματα στο Ιράκ εναντίον των ισλαμιστών σουνιτών μαχητών που έχουν καταλάβει πόλεις στο βορρά, απειλούν τη Βαγδάτη και θέλουν να δημιουργήσουν το δικό τους κράτος στο Ιράκ και τη Συρία.
Δυνάμεις των Κούρδων του Ιράκ επωφελήθηκαν από το χάος για να πάρουν τον έλεγχο του πετρελαϊκού κόμβου του Κιρκουκ, καθώς τα στρατεύματα της κυβέρνησης, της οποίας ηγούνται οι σιίτες, εγκατέλειπαν τις θέσεις τους, προκαλώντας ανησυχία στους συμμάχους της Βαγδάτης τόσο στη Δύση όσο και στο γειτονικό σιιτικό Ιράν.
"Δεν αποκλείω τίποτε διότι έχουμε συμφέρον να εξασφαλίσουμε ότι αυτοί οι τζιχανιστές δεν θα αποκτήσουν μόνιμο ορμητήριο ούτε στο Ιράκ ούτε στη Συρία", δήλωσε ο Ομπάμα από το Λευκό Οίκο όταν ερωτήθηκε αν εξετάζει το ενδεχόμενο να πραγματοποιήσει αεροπορικές επιδρομές. Αξιωματούχοι υπογράμμισαν αργότερα ότι δεν πρόκειται να σταλούν χερσαίες δυνάμεις.
Ο Ομπάμα εξετάζει "όλες τις επιλογές" για να βοηθήσει τους ηγέτες του Ιράκ, οι οποίοι ανέλαβαν πλήρως τον έλεγχο της χώρας όταν τερματίσθηκε η αμερικανική κατοχή το 2011. "Στις διαβουλεύσεις μας με τους Ιρακινούς, θα υπάρξουν μερικά βραχυπρόθεσμα, άμεσα πράγματα που χρειάζεται να γίνουν στρατιωτικά", δήλωσε.
Αμερικανός αξιωματούχος έκανε γνωστό πως οι ΗΠΑ έχουν στείλει μη επανδρωμένα αεροσκάφη παρακολούθησης πάνω από το Ιράκ για να το βοηθήσουν να αντιμετωπίσει την τζιχαντιστική οργάνωση Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και το Λεβάντε (ΙΚΙΛ).
Η εφημερίδα "Ουόλ Στριτ Τζέρναλ", η οποία ανέφερε πως οι πτήσεις αυτές πραγματοποιούνται σε μικρούς αριθμούς από πέρυσι, επικαλέσθηκε έναν ανώτερο αμερικανό αξιωματούχο ο οποίος είπε πως οι ΗΠΑ μοιράζονται τις πληροφορίες από τις πτήσεις των αεροσκαφών αυτών με τις ιρακινές δυνάμεις. "Όχι πως αυτό έχει προσφέρει κάτι", πρόσθεσε ο αξιωματούχος.
Ο αμερικανός αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν διαβεβαίωσε τηλεφωνικά τον σιίτη πρωθυπουργό του Ιράκ Νούρι αλ-Μαλίκι πως η Ουάσινγκτον είναι έτοιμη να εντείνει και να επιταχύνει τη στήριξή της στον τομέα της ασφάλειας. Την Τετάρτη ο Λευκός Οίκος είχε επισημάνει πως επειδιώκει να ενισχύσει τις ιρακινές δυνάμεις μάλλον, παρά να ανταποκριθεί σε αυτό που αμερικανός αξιωματούχος περιέγραψε ως προηγούμενα ιρακινά αιτήματα για αεροπορικές επιδρομές.
Καθώς οι ανησυχίες για την ασφάλεια κορυφώνονται, η αμερικανική βιομηχανία όπλων Lockheed Martin Corp ανακοίνωσε χθες, Πέμπτη, πως απομακρύνει 24 εργαζομένους της από το βόρειο Ιράκ. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανακοίνωσε πως και άλλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο Ιράκ, μεταφέρουν επίσης εργαζομένους τους εξαιτίας των ανησυχιών για την ασφάλειά τους.
Στη Μοσούλη, οι μαχητές της τζιχαντιστικής οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και το Λεβάντε (ΙΚΙΛ) πραγματοποίησαν παρέλαση αμερικανικών οχημάτων περιπολίας Humvee τα οποία κατέσχεσαν από τον ιρακινό στρατό μέσα στις δύο ημέρες κατά τις οποίες οι μαχητές της πραγματοποίησαν έφοδο από την έρημο και κατέλαβαν την πόλη.
Στο Μπαϊτζί, κοντά στο Κιρκούκ, εξεγερμένοι περικύκλωσαν το μεγαλύτερο διυλιστήριο του Ιράκ, υπογραμμίζοντας την εν δυνάμει απειλή για την πετρελαϊκή βιομηχανία.
Στη Μοσούλη, η οποία είχε πληθυσμό σχεδόν 2 εκατ. κατοίκων πριν τα πρόσφατα γεγονότα υποχρεώσουν εκατοντάδες χιλιάδες να διαφύγουν, αυτόπτες μάρτυρες είδαν δύο ελικόπτερα του ΙΚΙΛ να πετούν πάνω από την παρέλαση. Είναι προφανώς η πρώτη φορά που η τζιχαντιστική οργάνωση αποκτά αεροσκάφη.
Δεν είναι σαφές ποιοι ήταν οι πιλότοι, αλλά σουνίτες που υπηρέτησαν στις δυνάμεις του Σαντάμ συμμετέχουν στην εξέγερση, της οποίας ηγείται ένας φιλόδοξος ιρκαινός πρώην ακόλουθος του Οσάμα Μπιν Λάντεν της αλ-Κάιντα.
Νοτιότερα, οι μαχητές συνέχισαν την προέλαση-αστραπή σε πόλεις που απέχουν μόλις μία ώρα με το αυτοκίνητο από την πρωτεύουσα και όπου σιιτικές πολιτοφυλακές κινητοποιούν τις δυνάμεις τους με κίνδυνο να επαναληφθεί το λουτρό αίματος των εθνοτικών και θρησκευτικών συγκρούσεων της περιόδου 2006-2007.
Φορτηγά με ένστολους σιίτες εθελοντές κατευθύνονται προς τις πρώτες γραμμές για να υπερασπισθούν τη Βαγδάτη.
Οι δυνάμεις της αυτόνομης βόρειας περιφέρειας του Ιρακινού Κουρδιστάν, οι περσμαργκά, όπως είναι γνωστοί οι κούρδοι μαχητές, κατέλαβαν βάσεις στο Κιρκούκ οι οποίες εκκενώθηκαν από το στρατό. "Ολόκληρο το Κιρκούκ βρίσκεται στα χέρια των πεσμεργκά", δήλωσε ο εκπρόσωπος των πεσμεργκά Τζάμπαρ Γιάουαρ.
"Στο Κιρκούκ δεν έχει μείνει πλέον ιρακινός στρατός", πρόσθεσε.
Πηγές των δυνάμεων ασφαλείας και της αστυνομίας είπαν πως σουνίτες μαχητές ελέγχουν τώρα και τμήματα της πόλης Ουντάιμ, 90 χλμ. βορείως της Βαγδάτης, αφού οι περισσότεροι στρατιώτες εγκατέλειψαν τις θέσεις τους.
"Περιμένουμε ενισχύσεις, είμαστε αποφασισμένοι να μην τους αφήσουμε να πάρουν τον έλεγχο", είπε ένας αστυνομικός στην Ουντάιμ.
"Φοβούμαστε πως οι τρομοκράτες επιδιώκουν να αποκλείσουν τον κύριο αυτοκινητόδρομο που συνδέει τη Βαγδάτη με το βορρά", πρόσθεσε.
Το ΙΚΙΛ και οι σύμμαχοί του κατέλαβαν τη Φαλούτζα στις αρχές του χρόνου. Η πόλη βρίσκεται μόλις 50 χλμ. δυτικά του γραφείου του Μαλίκι.
Κορυφαίος αξιωματούχος του ΟΗΕ στο Ιράκ διαβεβαίωσε το Συμβούλιο Ασφαλείας πως η πρωτεύουσα "δεν αντιμετωπίζει άμεσο κίνδυνο". Το Συμβούλιο Ασφαλείας προσέφερε ομόφωνα την υποστήριξη του στην κυβέρνηση και καταδίκασε την "τρομοκρατία".
