Πίεση, ένταση, στρες. Λέξεις γνώριμες σε όλους, χαρακτηριστικά μιας καθημερινότητας που κινείται σε ξέφρενους ρυθμούς, με απαιτήσεις που ξεπερνούν τα όρια.
Το άγχος για τους περισσότερους, αποτελεί ένα αρνητικό, βασανιστικό συναίσθημα με συνέπειες αρκετά επικίνδυνες τόσο για την ψυχική όσο και για την σωματική υγεία. Υπάρχει όμως και η άλλη όψη του νομίσματος. Μήπως ήρθε η ώρα να μάθουμε να το ελέγχουμε και να απολαμβάνουμε μόνο τις ευεργετικές του ιδιότητες;
To άγχος, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι η αυτόματη αντίδραση του σώματος, στις απαιτήσεις-προκλήσεις της καθημερινότητας (σωματικές, συναισθηματικές, πνευματικές). Υπάρχουν δύο είδη στρες: το καλό (eustress) και το επιβλαβές. Αν και στην υπερβολή μπορεί να αποβεί εξαιρετικά επικίνδυνο, στη σωστή αναλογία μπορεί να κάνει τη ζωή συναρπαστική, προσθέτοντας ενθουσιασμό, προσδοκία, διέγερση, δράση, κίνητρο!
Οι τρόποι που αντιδρά το σώμα στο στρες διαφέρουν. Μπορεί να αντιδράσει είτε άμεσα, είτε μακροπρόθεσμα, γι’αυτο και διαχωρίζουμε το άγχος σε βραχυπρόθεσμο ή χρόνιο αντίστοιχα. Η εφόρμηση και η απόδραση ανήκουν στην κατήγορία των άμεσων αντιδράσεων. Τόσο η αντίδραση μάχης (εφόρμηση) όσο και η αντίδραση φυγής (απόδραση), απελευθερώνουν στο αίμα κορτιζόνη και αδρεναλίνη, τις ορμόνες δηλαδή αυτές (του στρες), που αυξάνουν τη δύναμη, βελτιώνουν τη συγκέντρωση και διατηρούν τα αντανακλαστικά σε εγρήγορση. Ταυτόχρονα, αυξάνουν τον ρυθμό της καρδιάς, την αντοχή, τον μεταβολισμό, ανεβάζουν την πιέση, ενισχύουν τη μνήμη, βοηθούν στη μάθηση και ενδυναμώνουν το σύστημα άμυνας του οργανισμού. Η πρόκληση μιας νέας κατάστασης γενικότερα, συνεπάγεται θετική διέγερση, θετικό άγχος! π.χ Μια καλύτερη θέση εργασίας, η νίκη σε κάποιο άθλημα, ο έρωτας, ο γάμος, η δημιουργία οικογένειας...
Το στρες στην κατάλληλη ποσότητα, μπορεί να μας δώσει την απαραίτητη ώθηση για να πάρουμε το ρίσκο, να αρπάξουμε την ευκαιρία και να αλλάξουμε τη ζωή μας! Αντιθέτως, η ολική απούσια στρες, οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην απόλυτη πλήξη. Ανεκπλήρωτα όνειρα, ανεκπλήρωτες επιθυμίες, έλλειψη κινήτρου και χαμηλή αυτοεκτίμηση είναι μερικά μόνο από τα χαρακτηριστικά μια ζωής κενής, μιας ζωής χωρίς καθόλου άγχος...
Από την άλλη, το χρόνιο στρες, το άγχος που αγγίζει τα όρια της υπερβολής, μπορεί να προκαλέσει σοβαρότατα προβλήματα υγείας. Όταν ο οργανισμός βάλλεται από επαναλαμβανόμενες προκλήσεις, παράγει συνεχώς υψηλά επίπεδα ορμονών (του στρες), χωρίς να του δίνεται το χρονικό περιθώριο να ανακάμψει. Το άγχος γίνεται επιβλαβές, μετατρέπεται δηλαδή σε ένα μόνιμο συναίσθημα αγωνίας, τη στιγμή που θα υπερβεί την ικάνοτητα μας να αντιμετωπίσουμε μια κατάσταση. Όταν αισθανόμαστε ότι αντί να μας κινητοποιεί, μας καταβάλλει. Τα όρια του καθενός είναι διαφορετικά και οι αντοχές επίσης. Ο στόχος μας λοιπόν δεν πρέπει απαραίτητα να είναι ο περιορισμός του άγχους, αλλά η ισορροπία. Ας μάθουμε να το ελέγχουμε και όταν ξεπερνάει τα δικά μας όρια, όταν παύει να είναι αποτελεσματικό, ας κάνουμε ένα διάλειμμα, και ας χαμηλώσουμε του τόνους, μέχρι να επανέλθουμε.
