Η «γιορτή της μητέρας» ή «ημέρα της μητέρας», όπως είναι αλλιώς γνωστή, γιορτάζεται κάθε χρόνο τη δεύτερη Κυριακή του Μάη.
Φέτος, η συγκεκριμένη γιορτή κλείνει 100 χρόνια ζωής. Στις μέρες μας γιορτάζεται συνήθως με ένα μπουκέτο λουλούδια, μια κάρτα, ένα κουτί σοκολατάκια, μια αγκαλιά και ένα φιλί ως ένδειξη αγάπης και τιμής προς το πρόσωπο που μας κουβαλά μέσα στην κοιλιά του επί εννιά μήνες.
Οι ρίζες της γιορτής αυτής όμως είναι πολύ διαφορετικές.
Πώς ξεκίνησε η γιορτή της μητέρας
Η ημέρα της μητέρας «γεννήθηκε» από γυναίκες που θρηνούσαν το χαμό των παιδιών τους που ήταν στρατιώτες και οι οποίες αγωνίστηκαν για την επίτευξη της ειρήνης.
Όλα ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1850, όταν οι γυναίκες της Δυτικής Βιρτζίνια με επικεφαλής την Ann Reeves Jarvis διοργάνωσαν ένα κίνημα που ονόμασαν «Ημέρα της Μητέρας» (Mother's Day), με σκοπό τη βελτίωση των συνθηκών υγιεινής και τη μείωση της παιδικής θνησιμότητας, καταπολεμώντας τις ασθένειες και τον περιορισμό της μόλυνσης του γάλακτος, όπως αναφέρει η ιστορικός Katharine Antolini από το West Virginia Wesleyan College.
Οι ομάδες αυτές των γυναικών φρόντιζαν ακόμη τραυματισμένους στρατιώτες και των δύο πλευρών του αμερικανικού εμφυλίου από το 1861 έως το 1865.
Στα μεταπολεμικά χρόνια, η Jarvis και άλλες γυναίκες διοργάνωναν πικ νικ και άλλες εκδηλώσεις με τον τίτλο «Ημέρα Φιλίας της Μητέρας» (Mother's Friendship Day), σε μια προσπάθεια να καταφέρουν να ενώσουν ειρηνικά τους πρώην εχθρούς.
Η Julia Ward Howe- που έγινε γνωστή ως η συνθέτρια του ύμνου της μάχης της δημοκρατίας «The Battle Hymn of the Republic»- εξέδωσε μια προκήρυξη το 1870 με τίτλο «Προκήρυξη της Ημέρας της Μητέρας», καλώντας τις γυναίκες να αναλάβουν ενεργό πολιτικό ρόλο στην προώθηση της ειρήνης.
Αυτή όμως που θεωρείται «υπεύθυνη» για τη γιορτή της μητέρας όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, ήταν η Anna Jarvis, - αν και η ίδια δεν απέκτησε ποτέ δικά της παιδιά. Μάλιστα, η ίδια προς το τέλος της ζωής της, όταν είδε ότι η γιορτή άρχισε να μετατρέπεται σε μια καταναλωτική εκδήλωση, την πολέμησε έντονα.
Το 1905 έχασε τη μητέρα της και το γεγονός αυτό την οδήγησε στην έμπνευση της δημιουργία της πρώτης γιορτής για την Ημέρα της Μητέρας το 1908.
Στις 10 Μαΐου εκείνης της χρονιάς, οικογένειες συμμετείχαν σε εκδηλώσεις στην πόλη καταγωγής της Jarvis στην περιοχή Grafton στη Δυτική Βιρτζίνια, καθώς επίσης και στη Φιλαδέλφεια –όπου ζούσε η Jarvis τότε- και σε άλλες πόλεις.
Χάρη στις προσπάθειες της Anna, η Ημέρα της Μητέρας άρχισε να γιορτάζεται σε ολοένα και περισσότερες πόλεις και πολιτείες των ΗΠΑ, μέχρι που ο πρόεδρος Γούντροου Ουίλσον το 1914 όρισε ως επίσημη ημέρα εορτασμού της Ημέρας της Μητέρας τη δεύτερη Κυριακή του Μαΐου.
«Για την Jarvis ήταν μια μέρα, κατά την οποία τα παιδιά περνούσαν χρόνο στο σπίτι με τη δική τους μητέρα και την ευχαριστούσαν για όσα τους είχε προσφέρει» αναφέρει η Antolini στη διδακτορική διατριβή της με τίτλο «Memorializing Motherhood: Anna Jarvisand the Defense of Her Mother'sDay», σύμφωνα με δημοσίευμα του National Geographic.
Σύντομα όμως η επιτυχία της Jarvis μετατράπηκε σε αποτυχία… τουλάχιστον στα δικά της μάτια.
Η γιορτή της μητέρας μετατρέπεται σε γιορτή της κατανάλωσης
Η ιδέα της AnnaJarvis για μια προσωπική «Ημέρα της Μητέρας» σύντομα μετατράπηκε σε χρυσωρυχείο για τους εμπόρους, κάτι που ενόχλησε πολύ την ίδια.
Έτσι, αφοσιώθηκε σε ένα νέο σκοπό, στον οποίο μάλιστα ξόδεψε και όλη της την περιουσία: να επαναφέρει την Ημέρα της Μητέρας στις αρχικές της ρίζες.
Διοργάνωνε μποϊκοτάζ, απειλούσε με μηνύσεις μέχρι που επιτέθηκε και στην Πρώτη Κυρία των Ηνωμένων Πολιτειών, Ελεάνορ Ρούζβελτ, κατηγορώντας την ότι χρησιμοποίησε την Ημέρα της Μητέρας για να συγκεντρώσει πόρους για φιλανθρωπίες.
Η οργάνωση “The American Wa rMothers” -που υπάρχει ακόμη- χρησιμοποιούσε την ημέρα της μητέρας για να τη συγκέντρωση κεφαλαίων κάθε χρόνο. Η Anna δε συμφωνούσε καθόλου με την ιδέα αυτή. Έτσι το 1925 εισέβαλε στο συνέδριό τους στη Φιλαδέλφεια και συνελήφθη για διατάραξη της κοινής ειρήνης. Μια παρόμοια διαμαρτυρία ακολούθησε και δύο χρόνια μετά.
Οι προσπάθειές της να επανέλθει η Ημέρα της Μητέρας στο αρχικό της νόημα συνεχίστηκαν, μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1940.
Το 1948 η Anna Jarvis πέθανε μόνη και πάμφτωχη, σε ηλικία 84 ετών, στο σανατόριο Marshall Square της Φιλαδέλφεια.
Η ημέρα της μητέρας στον κόσμο
Στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες, η «ημέρα της μητέρας» γιορτάζεται τη δεύτερη Κυριακή του Μάη.
Στον αραβικό κόσμο όμως, η αντίστοιχη ημέρα γιορτάζεται στις 21 Μαρτίου, ημέρα της εαρινής ισημερίας και εορτασμού του ερχομού της άνοιξης.
Στον Παναμά η ημέρα της μητέρας είναι η 8η Δεκεμβρίου, ενώ στην Ταϊλάνδη οι μητέρες γιορτάζουν στις 12 Αυγούστου (ημερομηνία γέννησης της βασίλισσας Sirikit).
