Μία σημαντική καινοτομία, αυτή του “ποινικού εισαγγελέα συνδιαλλαγής”, καταγράφει ο νέος Κώδικας Ποινικής Δικονομίας, ο οποίος τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση από το υπουργείο Δικαιοσύνης.
Ο “εισαγγελέας συνδιαλλαγής” θα έχει τη δυνατότητα να συνδιαλέγεται με τον κατηγορούμενο και να συμφωνεί για το ύψος της ποινής, χωρίς η υπόθεση να φτάσει στο ακροατήριο, ενώ η δεύτερη βασική πρόβλεψη είναι η εκδίκαση των περισσότερων κακουργημάτων από Μονομελή Εφετεία.
Σύμφωνα με δικαστικούς κύκλους, ο νέος θεσμός εκτιμάται ότι θα φέρει εκατομμύρια ευρώ στα κρατικά ταμεία, αλλά και θα πετύχει την αποσυμφόρηση των δικαστηρίων από εκατοντάδες χιλιάδες εκκρεμείς υποθέσεις.
Η διαδικασία θα θυμίζει κάτι από... Αμερική, αφού ο εισαγγελέας σε ρόλο δημοσίου κατηγόρου θα καλεί τον κατηγορούμενο να δηλώσει αθώος ή ένοχος και να συμφωνήσει την ποινή που θα του επιβληθεί.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το νέο Κώδικα, η διαμεσολάβηση του εισαγγελέα αφορά στα κακουργήματα για τα οποία προβλέπονται ποινές μέχρι 10 χρόνια κάθειρξη, ενώ στους κανόνες της συνδιαλλαγής δεν μπορούν να υπαχθούν αδικήματα που τιμωρούνται με βάση το νόμο περί καταχραστών του Δημοσίου.
Σε περίπτωση κατά τη οποία ο κατηγορούμενος συμφωνήσει με τον ποινικό εισαγγελέα συνδιαλλαγής, τότε η συμφωνηθείσα ποινή πρέπει να μην είναι μεγαλύτερη από τα 3/5 της ανώτερης ποινής που προβλέπεται στα κακουργήματα και από το μισό της προβλεπόμενης ποινής για τα πλημμελήματα, ενώ στον υπολογισμό της ποινής θα λαμβάνονται υπόψη και τα ελαφρυντικά, όπως είναι προτέρου εντίμου βίου, κ.λπ. Παράλληλα, και η έκτιση της ποινής θα έχει ευνοϊκότερους όρους αναφορικά με την αποφυλάκιση.
ΤΑ ΚΑΚΟΥΡΓΗΜΑΤΑ
Ειδικά για τα κακουργήματα, ο νέος κώδικας αναφέρει:
Στις περιπτώσεις των κακουργημάτων αρμοδιότητας Μονομελούς Εφετείου (άρθρο 110) και εκείνων που τιμωρούνται με ποινή κάθειρξης μέχρι 10 χρόνια και υπάγονται στην αρμοδιότητα του Τριμελούς Εφετείου, ο Εισαγγελέας Εφετών, μετά από αίτημα του κατηγορουμένου που υποβάλλεται μέχρι την τυπική περάτωση της ανάκρισης, καλεί τον κατηγορούμενο να εμφανιστεί ενώπιόν του μετά ή δια συνηγόρου που έχει ειδική προς τούτο εντολή εντός ορισμένης προθεσμίας για ποινική συνδιαλλαγή. Την ίδια υποχρέωση έχει ο Εισαγγελέας Εφετών πριν υποβάλλει την πρότασή του.
… Αν ο κατηγορούμενος, αφού λάβει γνώση των στοιχείων της δικογραφίας, δεχτεί την επιβολή ποινής, ο εισαγγελέας εφετών προτείνει το ύψος της και σε περίπτωση συρροής τη συνολική. …Το πρακτικό επικυρώνεται μέσα σε δέκα ημέρες από την υπογραφή του σε δημόσια συνεδρίαση από το Μονομελές Εφετείο, η απόφαση του οποίου είναι αμετάκλητη…Συνδιαλλαγή μπορεί να γίνει και στο ακροατήριο μέχρι την έναρξη της αποδεικτικής διαδικασίας.
…Το ύψος της ποινής που προτείνεται καθορίζεται με βάση την απαξία της πράξης, τις συνθήκες τέλεσής της, το είδος της υπαιτιότητας και τους οικονομικούς όρους του δράστη και κυμαίνεται από 6 μήνες έως τα 3/5 του ανωτάτου ορίου της προβλεπόμενης στο νόμο. Αν στο νόμο προβλέπεται στερητική της ελευθερίας ποινή και χρηματική ποινή προτείνεται μόνο η πρώτη. Εφόσον συμφωνηθεί ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα πέντε χρόνια, αυτή αναστέλλεται υποχρεωτικά, αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 99 ΠΚ· διαφορετικά αναστέλλεται ύστερα από συμφωνία, ή μετατρέπεται υποχρεωτικά σε χρηματική με το μισό του κατωτέρου ορίου μετατροπής για κάθε μέρα …Όσοι καταδικάστηκαν κατά τα παραπάνω σε ποινή στερητική της ελευθερίας μπορούν να απολυθούν υπό τον όρο της ανάκλησης και εφόσον έχουν εκτίσει με οποιονδήποτε τρόπο: α)προκειμένου για φυλάκιση το 1/5 της ποινής τους β) προκειμένου για κάθειρξη τα 2/5 της ποινής τους.
ΓΙΑ ΤΑ ΠΛΗΜΜΕΛΉΜΑΤΑ
Ειδικά για τα πλημμελήματα:
Το ύψος της ποινής που προτείνεται καθορίζεται με βάση την απαξία της πράξης, τις συνθήκες τέλεσής της, το είδος της υπαιτιότητας και τους οικονομικούς όρους του δράστη και δεν μπορεί να υπερβαίνει το μισό του ανώτατου ορίου της προβλεπόμενης στο νόμο φυλάκισης ή χρηματικής ποινής. Αν στο νόμο προβλέπεται σωρευτικά χρηματική ποινή και φυλάκιση προτείνεται μόνο φυλάκιση.
ΓΙΑ ΑΔΙΚΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ
Για τα αδικήματα που αφορούν στην περιουσία ή την ιδιοκτησία , προβλέπει μεταξύ άλλων αισθητή μείωση της ποινής σε περίπτωση αποκατάστασης της ζημίας:
…Αν το πρακτικό συνδιαλλαγής συνταχθεί πριν από την απολογία του κατηγορουμένου, η ανάκριση θεωρείται περατωμένη ως προς αυτόν και τους συμμέτοχους που το αποδέχονται. Αν το πρακτικό συνταχθεί μετά την απολογία του κατηγορουμένου, τα τυχόν επιβληθέντα για το συγκεκριμένο έγκλημα κατά το άρθρο 282 μέτρα δικονομικού καταναγκασμού αίρονται υποχρεωτικά με διάταξη του εισαγγελέα πλημμελειοδικών.
…Μέσα σε πέντε ημέρες από τη σύνταξη του σχετικού πρακτικού ο εισαγγελέας πλημμελειοδικών διαβιβάζει τη δικογραφία στον εισαγγελέα εφετών, ο οποίος εισάγει αμέσως την υπόθεση στο μονομελές εφετείο, κλητεύοντας τον κατηγορούμενο.
…Το δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη το πρακτικό συνδιαλλαγής, κηρύσσει ένοχο τον κατηγορούμενο και επιβάλλει σε αυτόν, κατά το άρθρο 79 ΠΚ, ποινή που δεν υπερβαίνει τα τρία έτη, εκτός αν, συνεκτιμώντας τις περιστάσεις, κρίνει ότι πρέπει να παραμείνει ατιμώρητος. Δικαστικά έξοδα δεν επιβάλλονται.…Κατά της απόφασης του δικαστηρίου δεν χωρεί έφεση.|
… Η συνδιαλλαγή δεν εφαρμόζεται, αν τα κακουργήματα της παραγράφου 1 στρέφονται κατά του Δημοσίου, νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου και οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού.
