Το Factoring είναι ένας νομικός και οικονομικός θεσμός, χρήσιμος για τις συναλλαγές των επιχειρηματιών
Τί είναι όμως; Γιατί είναι χρήσιμο για τις επιχειρήσεις ;
Μια αποτελεσματική λύση για τις επιχειρήσεις , αναφορικά με ληξιπρόθεσμες και ανεξόφλητες οφειλές από πελάτες ή άλλους τρίτους προκειμένου να αποκτήσουν και άμεση ρευστότητα είναι η σύμβαση πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων ή σύμβαση factoring. Το Factoring αποτελεί ένα νέο οικονομικό και νομικό θεσμό, που εισήχθη στην Ελλάδα το 1990 με τον Ν. 1905/1990, με στόχο να βοηθήσει τις συναλλαγές των επιχειρηματιών.
Ο νόμος ορίζει:
Άρθρο 1 Ν. 1905/1990
"1. Η σύμβαση πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων καταρτίζεται εγγράφως μεταξύ ενός κατά κύριο επάγγελμα προμηθευτή αγαθών ή υπηρεσιών και ενός πράκτορα επιχειρηματικών απαιτήσεων, ο οποίος αναλαμβάνει να παρέχει στον προμηθευτή, για το διάστημα που συμφωνείται, έναντι αμοιβής, υπηρεσίες σχετικές με την παρακολούθηση και είσπραξη μιας ή μέρους ή του συνόλου των απαιτήσεων του προμηθευτή, ιδίως από συμβάσεις πώλησης αγαθών, παροχής υπηρεσιών σε τρίτους ή εκτέλεση έργων. Περιεχόμενο της πρακτορείας αποτελεί ιδίως η εκχώρηση απαιτήσεων στον πράκτορα με ή χωρίς δικαίωμα αναγωγής, η εξουσιοδότηση για την είσπραξή τους, η χρηματοδότηση του προμηθευτή με προεξόφληση των απαιτήσεων, η λογιστική ή νομική παρακολούθηση των απαιτήσεων, η διαχείρισή τους, η ολική ή μερική κάλυψη του πιστωτικού κινδύνου του προμηθευτή.
2. Η σύμβαση πρακτορείας είναι δυνατό να αφορά και σε μη γεννημένες κατά το χρόνο σύναψης της σύμβασης απαιτήσεις, όπως επίσης και στον καθορισμό, με μορφή ειδικού ανοικτού λογαριασμού, του ύψους του πιστωτικού κινδύνου, που ο πράκτορας αναλαμβάνει κάθε φορά να καλύψει.
3. Αντικείμενο της σύμβασης του άρθρου αυτού μπορεί να είναι και απαιτήσεις έναντι πελατών στο εξωτερικό, από επιχειρηματική δραστηριότητα στο εξωτερικό οίκων εγκατεστημένων στην Ελλάδα, όπως επίσης και απαιτήσεις οίκων του εξωτερικού έναντι πελατών τους στην Ελλάδα."
Κατ΄ άρθρ. 1 παρ. 1 του ως άνω Νόμου, η σύμβαση factoring είναι μία σύμβαση μεταξύ ενός πράκτορα επιχειρηματικών απαιτήσεων, που μπορεί να είναι είτε τράπεζα, είτε Α.Ε., και μιας επιχείρησης, εμπορικής εταιρίας ή και φυσικού προσώπου, που ασχολείται κατ΄ επάγγελμα με τη πώληση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών (προμηθευτής).
Ποιό είναι όμως το αντικείμενο της σύμβασης factoring;
Αντικείμενο της σύμβασης είναι η παροχή από μέρους του πράκτορα υπηρεσιών στον προμηθευτή έναντι αμοιβής, καθώς και η είσπραξη των χρηματικών απαιτήσεων κατά των οφειλετών του προμηθευτή.
Ο πράκτορας αξιολογεί τα δεδομένα της επιχείρησης του προμηθευτή, στο πλαίσιο της κατάρτισης της σύμβασης, όπως τον κύκλο της πελατείας, τη φερεγγυότητα προμηθευτή και οφειλετών του, την αξιολόγηση των πιθανοτήτων είσπραξης.
Για να συναφθεί η σύμβαση του Factoring, ο προμηθευτής εκχωρεί (δηλαδή μεταβιβάζει ή πωλεί στον πράκτορα) τις απαιτήσεις του έναντι των οφειλετών του και ο πράκτορας έχει το πλεονέκτημα ότι μπορεί να ρευστοποιήσει τις απαιτήσεις που του έχουν μεταβιβασθεί από τον προμηθευτή.
Έτσι, η επιχείρηση αποκτά άμεσα τη δυνατότητα σταθερής και συνεχιζόμενης λειτουργίας της στις συναλλαγές τις με τους προμηθευτές της και στην αγορά και βελτιώνει τους ισολογισμούς της.
Είναι σημαντική αυτή η αλληλεξάρτηση των οικονομικών συμφερόντων των μερών, δηλαδή του πράκτορα και του προμηθευτή, η στενή οικονομική συνεργασία και η εξουσία του πράκτορα να προσδιορίζει, να ρυθμίζει και να διαχειρίζεται σε μεγάλο βαθμό σημαντικές περιουσιακές σχέσεις του προμηθευτή, στοιχεία που δημιουργούν μια ιδιαίτερη σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ των μερών.
Γιατί όμως είναι σημαντικό το Factoring ;
To Factoring είναι σημαντικό για την εθνική οικονομία, αφού είναι ένας τρόπος στήριξης και σταθερής λειτουργικότητας των επιχειρήσεων και παράλληλα καταπολέμησης της φοροδιαφυγής.
Το Factoring εξασφαλίζει ρευστότητα, σταθερότητα στην αγορά και επιτυγχάνει την απομάκρυνση του κινδύνου πτώχευσης, την επιχειρηματική ανεξαρτησία και την εξοικονόμηση δαπανών διότι ο πράκτορας επιφορτίζεται με το έργο της λογιστικής και νομικής παρακολούθησης και της είσπραξης των οφειλών που υπάρχουν έναντι του προμηθευτή.
Το κυριότερο πλεονέκτημα που προσφέρει η σύμβαση factoring στον επιχειρηματία είναι ότι, στην πιο συνήθη μορφή του, αποτελεί μια μορφή χρηματοδότησης που αυξάνει την πιστοληπτική του ικανότητα. Από την στιγμή που θα μεταβιβαστούν οι απαιτήσεις της επιχείρησης, ο πράκτορας τις ρευστοποιεί. Με τον τρόπο αυτό, η επιχείρηση αποκτά άμεσα τη δυνατότητα να προμηθευτεί εμπορεύματα και να ανοιχτεί στην αγορά, διευρύνοντας τον όγκο των συναλλαγών της, με περαιτέρω συνέπεια την ουσιώδη βελτίωση της εικόνας του ισολογισμού της. Στην πράξη απαντάται αρκετά συχνά, κυρίως σε σχέση με επιχειρήσεις που δεν έχουν ανάγκη χρηματοδότησης, και εκείνη η μορφή factoring, κατά την οποίαν ο πράκτορας δεν προεξοφλεί τις απαιτήσεις, αλλά επιφορτίζεται περιοριστικά την ευθύνη της είσπραξής τους.
Ο βασικότερος λόγος για τον οποίον επιλέγεται το factoring, είναι το γεγονός ότι ο επιχειρηματίας με το factoring έχει τη δυνατότητα να αφοσιωθεί αποκλειστικά στην ανάπτυξη της εμπορικής του δραστηριότητας και δεν έχει πλέον το άγχος της "καταδίωξης" των οφειλετών του.
Η ανάθεση εξάλλου του χειρισμού των απαιτήσεών του σε μια Εταιρεία που διαθέτει οργανωμένο νομικό και οικονομικό τμήμα, επιτυγχάνει την αποτελεσματική αναζήτηση και είσπραξη των οφειλών.
Ο Πράκτορας αναλαμβάνει τη συνολική διαχείριση των απαιτήσεων των πελατών του, από την απλή όχληση των οφειλετών μέχρι την δικαστική διεκδίκηση των οφειλών και τη διενέργεια κατασχέσεων και πλειστηριασμών.
Σε πολλές περιπτώσεις, η εκχώρηση των απαιτήσεων λειτουργεί και εξασφαλιστικά για την επιχείρηση, στην περίπτωση που συμφωνείται ότι ο πράκτορας θα πιστώσει τον λογαριασμό του πελάτη του με το ποσό της οφειλής, ακόμη και αν δεν επιτύχει την είσπραξή της. Πρόκειται για το λεγόμενο "γνήσιο factoring", δυνάμει του οποίου, οι κίνδυνοι που απορρέουν από την αφερεγγυότητα των οφειλετών, μετατοπίζονται πλέον στις εισπρακτικές Εταιρείες.
Χρύσα Τσιώτση
Δικηγόρος
[email protected]
