Οι τομείς των κτιρίων και των μεταφορών αποτελούν τους μεγαλύτερους καταναλωτές ενέργειας στη χώρα. Τα κτίρια στην Ελλάδα ευθύνονται περίπου για το 36% της συνολικής ενεργειακής κατανάλωσης, ενώ, κατά την περίοδο 2000–2005, αύξησαν την ενεργειακή τους κατανάλωση κατά περίπου 24%, μία από τις μεγαλύτερες αυξήσεις στην Ευρώπη.
Ένας από τους βασικούς λόγους, για τους οποίους τα ελληνικά κτίρια είναι ιδιαιτέρως ενεργοβόρα, είναι η παλαιότητά τους και η μη ενσωμάτωση σύγχρονης τεχνολογίας σε αυτά, λόγω έλλειψης σχετικής νομοθεσίας τα τελευταία 30 χρόνια.
Περισσότερα από αυτά τα κτίρια αντιμετωπίζουν θέματα όπως :
• μερική ή παντελής έλλειψη θερμομόνωσης,
• παλαιάς τεχνολογίας κουφώματα (πλαίσια/μονοί υαλοπίνακες),
• ελλιπής ηλιοπροστασία των νότιων και δυτικών όψεών τους,
• μη επαρκής αξιοποίηση του υψηλού ηλιακού δυναμικού της χώρας,
• ανεπαρκής συντήρηση των συστημάτων θέρμανσης/κλιματισμού, με αποτέλεσμα χαμηλή απόδοση.
Σημαντική παράμετρος, επίσης, που καθορίζει την ενεργειακή απόδοση ενός κτιρίου, είναι η συμπεριφορά των ενοίκων. Η ελλιπής ενημέρωση των χρηστών-κατοίκων σε θέματα ορθολογικής χρήσης και διαχείρισης της ενέργειας, οδηγεί συχνά σε σπάταλες συμπεριφορές, όπως η εγκατάσταση μεμονωμένων κλιματιστικών συστημάτων χωρίς μελέτη, η χρήση συσκευών χαμηλής απόδοσης, ή μη συντήρηση του συστήματος θέρμανσης, κ.α.
Στην κατεύθυνση αυτή, το Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής παρέχει οικονομικά κίνητρα, προκειμένου να πραγματοποιηθούν παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων του οικιακού τομέα, μέσω του Προγράμματος “Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον”.
Σε ποιους απευθύνεται το “Εξοικονόμηση κατ' Οίκον”
Το Πρόγραμμα αφορά σε πολίτες/ωφελούμενους, ιδιοκτήτες κατοικιών ενεργειακής κατηγορίας Δ και κάτω, που βρίσκονται σε τιμή ζώνης μικρότερη ή ίση με 2100 Ευρώ/τμ, οι οποίοι εισοδηματικά εντάσσονται σε τρεις κατηγορίες, με διακριτά κίνητρα ανά κατηγορία. Συγκεκριμένα:
Κατηγορία Α1
Ιδιοκτήτες επιλέξιμων στο πρόγραμμα κατοικιών, το ατομικό ή το οικογενειακό δηλωθέν εισόδημα των οποίων δεν ξεπερνά τα 12.000 ευρώ ή τα 20.000 ευρώ αντίστοιχα. Για την κατηγορία αυτή, τα κίνητρα περιλαμβάνουν την επιδότηση επιτοκίου 100% (άτοκο δάνειο), σε συνδυασμό με επιχορήγηση ύψους 70% επί του τελικού επιλέξιμου προϋπολογισμού, όπως αυτός θα προκύπτει μετά τη διενέργεια της δεύτερης ενεργειακής επιθεώρησης. Δηλαδή, ένας πολίτης, για επιλέξιμο προϋπολογισμό 10.000 ευρώ, θα λάβει άτοκο δάνειο 3.000 ευρώ και επιχορήγηση 7.000 ευρώ.
Κατηγορία Α2
Ιδιοκτήτες επιλέξιμων στο πρόγραμμα κατοικιών, το ατομικό ή το οικογενειακό δηλωθέν εισόδημα των οποίων βρίσκεται μεταξύ 12.000 και 40.000 ευρώ, ή 20.000 και 60.000 ευρώ αντίστοιχα. Για την κατηγορία αυτή, τα κίνητρα περιλαμβάνουν την επιδότηση επιτοκίου 100% (άτοκο δάνειο), σε συνδυασμό με επιχορήγηση ύψους 35% επί του τελικού επιλέξιμου προϋπολογισμού, όπως αυτός θα προκύπτει μετά τη διενέργεια της δεύτερης ενεργειακής επιθεώρησης. Δηλαδή, ένας πολίτης, για επιλέξιμο προϋπολογισμό 10.000 ευρώ, θα λάβει άτοκο δάνειο 6.500 ευρώ και επιχορήγηση 3.500 ευρώ.
Κατηγορία Β
Ιδιοκτήτες επιλέξιμων στο πρόγραμμα κατοικιών, το ατομικό ή το οικογενειακό δηλωθέν εισόδημα των οποίων βρίσκεται μεταξύ 40.000 και 60.000 ευρώ, ή 60.000 και 80.000 ευρώ αντίστοιχα. Για την κατηγορία αυτή, τα κίνητρα περιλαμβάνουν την επιδότηση επιτοκίου 100% (άτοκο δάνειο), σε συνδυασμό με επιχορήγηση ύψους 15% του τελικού επιλέξιμου προϋπολογισμού, όπως αυτός προκύπτει μετά τη διενέργεια της δεύτερης ενεργειακής επιθεώρησης. Κάτι, που πρακτικά σημαίνει 8.500 ευρώ άτοκο δάνειο και 1.500 ευρώ επιχορήγηση, για ποσό δαπάνης 10.000 ευρώ.
Φορολογικό όφελος
Με το νέο φορολογικό νόμο, 4024/2011, έχει θεσπιστεί η μείωση του οφειλόμενου φόρου να φτάνει και τα 300 ευρώ, για δαπάνες εξοικονόμησης ενέργειας της τάξεως των 3.000 ευρώ. Επιλέξιμες είναι κατά κύριο λόγο οι δαπάνες, που αντιστοιχούν στο δάνειο.
Κατοικίες επιλέξιμες για επιχορήγηση
Από το πρόγραμμα, μπορούν να επιδοτηθούν μονοκατοικίες, πολυκατοικίες για το τμήμα τους, που αφορά στο σύνολο των διαμερισμάτων του κτιρίου, και μεμονωμένα διαμερίσματα, που ικανοποιούν τα ακόλουθα κριτήρια:
Πρόκειται για κτίρια, σε περιοχές με τιμή ζώνης χαμηλότερη ή ίση των 2.100 ευρώ/τ.μ., όπως αυτή έχει διαμορφωθεί μέχρι την 31.12.2009.
Απαραίτητο είναι να φέρουν οικοδομική άδεια. Στην περίπτωση, που ο ιδιοκτήτης δε διαθέτει οικοδομική άδεια, θα πρέπει να προσκομισθεί σχετικό νομιμοποιητικό έγγραφο, από το οποίο να προκύπτει ότι το κτίριο υφίσταται νόμιμα. Για τις περιπτώσεις, που η οικοδομική άδεια απωλέσθη ή τα σχετικά αρχεία, βάσει των οποίων μπορεί να εκδοθεί το ως άνω νομιμοποιητικό έγγραφο, δεν είναι άμεσα διαθέσιμα, η εν λόγω άδεια και το νομιμοποιητικό έγγραφο δύνανται να προσκομιστούν στo χρηματοπιστωτικό οργανισμό, πριν την υπογραφή της δανειακής σύμβασης.
Οι υποψήφιες κατοικίες πρέπει να διαθέτουν Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ), σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Δ, και να μην έχουν κριθεί κατεδαφιστέες.
Οι ιδιώτες, που έχουν μπει στον Τειρεσία, μπορούν να συμμετάσχουν στο συγκεκριμένο πρόγραμμα;
Όχι. Για τη λήψη του δανείου, θα ακολουθείται η προβλεπόμενη διαδικασία πιστοληπτικής αξιολόγησης, που διενεργεί η κάθε τράπεζα.
