Πώς κατάφερε να γίνει ένα από τα αγαπημένα παιχνίδια παγκοσμίως εδώ και τρεις γενιές
Λένε πως επιτυχία είναι να προχωράς από αποτυχία σε αποτυχία. Και υπάρχουν μερικά παραδείγματα που το επιβεβαιώνουν με τον πιο εντυπωσιακό τρόπο. Ιστορίες τεράστιας και πολλές φορές παγκόσμιας επιτυχίας που αν τις ψάξεις λίγο παραπάνω, θα δεις ότι βασίζονται πάνω σε δεκάδες και απανωτές αποτυχίες. Που όχι μόνο δεν αποθάρρυναν τους εμπνευστές τους αλλά τους έκαναν να πεισμώσουν ακόμη περισσότερο και να κάνουν ακόμη πιο σταθερά βήματα προς την επιτυχία. Μια τέτοια περίπτωση είναι και η δημιουργία του δημοφιλούς και αγαπημένου σε εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως παιχνιδιού Scrabble! Γιατί ποιος θα το πίστευε ότι το δημοφιλές επιτραπέζιο είναι αποτέλεσμα πολλαπλών και επαναλαμβανόμενων «όχι»;
Και αυτό δεν είναι η μοναδική έκπληξη της ιστορίας του. Αυτά τα «όχι» της αμφισβήτησης ειπώθηκαν στον ιθύνοντα νου ο οποίος δεν ήταν κάποιος πλούσιος επιχειρηματίας αλλά ένας άνεργος αρχιτέκτονας που στα τελευταία χρόνια της ζωής του είδε το όραμά του να γίνει παγκόσμια επιτυχία.
Ο άνεργος αρχιτέκτονας και το πρώτο Scrabble
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Πάμε πίσω στο 1933 όταν ένας άνεργος αρχιτέκτονας, ονόματι Alfred Mosher Butts από τη Νέα Υόρκη θα εφηύρε χωρίς να το ξέρει ένα επιτραπέζιο παιχνίδι που στα επόμενα χρόνια θα είχε εκατομμύρια θαυμαστές παγκοσμίως. Στην προσπάθειά του να δημιουργήσει ένα επιτραπέζιο παιχνίδι που θα έχει κάποια απήχηση είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι υπάρχει ένα και μοναδικό πράγμα που εμποδίζει τα παιχνίδια λέξεων από το να μην είναι τόσο δημοφιλή όσο τα παιχνίδια με κάρτες (χαρτιά). Τα πρώτα δεν έχουν σκορ! Αυτό ήταν. Είχε ήδη φτάσει μια ανάσα από την πρώτη μορφή του Scrabble.
Το εγχείρημα δεν ήταν εύκολο να υλοποιηθεί και όπως αποδείχτηκε δεν ήταν και καθόλου εύκολο να πείσει ότι θα πετύχει. Αρχικά ο Butts προσπάθησε να συνδυάσει τα χαρακτηριστικά της τύχης, του κλασικού σταυρόλεξου και των γραμμάτων. Το παιχνίδι αυτό ονομάστηκε Lexiko.
Χρειάστηκε πολύς χρόνος για να αποφασίσει ποιο σκορ θα έχει κάθε γράμμα και για να το κάνει αυτό μελέτησε διεξοδικά το πρωτοσέλιδο των New York Times. Με αυτό τον τρόπο κατάφερε να δει τη συχνότητα των γραμμάτων ανά λέξη και ανά πρόταση. Αυτή η αρχική διανομή των πόντων σε κάθε γράμμα έμεινε σταθερή σχεδόν τρεις γενιές και δισεκατομμύρια παιχνίδια μετά. Το 1940 το παιχνίδι ονομαζόταν πλέον CRISS CROSS WORDS και ο Butts ξεκίνησε την επικοινωνία με τις εταιρείες παιχνιδιών για να το προωθήσει.
Τα απανωτά όχι και η κατασκευή του παιχνιδιού στο σπίτι
Παρά την πίστη που είχε στο παιχνίδι του ο Butts, δεν το πίστεψαν το ίδιο και οι εταιρείες παιχνιδιών που το απέρριψαν όλες ανεξαιρέτως. Ο άνεργος αρχιτέκτονας προσπάθησε να κατοχυρώσει το παιχνίδι και να το φτιάξει μόνος του αλλά δεν ήταν εύκολο. Μέχρι που βρέθηκε στο δρόμο του ένας επιχειρηματίας ονόματι James Brunot ο οποίος αγαπούσε τα παιχνίδια. Το Scrabble βελτιώθηκε από τον Brunot, απλοποιήθηκε όσον αφορά τους κανόνες, το 1948 απέκτησε το σημερινό του όνομα και ξεκίνησε να παράγεται. Με καθόλου εύκολο τρόπο. Ο Brunot νοίκιασε ένα χώρο και με μια παρέα φίλων έφτιαχναν περίπου 12 παιχνίδια την ώρα μόνοι τους σφραγίζοντας γράμματα σε ξύλινα πλακάκια. Τα τέσσερα πρώτα χρόνια, ο Brunot όχι μόνο δεν έβγαλε χρήματα αλλά... μπήκε και μέσα. Μάλιστα, συμφώνησε να τα κάνει όλα αυτά δίνοντας πάντα ένα ποσό κέρδους στον αρχικό εμπνευστή.
Στις αρχές της δεκαετίας του '50. ωστόσο έγινε το μεγάλο μπαμ. Η ιστορία λέει ότι ο πρόεδρος της MACY'S (μιας μεγάλης εταιρείας πολυκαταστημάτων) ανακάλυψε το παιχνίδι ενώ έκανε διακοπές και ενθουσιάστηκε. Αποφάσισε έτσι να παραγγείλει μερικά κομμάτια για το κατάστημά του. Μέσα σε ένα χρόνο, το παιχνίδι SCRABBLE ήταν μια «must-have» επιτυχία και άρχισε να διανέμεται σε όλα τα καταστήματα της Νέας Υόρκης. Τα υπόλοιπα έως σήμερα έγιναν με ταχύτητα φωτός. Το 1972, η Selchow & Righter (μια μεγάλη εταιρεία παιχνιδιών) αγόρασε το εμπορικό σήμα από τον Brunot, αποκτώντας έτσι όλα τα αποκλειστικά δικαιώματα του SCRABBLE στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά.
Το Scrabble άλλαξε κι άλλα χέρια μέχρι να καταλήξει στην Hasbro γνωρίζοντας πάντα τεράστια εμπορική επιτυχία σταδιακά σε όλο και περισσότερες χώρες στις οποίες άρχισε να μεταφράζεται. Κάποια στιγμή ενδιάμεσα είχε τα δικαιώματα μια εταιρεία στην Αυστραλία με αποτέλεσμα να υπάρχει Αυστραλός που να μην έχει κολλήσει παίζοντας. Ταυτόχρονα προσθέτονταν κι άλλες λέξεις και δημιουργούνταν νέες εκδόσεις. Δεν χρειάστηκαν πολλά χρόνια για να καταστεί ένα από τα πλέον αγαπημένα παιχνίδια παγκοσμίως.
Αυτό που ίσως αφήνει μια πικρία ήταν ότι Brunot δεν κατάφερε να δει πόσο μεγάλη επιτυχία είχε το παιχνίδι που πρώτος πίστεψε τόσο. Κι αυτό γιατί πέθανε το 1984 πριν γίνει παγκοσμίως τεράστια επιτυχία. Ο αρχικός εμπνευστής του, πάντως, ο ποτέ δεν είδε την τεράστια επιτυχία του παιχνιδιού αφού πέθανε το 1984. Πιο τυχερός στάθηκε ο εμπνευστής του, Alfred Mosher Butts ο οποίος πέθανε το 1993 και έζησε τις ιστορικές στιγμές του Scrabble. Ακόμη και πρωτάθλημα που διοργανώθηκε στο Λονδίνο. Κατάφερε να δικαιωθεί για το παιχνίδι που εμπνεύστηκε και το οποίο διασκέδασε και διασκεδάζει γενιές και γενιές...
