Οργανωτικότητα, φιλικότητα, υπομονή, ενθουσιασμός για τη δουλειά είναι μερικές από τις βασικές αρετές που πρέπει να έχει ένας εκπαιδευτικός κατά τους μαθητές. Τα παραπάνω προκύπτουν από έρευνα του Πανεπιστημίου Αιγαίου που είχε ως δείγμα 1.500 μαθητές, καθώς και 1.000 εκπαιδευτικούς.
Όταν οι μαθητές αξιολογούν τους εκπαιδευτικούς
Φυσικά τα χαρακτηριστικά του καλού δασκάλου δεν εξαντλούνται μόνο σε όσα προαναφέρθηκαν. Οι μαθητές θεωρούν ότι ο καλός εκπαιδευτικός μπορεί να δημιουργήσει δημοκρατικό κλίμα ενώ παράλληλα έχει την ικανότητα να χειρίζεται την προβληματική συμπεριφορά κάποιων μαθητών.
Όσον αφορά το κομμάτι της εκπαιδευτικής διαδικασίας οι μαθητές πιστεύουν ότι ο εκπαιδευτικός είναι πετυχημένος όταν χρησιμοποιεί παραδείγματα για να τους εξηγήσει τα δυσνόητα σημεία, παρέχει χρόνο εξάσκησης στη νέα γνώση, δίνει οδηγίες για τις εργασίες που αναθέτει και αφιερώνει και τον απαραίτητο χρόνο για να τις διορθώσει.
Αντίθετα η δυσπιστία, η αυστηρότητα και η μέθοδος των ποινών και αμοιβών δεν κρίνονται θετικά από τους μαθητές. Όπως αναφέρουν στο κείμενό τους οι ερευνητές o αποτελεσματικός εκπαιδευτικός πρέπει να διαθέτει ιεραρχικά τα εξής χαρακτηριστικά: να γνωρίζει καλά το αντικείμενο που διδάσκει, να έχει χιούμορ, να είναι ευέλικτος, να οργανώνει σωστά την τάξη και το χρόνο διδασκαλίας, να είναι δίκαιος, να αποτελεί πηγή έμπνευσης για τους μαθητές, να γνωρίζει τις ανάγκες των μαθητών, να παρέχει επανατροφοδότηση, να δείχνει ενθουσιασμό, να κοινοποιεί τους στόχους, τη σειρά των εννοιών του μαθήματος, τις ευθύνες που θα αναλάβουν οι μαθητές και να είναι επικοινωνιακός.
Όταν οι εκπαιδευτικοί αξιολογούν τους μαθητές
Η έρευνα δεν περιορίστηκε στην καταγραφή των απόψεων των μαθητών για τους καλούς εκπαιδευτικούς άλλα κατέγραψε και τις απόψεις 1000 εκπαιδευτικών για τα γνωρίσματα που έχει ο καλός και ο κακός μαθητής.
Σύμφωνα με εκπαιδευτικούς, ο καλός μαθητής ολοκληρώνει εγκαίρως τις εργασίες του, συμμετέχει αποτελεσματικά σε ομαδικές συζητήσεις και δραστηριότητες, ακούει τον εκπαιδευτικό και ολοκληρώνει τις εργασίες μόνος του.
Επίσης, οι εκπαιδευτικοί πιστεύουν ότι οι γονείς παίζουν σημαντικό ρόλο στην πορεία ενός μαθητή στο σχολείο καθώς ανάμεσα στις ιδιότητες που χαρακτηρίζουν τον καλό μαθητή έχουν αναφέρει και κάποιες που αφορούν τους γονείς τους. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι στους καλούς μαθητές οι γονείς τους ξέρουν τις παρέες των παιδιών τους, ενδιαφέρονται για την ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας των παιδιών τους, επισκέπτονται το σχολείο για να ενημερωθούν για την πορεία τους, δείχνουν ικανοποίηση όταν παίρνουν καλούς βαθμούς και προσπαθούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους μέσω ιδιαιτέρων μαθημάτων και φροντιστηρίων.
Από την άλλη πλευρά, οι κακοί μαθητές αντιγράφουν, ενεργούν παρορμητικά, παρεμποδίζουν τους άλλους μαθητές και οι γονείς τους φοβούνται ότι δεν θα τα πάνε καλά στο σχολείο.
Στα συμπεράσματά τους οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι τα κριτήρια της αλληλοαξιολόγησης είναι υποκειμενικά, περιορίζονται στη σχολική τάξη και δεν ενσωματώνουν ακόμα τις αρχές τις Κοινωνίας της Γνώσης για τη μάθηση.
Παράλληλα, επισημαίνουν οι ερευνητές, είναι εμφανής η διατήρηση της έννοιας του σχολείου ως μιας κλειστής κοινωνίας, σχεδόν αποκομμένης από την κοινότητα και τον ευρύτερο πολιτισμικό περίγυρο. Η εκπαιδευτική επιτυχία και αποτυχία είναι αποτελέσματα του ορισμού και του τρόπου αξιολόγησης από το Κράτος ή τον εκπαιδευτικό της ικανότητας και της ευφυΐας του μαθητή με προσωπικά και εν πολλοίς αυθαίρετα κριτήρια.
Αν άλλαζαν τα κριτήρια αυτά, θα προέκυπτε διαφορετική κατανομή της επιτυχίας και της αποτυχίας, η οποία δε θα λειτουργούσε σε βάρος των μαθητών, γιατί θα βασίζονταν στην ιδέα της "διαφορετικότητας" και όχι της "ανεπάρκειας".
| ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ |
Καθόλου % |
Λίγο % |
Αρκετά % |
Πολύ % |
- Να αναπληρώνει τις ελλείψεις των μαθητών
|
7,1 |
8,7 |
29 |
55,2 |
- Να γνωρίζει ακριβώς τι πρέπει να κάνει όταν οι μαθητές δεν προσέχουν στο μάθημα
|
3,5 |
10,1 |
28,2 |
58,2 |
- Να γνωρίζει πολλές τεχνικές για την παρουσίαση του νέου μαθήματος
|
3,2 |
6,8 |
27,1 |
62,9 |
- Να γνωρίζει τι ξέρουν και τι δεν ξέρουν οι μαθητές
|
5 |
12,6 |
31,4 |
51 |
- Να δείχνει ενθουσιασμό και ενδιαφέρον για τη δουλειά του
|
4,9 |
6,2 |
21,6 |
67,3 |
- Να δημιουργεί δημοκρατικό κλίμα
|
5,5 |
7,6 |
21,9 |
65 |
- Να είναι ένα άτομο στο οποίο να μπορούν οι μαθητές να στηριχτούν
|
7 |
9,3 |
31,3 |
52,4 |
- Να είναι δύσπιστος/η
|
60 |
25,5 |
8,4 |
6,1 |
- Να είναι πολύ αυστηρός/ή όταν διορθώνει εργασίες
|
27,8 |
42,7 |
20,9 |
8,6 |
- Να είναι πρόθυμος/η να ακούσει κάτι που απασχολεί τους μαθητές
|
4,6 |
4,7 |
25,2 |
65,5 |
- Να είναι πρόθυμος/η να εξηγήσει πολλές φορές ένα δυσνόητο κομμάτι του μαθήματος
|
4,4 |
5,5 |
25 |
65,1 |
- Να είναι υπομονετικός/ή
|
4,2 |
4,1 |
26,6 |
65,1 |
- Να είναι φιλικός/ή
|
3,4 |
4,7 |
20,6 |
71,3 |
- Να ελέγχει τις εργασίες που αναθέτει
|
3,2 |
11,2 |
40,5 |
45,1 |
- Να επιβραβεύει την προσπάθεια και όχι το αποτέλεσμα
|
3,7 |
4,9 |
26,5 |
64,9 |
- Να θέτει κλειστές ερωτήσεις
|
22 |
38,6 |
26,6 |
12,8 |
- Να κάνει σωστή χρήση του διδακτικού χρόνου
|
5 |
6,8 |
34,7 |
53,5 |
- Να λαμβάνει υπόψη τις θέσεις και τις ιδέες των μαθητών του
|
4,7 |
6,2 |
33 |
56,1 |
- Να ξέρει να χειρίζεται τις συμπεριφορές των μαθητών που δημιουργούν προβλήματα στο μάθημα
|
5,3 |
6,8 |
28,6 |
59,3 |
- Να οργανώνει το μάθημα με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε όλοι να καταλαβαίνουν στο τέλος της ενότητας αυτά που διδάχτηκαν
|
5 |
2,4 |
15,2 |
77,4 |
- Να παρέχει οδηγίες για τις ασκήσεις και τις εργασίες
|
4,2 |
4 |
31,2 |
60,6 |
- Να παρέχει τον απαραίτητο χρόνο εξάσκησης των μαθητών στη νέα γνώση
|
4,4 |
4,2 |
35,2 |
56,2 |
- Να χρησιμοποιεί εξατομικευμένη διδασκαλία για τους αδύνατους μαθητές
|
6,3 |
17,6 |
33,2 |
42,9 |
- Να χρησιμοποιεί παραδείγματα και απεικονίσεις για τη διευκρίνιση των δύσκολων σημείων
|
4,2 |
6,3 |
27,5 |
62 |
- Να χρησιμοποιεί τη μέθοδο των αμοιβών και ποινών
|
31,5 |
32,8 |
20,1 |
15,6 |
| ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΛΟΥ ΜΑΘΗΤΗ |
Ποτέ |
Σπάνια |
Μερικές φορές |
Συχνά |
Πάντα |
| Ολοκληρώνει έγκαιρα τις εργασίες που του/της ανατίθενται |
|
,5% |
,8% |
6,6% |
47,7% |
44,3% |
| Συμμετέχει αποτελεσματικά σε ομαδικές συζητήσεις και δραστηριότητες |
|
,8% |
3,2% |
18,3% |
52,5% |
25,2% |
| Ακούει τις οδηγίες του/της εκπαιδευτικού και τις φέρνει εις πέρας |
|
2,4% |
4,2% |
9,3% |
41,1% |
43,0% |
| Αντιγράφει σε σχολικές εργασίες |
|
28,5% |
48,1% |
13,0% |
6,1% |
4,3% |
| Ολοκληρώνει εργασίες μόνος/η του/της |
|
,8% |
3,7% |
9,3% |
51,5% |
34,7% |
| Αντιμιλά στον/στην εκπαιδευτικό ή σε άλλο μέλος του προσωπικού |
|
25,2% |
42,2% |
22,3% |
8,8% |
1,6% |
| Οι γονείς του/της παίρνουν μέρος σε εκδηλώσεις του συλλόγου γονέων του σχολείου |
|
,3% |
6,6% |
42,4% |
37,4% |
13,3% |
| Οι γονείς του/της δείχνουν την ικανοποίησή τους, όταν παίρνει καλούς βαθμούς |
|
,3% |
3,2% |
9,3% |
36,1% |
51,2% |
| Είναι διεκδικητικός/ή με τρόπο κατάλληλο, όταν χρειάζεται |
|
1,1% |
8,0% |
35,5% |
49,3% |
6,1% |
| Ενεργεί παρορμητικά |
|
9,3% |
51,5% |
30,5% |
7,7% |
1,1% |
| Ενοχλεί και παρεμποδίζει άλλους/ες μαθητές/τριες |
|
26,0% |
52,5% |
17,8% |
3,7% |
|
| Επιζητείται η συμμετοχή του/της σε δραστηριότητες, από τους συμμαθητές του/της |
|
1,1% |
6,4% |
34,5% |
47,5% |
10,6% |
| Επαινεί το χαρακτήρα και τα επιτεύγματα των άλλων |
|
3,7% |
26,0% |
41,9% |
26,3% |
2,1% |
| Έχει ηγετικές ικανότητες |
|
0% |
7,2% |
37,9% |
49,3% |
5,6% |
| Ζητά διευκρίνιση των οδηγιών |
|
,5% |
4,8% |
27,1% |
47,7% |
19,9% |
| Οι γονείς του/της επισκέπτονται το σχολείο, για να μιλήσουν με το/τη δάσκαλο/α του/της |
|
1,6% |
6,1% |
19,9% |
54,6% |
17,8% |
| Οι γονείς του/της φοβούνται, πως δεν θα τα πάει καλά με την επίδοσή του/της στο σχολείο |
|
13,3% |
38,5% |
30,5% |
14,1% |
3,7% |
| Οι γονείς του/της το/τη στέλνουν σε ιδιαίτερα μαθήματα, |
|
2,7% |
8,8% |
20,4% |
46,7% |
21,5% |
| Μπλέκεται σε καυγάδες |
|
17,8% |
51,7% |
21,0% |
8,8% |
,8% |
| Οι γονείς του/της ενδιαφέρονται, για την ανάπτυξη της ευρύτερης προσωπικότητάς του/της |
|
0% |
2,9% |
14,3% |
48,0% |
34,7% |
| Στη σχολική τάξη, προσαρμόζεται εύκολα κατά τη μετάβαση από την μια δραστηριότητα στην άλλη |
|
,5% |
2,4% |
15,9% |
49,9% |
31,3% |
| Οι γονείς του/της ξέρουν, με ποια παιδιά, κάνει παρέα |
|
1,9% |
7,7% |
13,8% |
38,2% |
38,5% |
| ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΚΟΥ ΜΑΘΗΤΗ |
Ποτέ |
Σπάνια |
Μερικές φορές |
Συχνά |
Πάντα |
| Ολοκληρώνει έγκαιρα τις εργασίες που του/της ανατίθενται |
% |
5,3% |
59,4% |
30,0% |
4,0% |
1,3% |
| Αντιγράφει σε σχολικές εργασίες |
% |
,8% |
9,8% |
31,6% |
50,4% |
7,4% |
| Αντιμιλά στον/στην εκπαιδευτικό ή σε άλλο μέλος του σχολικού προσωπικού |
% |
4,5% |
23,6% |
47,5% |
21,8% |
2,7% |
| Προτρέπει άλλους/ες μαθητές/τριες να συμμετέχουν σε δραστηριότητες |
% |
13,5% |
45,1% |
31,8% |
8,0% |
1,6% |
| Συμπεριφέρεται σαν να είναι καλύτερος/η από τους άλλους |
% |
19,4% |
45,1% |
24,9% |
9,3% |
1,3% |
| Ενεργεί παρορμητικά ή χωρίς να το σκεφτεί |
% |
1,9% |
8,8% |
27,1% |
53,8% |
8,5% |
| Ενοχλεί και παρεμποδίζει άλλους/ες μαθητές/τριες |
% |
1,6% |
10,6% |
33,4% |
43,0% |
11,4% |
| Ζητά διευκρίνιση των οδηγιών, με τρόπο κατάλληλο |
% |
9,5% |
44,0% |
37,1% |
8,8% |
,5% |
| Οι γονείς του/της φοβούνται, πως δεν θα τα πάει καλά με την επίδοσή του/της στο σχολείο |
% |
2,7% |
12,5% |
24,9% |
44,3% |
15,6% |
| Κατηγορεί άλλους/άλλες μαθητές/τριες, για προβλήματα που δημιουργούνται |
% |
4,0% |
22,8% |
38,5% |
28,4% |
6,4% |
Καλόγηρος Βασίλειος
