Ο Κωνσταντίνος Μαρκόπουλος, Θωρακοχειρουργός - Αγγειοχειρουργός δίνει αναλυτική ενημέρωση πάνω στο θέμα
Το μεσοθηλίωμα είναι ένας σπάνιος, αλλά εξαιρετικά επικίνδυνος και επιθετικός καρκίνος που εκδηλώνεται στον υπεζωκότα.Η βασική αιτία για την εμφάνιση του μεσοθηλιώματος είναι η έκθεση στον αμίαντο, τον οποίο πολλές χώρες έχουν καταργήσει. Δεδομένης της κακής πρόγνωσης της νόσου, είναι ζωτικής σημασίας ο τακτικός έλεγχος με ακτινογραφία θώρακος των ανθρώπων που έχουν ιστορικό έκθεσης στον αμίαντο, ώστε να αυξάνονται οι πιθανότητες έγκαιρης διάγνωσης και αντιμετώπισης του μεσοθηλιώματος.
Επιδημιολογία
Το μεσοθηλίωμα είναι όγκος ο οποίος αναπτύσσεται στον υπεζοκώτα, δηλαδή στη μεμβράνη που καλύπτει τον πνεύμονα και τον διαχωρίζει από το θωρακικό τοίχωμα. Ο όγκος αυτός είναι κατά 75% κακοήθης και όσο αυξάνεται σε μέγεθος, τόσο πιέζει τον πνεύμονα και περιορίζει τον αερισμό. Σπανιότερα, μπορεί να αναπτυχθεί στο περικάρδιο ή στο περιτόναιο.
Παράγοντες κινδύνου
Αιτία είναι η μακροχρόνια έκθεση στον αμίαντο (πάνω από 15 χρόνια) και αφορά κυρίως τους εργαζομένους σε βιομηχανικές περιοχές και με πρώτες ύλες που έχουν σχέση με αμίαντο. Ωστόσο, μόνο το 10% όσων εκτίθενται σε αμίαντο εμφανίζουν τη νόσο. Επομένως, υπάρχουν και άλλοι επιβαρυντικοί παράγοντες που δρουν συνεργικά, όπως η μόλυνση από τον ιό SV-40. Ο τρόπoς δράσεως του αμιάντου είναι η είσοδος ινών αμιάντου με την αναπνοή. Τις ίνες τις βρίσκουμε στα μικροσκοπικά παρασκευάσματα του όγκου.
Συμπτώματα
Το μεσοθηλίωμα μπορεί να είναι ένα τυχαίο και ασυμπτωματικό εύρημα σε μια ακτινογραφία θώρακος για άλλο λόγο. Αν όμως, δώσει συμπτώματα αυτά είναι αυξανόμενος πόνος στον θώρακα και δύσπνοια που οφείλεται στον περιορισμό του πνεύμονος. Μπορεί, όμως, η δύσπνοια να οφείλεται και σε μεγάλη πλευριτική συλλογή που προκαλεί ο όγκος. Άλλα συμπτώματα οφείλονται σε καταστρεπτικές συνέπειες του όγκου π.χ. παράλυση διαφράγματος από διήθηση του φρενικού νεύρου που προκαλεί δύσπνοια. Διήθηση ή πίεση του οισοφάγου προκαλεί δυσφαγία. Περικαρδιακή συλλογή προκαλεί δύσπνοια, ταχυκαρδία. Και βέβαια, υπάρχει σε προχωρημένη κατάσταση η καχεξία του προχωρημένου καρκίνου.
Διάγνωση του μεσοθηλιώματος
Η υποψία για μεσοθηλίωμα τίθεται με απλή ακτινογραφία και στη συνέχεια με αξονική τομογραφία θώρακος. Η σαφής διάγνωση γίνεται με βιοψία μετά από παρακέντηση υπό αξονικό τομογράφο (FNB, Fine needle biopsy). Η εξέταση αυτή έχει ευαισθησία 85% και αυτό επειδή η μικροσκοπική εικόνα του μεσοθηλιώματος προσομοιάζεται με εκείνη του σαρκώματος ή του αδενοκαρκινώματος. Σπανιότερα απαιτείται θωρακοσκόπηση για να τεκμηριωθεί η διάγνωση του όγκου με λήψη μεγαλύτερου τεμαχίου ιστού με καθοδήγηση κάμερας μέσα από οπές, χωρίς θωρακοτομή.
Αντιμετώπιση
Το μεσοθηλίωμα είναι εξαιρετικά επιθετικός όγκος. Χειρουργική αφαίρεση αποφασίζεται όταν: 1) Είναι καλόηθες (20% των περιπτώσεων), 2) Είναι περιορισμένης έκτασης, οπότε μπορεί να αφαιρεθεί μόνον αυτό και ίσως μικρό τμήμα του πνεύμονος, 3) Όταν είναι προχωρημένος ο όγκος, περιορίζει τον πνεύμονα και διηθεί σε μικρή έκταση το διάφραγμα ή το περικάρδιο. Σε αυτήν την περίπτωση αφαιρείται απαραιτήτως και πνεύμονας (εξωυπεζωκοτική πνευμονεκτομή). Πρόκειται για ιδιαιτέρως βαριά επέμβαση που επιλέγεται σε νεότερους ασθενείς, χωρίς άλλη παθολογία. Η αφαίρεση του πνεύμονα δίνει ένα πρόσθετο αποτέλεσμα. Τη δυνατότητα χορήγησης εξαιρετικά ισχυρής ακτινοβολίας. Ο συνδυασμός εξωυπεζωκοτικής πνευμονεκτομής από έμπειρη ομάδα και μετεγχειρητικής χημειοθεραπείας έχει τα καλύτερα αποτελέσματα. Διετής επιβίωση 68%, πενταετής επιβίωση 15%.
Φωτοδυναμική θεραπεία: Το νέο «όπλο» στη φαρέτρα των ειδικών
Στους πλέον σύγχρονους τρόπους αντιμετώπισης του μεσοθηλιώματος έρχεται να προστεθεί και η νέα, πολλά υποσχόμενη μέθοδος της φωτοδυναμικής θεραπείας. Η συγκεκριμένη μέθοδος πραγματοποιείται με διάχυση ενέργειας (laser) στον όγκο, μετά από χορήγηση ενδοφλέβιας ουσίας, η οποία με το Laser διασπάται και νεκρώνει εκλεκτικά τα καρκινικά κύτταρα. Πρόκειται για μια ελπιδοφόρα θεραπεία, καθώς τριπλασιάζει την επιβίωση των ασθενών που διαγιγνώσκονται με μεσοθηλίωμα.
Δείτε την πρόσφατη τηλεοπτική συνέντευξη του κου Μαρκόπουλου για τη φωτοδυναμική θεραπεία.
Το μεσοθηλίωμα είναι ένας σπάνιος, αλλά εξαιρετικά επικίνδυνος και επιθετικός καρκίνος που εκδηλώνεται στον υπεζωκότα.Η βασική αιτία για την εμφάνιση του μεσοθηλιώματος είναι η έκθεση στον αμίαντο, τον οποίο πολλές χώρες έχουν καταργήσει. Δεδομένης της κακής πρόγνωσης της νόσου, είναι ζωτικής σημασίας ο τακτικός έλεγχος με ακτινογραφία θώρακος των ανθρώπων που έχουν ιστορικό έκθεσης στον αμίαντο, ώστε να αυξάνονται οι πιθανότητες έγκαιρης διάγνωσης και αντιμετώπισης του μεσοθηλιώματος.
Επιδημιολογία
Το μεσοθηλίωμα είναι όγκος ο οποίος αναπτύσσεται στον υπεζοκώτα, δηλαδή στη μεμβράνη που καλύπτει τον πνεύμονα και τον διαχωρίζει από το θωρακικό τοίχωμα. Ο όγκος αυτός είναι κατά 75% κακοήθης και όσο αυξάνεται σε μέγεθος, τόσο πιέζει τον πνεύμονα και περιορίζει τον αερισμό. Σπανιότερα, μπορεί να αναπτυχθεί στο περικάρδιο ή στο περιτόναιο.
Παράγοντες κινδύνου
Αιτία είναι η μακροχρόνια έκθεση στον αμίαντο (πάνω από 15 χρόνια) και αφορά κυρίως τους εργαζομένους σε βιομηχανικές περιοχές και με πρώτες ύλες που έχουν σχέση με αμίαντο. Ωστόσο, μόνο το 10% όσων εκτίθενται σε αμίαντο εμφανίζουν τη νόσο. Επομένως, υπάρχουν και άλλοι επιβαρυντικοί παράγοντες που δρουν συνεργικά, όπως η μόλυνση από τον ιό SV-40. Ο τρόπoς δράσεως του αμιάντου είναι η είσοδος ινών αμιάντου με την αναπνοή. Τις ίνες τις βρίσκουμε στα μικροσκοπικά παρασκευάσματα του όγκου.
Συμπτώματα
Το μεσοθηλίωμα μπορεί να είναι ένα τυχαίο και ασυμπτωματικό εύρημα σε μια ακτινογραφία θώρακος για άλλο λόγο. Αν όμως, δώσει συμπτώματα αυτά είναι αυξανόμενος πόνος στον θώρακα και δύσπνοια που οφείλεται στον περιορισμό του πνεύμονος. Μπορεί, όμως, η δύσπνοια να οφείλεται και σε μεγάλη πλευριτική συλλογή που προκαλεί ο όγκος. Άλλα συμπτώματα οφείλονται σε καταστρεπτικές συνέπειες του όγκου π.χ. παράλυση διαφράγματος από διήθηση του φρενικού νεύρου που προκαλεί δύσπνοια. Διήθηση ή πίεση του οισοφάγου προκαλεί δυσφαγία. Περικαρδιακή συλλογή προκαλεί δύσπνοια, ταχυκαρδία. Και βέβαια, υπάρχει σε προχωρημένη κατάσταση η καχεξία του προχωρημένου καρκίνου.
Διάγνωση του μεσοθηλιώματος
Η υποψία για μεσοθηλίωμα τίθεται με απλή ακτινογραφία και στη συνέχεια με αξονική τομογραφία θώρακος. Η σαφής διάγνωση γίνεται με βιοψία μετά από παρακέντηση υπό αξονικό τομογράφο (FNB, Fine needle biopsy). Η εξέταση αυτή έχει ευαισθησία 85% και αυτό επειδή η μικροσκοπική εικόνα του μεσοθηλιώματος προσομοιάζεται με εκείνη του σαρκώματος ή του αδενοκαρκινώματος. Σπανιότερα απαιτείται θωρακοσκόπηση για να τεκμηριωθεί η διάγνωση του όγκου με λήψη μεγαλύτερου τεμαχίου ιστού με καθοδήγηση κάμερας μέσα από οπές, χωρίς θωρακοτομή.
Αντιμετώπιση
Το μεσοθηλίωμα είναι εξαιρετικά επιθετικός όγκος. Χειρουργική αφαίρεση αποφασίζεται όταν: 1) Είναι καλόηθες (20% των περιπτώσεων), 2) Είναι περιορισμένης έκτασης, οπότε μπορεί να αφαιρεθεί μόνον αυτό και ίσως μικρό τμήμα του πνεύμονος, 3) Όταν είναι προχωρημένος ο όγκος, περιορίζει τον πνεύμονα και διηθεί σε μικρή έκταση το διάφραγμα ή το περικάρδιο. Σε αυτήν την περίπτωση αφαιρείται απαραιτήτως και πνεύμονας (εξωυπεζωκοτική πνευμονεκτομή). Πρόκειται για ιδιαιτέρως βαριά επέμβαση που επιλέγεται σε νεότερους ασθενείς, χωρίς άλλη παθολογία. Η αφαίρεση του πνεύμονα δίνει ένα πρόσθετο αποτέλεσμα. Τη δυνατότητα χορήγησης εξαιρετικά ισχυρής ακτινοβολίας. Ο συνδυασμός εξωυπεζωκοτικής πνευμονεκτομής από έμπειρη ομάδα και μετεγχειρητικής χημειοθεραπείας έχει τα καλύτερα αποτελέσματα. Διετής επιβίωση 68%, πενταετής επιβίωση 15%.
Φωτοδυναμική θεραπεία: Το νέο «όπλο» στη φαρέτρα των ειδικών
Στους πλέον σύγχρονους τρόπους αντιμετώπισης του μεσοθηλιώματος έρχεται να προστεθεί και η νέα, πολλά υποσχόμενη μέθοδος της φωτοδυναμικής θεραπείας. Η συγκεκριμένη μέθοδος πραγματοποιείται με διάχυση ενέργειας (laser) στον όγκο, μετά από χορήγηση ενδοφλέβιας ουσίας, η οποία με το Laser διασπάται και νεκρώνει εκλεκτικά τα καρκινικά κύτταρα. Πρόκειται για μια ελπιδοφόρα θεραπεία, καθώς τριπλασιάζει την επιβίωση των ασθενών που διαγιγνώσκονται με μεσοθηλίωμα.
Δείτε την πρόσφατη τηλεοπτική συνέντευξη του κου Μαρκόπουλου για τη φωτοδυναμική θεραπεία.
Πρόγνωση
Η πρόγνωση, όπως φαίνεται, δεν είναι καθόλου καλή. Το κακόηθες μεσοθηλίωμα συνήθως διαγιγνώσκεται όταν έχει προχωρήσει αρκετά. Για αυτόν τον λόγο, σε βιομηχανικές περιοχές που υπάρχει αμίαντος ακόμα (αν και έχει απαγορευθεί από τη δεκαετία του 1980), οι εργαζόμενοι ή ο πληθυσμός αντίστοιχα πρέπει να υποβάλλεται συστηματικά κάθε χρόνο σε ακτινογραφία θώρακος και σε περίπτωση υποψίας σε αξονική τομογραφία, ώστε να είναι εφικτή η έγκαιρη διάγνωση.
Διαβάστε τι λένε οι ασθενείς του κου Μαρκόπουλου
Ο Κωνσταντίνος Μαρκόπουλος, Θωρακοχειρουργός – Αγγειοχειρουργός και Διευθυντής Κλινικής Ιατρικού Κέντρου Ψυχικού είναι πάντα στη διάθεσή σας στο 6937474174 για αναλυτική ενημέρωση πάνω στο θέμα.
Εναλλακτικά επισκεφτείτε την ιστοσελίδα drmarkopoulos.gr
Ιατρείο Χαλκίδας : Ελ. Βενιζέλου 40, Χαλκίδα 34100, Τηλ: +30 22210 79850
Ο Κώστας Μαρκόπουλος (γεννημένος στην Αθήνα το 1960) είναι χειρουργός θώρακος και αγγείων και κατάγεται από την Κάρυστο. Φοίτησε στην Ιατρική Σχολή Αθηνών. Διαβάστε αναλυτικά το βιογραφικό του εδώ.
