«Η απόφαση για το αν θα τη φορέσει κάποιος πολιτικός εξαρτάται από το μήνυμα που στοχεύει να εκπέμψει»
Ο Ντόναλντ Τραμπ αρνείται να φορέσει, ο Εμανουέλ Μακρόν έχει προσθέσει ένα τρίχρωμο περίγραμμα στο δικό του ενώ η Σλοβάκα ομόλογός του ταιριάζει το χρώμα της μάσκας της με εκείνο των ρούχων της. Οι ηγέτες όλου του κόσμου ναι μεν δεν έχουν υιοθετήσει στο σύνολό τους την προστατευτική μάσκα έναντι της Covid-19, αλλά κάθε φορά η στάση τους έχει ένα μεγάλο πολιτικά συμβολικό φορτίο.
Πολλοί ηγέτες και πολιτικοί είχαν διαφωνήσει για τη χρήση της μάσκας κατά την έναρξη της πανδημίας, ιδιαίτερα στη Δύση. Έκτοτε, η φωνή των επιδημιολόγων άρχισε να ακούγεται και να έχει μεγαλύτερο βάρος. Λοιπόν, τώρα μάσκα, ναί, ή ού;
«Η απόφαση εξαρτάται από το μήνυμα που στοχεύει να εκπέμψει ο ηγέτης», τονίζει η Τζάκλιν Γκόλαν, επιστήμονας ειδικευμένη στην ανθρώπινη συμπεριφορά στο Northwestern University στο Ιλινόις των ΗΠΑ. «Είναι ευεπίφορος να τη φορέσει εάν θέλει να προωθήσει το μήνυμα για τη δημόσια υγεία. Αρνείται να τη βάλει εάν θέλει να υπογραμμίσει ότι ο κίνδυνος μετάδοσης είναι χαμηλός και ότι τα πράγματα εξομαλύνονται», προσθέτει.
Όποιο κι αν είναι όμως το πρωταρχικό κίνητρό του, η στάση του κάθε ηγέτη «είναι ένα παράδειγμα που θα ακολουθήσουν πολλοί άνθρωποι», επιβεβαιώνει από την πλευρά της η Κλαούντια Παλιάρι, ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Περίπου πενήντα χώρες σε όλο τον κόσμο υποστηρίζουν πλέον πως η χρήση μάσκας αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Αλλά τα αποθέματα σε μάσκες δεν είναι πάντα επαρκή και όπως είναι φυσικό διατίθενται κατά πρώτον λόγο στους νοσηλευτές και τα επαγγέλματα που κινδυνεύουν από τη μετάδοση του κοροναϊού.
Είναι απλή φυσική
Ωστόσο, μεγάλο τμήμα της κοινής γνώμης- πάνω από τα τρία τέταρτα των Γάλλων, σύμφωνα με σχετική έρευνα- υποψιάζεται ότι η κυβέρνηση δεν τους είπε την αλήθεια για την αποτελεσματικότητα της μάσκας, προκειμένου να κρύψει τις ελλείψεις στα αποθέματά τους.
«Οι ταγοί κάνουν λάθος να πιστεύουν ότι το κοινό είναι ηλίθιο και δεν μπορεί να συλλάβει ένα περίπλοκο μήνυμα. Με γνώμονα αυτό, απλοποιούν το μήνυμα. Και αντί να τονίσουν την ανάγκη να διατηρηθούν οι μάσκες για τους ανθρώπους που διατρέχουν κίνδυνο (...) επιστρατεύουν ένα απλοϊκό μήνυμα, σύμφωνα με το οποίο η μάσκα δεν λειτουργεί πραγματικά», τονίζει ο Μάθιου Λες, ειδικός στη δημόσια πολιτική στο Ινστιτούτο Adam Smith στο Λονδίνο.
Στην πραγματικότητα, η παγκόσμια κουλτούρα αποδεικνύεται ανισοβαρής όσον αφορά τη χρήση της μάσκας. Οι Ασιάτες έχουν συνηθίσει να τη φορούν μαζικά, κατά κύριο λόγο για μέτρο προστασίας από τη ρύπανση και κατά δεύτερον, λόγω του ότι έχουν βιώσει ουκ ολίγες άλλες επιδημίες από την εποχή του SARS το 2003.
Ο KK Τσενγκ, διευθυντής του Ινστιτούτου Εφαρμοσμένης Έρευνας στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ, δεν αντιλαμβάνεται την εφεκτικότητα των δυτικών ηγετών στη χρήση της. «Είναι απλή φυσική. Εάν δεν λειτουργούσε, τότε γιατί όλοι στη γη ζητούμε από τους ανθρώπους να καλύπτουν το στόμα τους όταν βήχουν; Δεν υπάρχουν κλινικές δοκιμές γι' αυτό το θέμα, αλλά ουδείς το αμφισβητεί», τονίζει.
Τώρα η συμφωνία για χρήση της μάσκας είναι σχεδόν ομόφωνη. Είτε αυτή είναι χάρτινη, είτε υφασμάτινη, ή είναι λευκή, ή χρωματιστή, είτε μίας χρήσης, είτε πλένεται.
Ο Εμανουέλ Μακρόν τη φόρεσε την περασμένη Τρίτη ενώ επισκέφθηκε ένα σχολείο και αναγκάσθηκε να παραδεχθεί ότι δεν την είχε συνηθίσει ακόμη. «Θα πλένω τα χέρια μου, γιατί, βλέπεις, πάντα αγγίζω τη μάσκα μου», εξήγησε ο ίδιος σε ένα παιδί, κρατώντας ένα φιαλίδιο απολυμαντικού υγρού.
Τον περασμένο μήνα, ο πρόεδρος της Νοτίου Αφρικής Σίριλ Ραμαφόσα θέλησε να δώσει το καλό παράδειγμα, βάζοντας μια μάσκα κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου. Το εγχείρημα κατέληξε σε φάρσα, όταν η υφασμάτινη μάσκα του με τυπωμένη την νοτιοαφρικανική σημαία, βρέθηκε στα μάτια του, προτού τελικά καταφέρει να την προσαρμόσει στο επίπεδο του στόματος και της μύτης.
«Θα ανοίξω ένα τηλεοπτικό κανάλι, όπου θα διδάσκω πώς φοριέται η μάσκα», διακωμώδησε ο ίδιος την επόμενη μέρα, θέλοντας να αμβλύνει τον γελοίο αντίκτυπο που είχε η απόπειρά του.
Η πρόεδρος της Σλοβακίας Ζουζάνα Καπούτοβα, από την πλευρά της, έδειξε πως την διακρίνει μία ιδιαίτερη αίσθηση για τη λεπτομέρεια, φορώντας μια φούξια μάσκα ώστε να ταιριάζει απόλυτα με το χρώμα στο φόρεμά της, κατά τη διάρκεια της επίσημης φωτογράφισης της νέας κυβέρνησής της τον Μάρτιο.
Όμως υπάρχουν άλλοι ηγέτες δεν μπορούν επ' ουδενί να τη φορέσουν, όπως ο Βραζιλιάνος πρόεδρος Ζαΐχ Μπολσονάρου και ο Αμερικανός μέντοράς του Ντόναλντ Τραμπ: «Δεν ξέρω ... δεν μου ταιριάζει για μένα», είχε δηλώσει ο Τραμπ τον Απρίλιο, χωρίς να το αιτιολογήσει περαιτέρω. Και την περασμένη Τρίτη, επισκέφθηκε ένα εργοστάσιο για μάσκες χωρίς όμως να φοράει ο ίδιος το προϊόν που επρόκειτο να στηρίξει, ακόμη κι εάν μία επιγραφή πίσω του συνιστούσε τη χρήση της σε όλες τις περιστάσεις.
«Η πανδημία ενέσκηψε την ίδια στιγμή που αναπτυσσόταν ένα πλανητικό λαϊκιστικό κίνημα», τονίζει μετά λύπης η Κλαούντια Παλιάρι. «Δυστυχώς, οι μάσκες έχουν γίνει το τελευταίο τοτέμ αυτού του κινήματος, όπως όταν στη διάρκεια της ισπανικής γρίπης το 1919-20, οι διαδηλωτές την έβλεπαν ως σύμβολο του στενού ελέγχου του κράτους».
Διαβάστε ΕΔΩ όλες τις ειδήσεις για τον κοροναϊό
