Έντονες αντιδράσεις προκάλεσε στην Κίνα και τη Νότια Κορέα η κίνηση του Ιάπωνα πρωθυπουργού, Σίνζο Άμπε, να επισκεφθεί το μνημείο Γιασουκούνι στο Τόκιο, το οποίο θεωρείται σύμβολο του ιαπωνικού μιλιταριστικού παρελθόντος.
Το μνημείο Γιασουκούνι βρίσκεται στην καρδιά της ιαπωνικής πρωτεύουσας και τιμά τις ψυχές των 2,5 εκατομμυρίων στρατιωτών που έχασαν τη ζωή τους για την Ιαπωνία κατά τη διάρκεια των σύγχρονων πολέμων. Για την Κίνα και τη Νότια Κορέα, το μνημείο συμβολίζει τις θηριωδίες που διαπράχθηκαν από τα ιαπωνικά αυτοκρατορικά στρατεύματα κατά τη διάρκεια του αποικισμού της χερσονήσου της Κορέας (1910-1945) και κατά τη διάρκεια της μερικής κατοχής της Κίνας (1931-1945).
“Είναι απολύτως απαράδεκτο για τον κινεζικό λαό και η Ιαπωνία θα υποστεί τις συνέπειες”, ανέφερε σε δήλωσή του ο γενικός διευθυντής ασιατικών υποθέσεων του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, Λούο Σαοχούι.
Ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών, Ουάνγκ Γι, κάλεσε εσπευσμένα τον Ιάπωνα πρεσβευτή στο Πεκίνο για να του εκφράσει την "έντονη αντίθεση" της χώρας του στην επίσκεψη του Ιάπωνα πρωθυπουργού στο Γιασουκούνι, ενώ σε δηλώσεις του επεσήμανε πως η ενέργεια του Άμπε ωθεί την Ιαπωνία σε μία "πολύ επικίνδυνη" κατεύθυνση και ότι το Τόκιο φέρει την πλήρη ευθύνη για τις "σοβαρές πολιτικές συνέπειες" που θα έχει η κίνηση αυτή.
Αντίστοιχη ήταν και η επίσημη αντίδραση από τη Νότια Κορέα. “Δεν μπορούμε παρά να καταγγείλουμε και να εκφράσουμε την οργή μας για την επίσκεψη του πρωθυπουργού στο μνημείο Γιασουκούνι [...] παρά τις ανησυχίες και τις προειδοποιήσεις των γειτόνων του”, δήλωσε ο Νοτιοκορεάτης υπουργός Πολιτισμού, Γιου Τζιν-Ριόνγκ. Αυτή η επίσκεψη “αποκαλύπτει μια αναχρονιστική συμπεριφορά που βλάπτει θεμελιωδώς όχι μόνο τις σχέσεις της Κορέας και της Ιαπωνίας, αλλά και τη σταθερότητα και τη συνεργασία στη νοτιοανατολική Ασία”, πρόσθεσε ο ίδιος.
Εξάλλου, η αμερικανική πρεσβεία στο Τόκιο ανακοίνωσε ότι η επίσκεψη του Άμπε στο μνημείο Γιασουκούνι “θα επιδεινώσει τις εντάσεις” που υπάρχουν μεταξύ της Ιαπωνίας και των γειτονικών της χωρών. “Η Ιαπωνία είναι ένας πολύτιμος σύμμαχος και φίλος. Παρόλα αυτά, οι ΗΠΑ εκφράζουν την απογοήτευσή τους που η ιαπωνική κυβέρνηση έλαβε αυτή την πρωτοβουλία που θα επιδεινώσει τις εντάσεις με τις γειτονικές χώρες”, αναφέρει η ανακοίνωση της αμερικανικής πρεσβείας. “Οι ΗΠΑ ελπίζουν ότι η Ιαπωνία και οι γείτονές της θα βρουν εποικοδομητικούς τρόπους για να λύσουν τα ευαίσθητα ζητήματα του παρελθόντος, να βελτιώσουν τις σχέσεις τους και να προαγάγουν τη συνεργασία προς όφελος της ειρήνης και της περιφερειακής ασφάλειας που είναι οι κοινοί μας στόχοι”, συνεχίζει η ανακοίνωση.
Η Ουάσινγκτον ανησυχεί για την πιθανότητα να σημειωθεί ένα θερμό επεισόδιο μεταξύ Κίνας και Ιαπωνίας για τα νησιά Σενκάκου στη θάλασσα της Ανατολικής Κίνας τα οποία ανήκουν διοικητικά στο Τόκιο, όμως διεκδικεί το Πεκίνο με την ονομασία Ντιαογού.
Από την πλευρά του, ο Σίνζο Άμπε δήλωσε: "Γίνονται επικρίσεις με βάση την παρανόηση ότι επρόκειτο για μια κίνηση λατρείας προς εγκληματίες πολέμου. Όμως εγώ επισκέφθηκα το μνημείο Γιασουκούνι για να ενημερώσω τις ψυχές των νεκρών των πολέμων για τις προόδους που έχουν γίνει φέτος και να τους μεταφέρω την αποφασιστικότητά μου ο λαός να μην υποφέρει ποτέ ξανά από τη θηριωδία του πολέμου". Ο Ιάπωνας πρωθυπουργός υπογράμμισε εξάλλου ότι είναι φυσιολογικό για τον ηγέτη μιας χώρας να αποτίει φόρο τιμής σε όσους πέθαναν για την πατρίδα τους. "Δεν είχα καμία πρόθεση να θίξω τα αισθήματα του κινεζικού και του κορεατικού λαού", υπογράμμισε ο Άμπε.
Αξίζει να σημειωθεί ότι κανείς επικεφαλής κυβέρνησης δεν είχε μεταβεί στο συγκεκριμένο ιαπωνικό ιερό από τότε που ο Γιουνιχίρο Κοϊζούμι το επισκέφθηκε στις 15 Αυγούστου του 2006, ανήμερα της επετείου της συνθηκολόγησης της Ιαπωνίας κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Σε ένα e-mail που έστειλε η ιαπωνική πρεσβεία στο Πεκίνο προς τους Ιάπωνες πολίτες που ζουν στην Κίνα, τους προειδοποιεί να απομακρύνονται από οποιαδήποτε διαδήλωση και να μην συγκεντρώνονται σε μεγάλες ομάδες. "Με δεδομένη την κάλυψη από τα μέσα ενημέρωσης, φοβόμαστε την επιδείνωση των αισθημάτων προς την Ιαπωνία", αναφέρει η πρεσβεία. "Στις συναναστροφές σας με τους Κινέζους προσέξτε τη συμπεριφορά και τη γλώσσα σας".
