Πόσα όντως ξέρουμε για την παγκόσμια φτώχεια, τον υπερπληθυσμό, τους μειωμένους φυσικούς πόρους και τις αναπτυσσόμενες χώρες; Στην πραγματικότητα, λιγότερα απ’ ό,τι νομίζουμε. Σύμφωνα με τον καθηγητή Παγκόσμιας Υγείας του σουηδικού Karolinska Institutet Hans Rosling, οι γνώσεις των περισσότερων ανθρώπων σχετικά με τέτοιας φύσεως ζητήματα, είναι λανθασμένες διότι βασίζονται σε πληροφορίες περασμένων ετών-ακόμα και δεκαετιών. Με αυτό δεδομένο υπόψη, ο καθηγητής επεξεργάζεται –και καταρρίπτει- πέντε ευρέως διαδεδομένους μύθους σχετικά με την υγεία των ανθρώπων, των χωρών και του πλανήτη.
Εκθετικά αυξανόμενος πληθυσμός. Την περασμένη δεκαετία, ο συνολικός αριθμός των παιδιών (ηλικίες 0-14 ετών) άγγιξε τα 2 δισεκατομμύρια και οι ειδικοί περί πληθυσμιακών ζητημάτων του ΟΗΕ υπολογίζουν πως δεν πρόκειται να αυξηθεί περαιτέρω αυτό τον αιώνα. Έχει σημειωθεί μείωση στο μέσο αριθμό γεννήσεων ανά γυναίκα, εξέλιξη που οφείλεται στη βελτιωμένη εκπαίδευση που παρέχεται στις γυναίκες, καθώς και στην ευρύτατη πρόσβαση σε μέσα αντισύλληψης. Με άλλα λόγια, ο κόσμος αντιμετωπίζει τώρα την αυξημένη γεννητικότητα του άμεσου παρελθόντος, αλλά η ταχύτητα αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού αναμένεται να μειωθεί στο δεύτερο μισό του αιώνα.
Ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες. Ο συγκεκριμένος διαχωρισμός, ήταν απολύτως ξεκάθαρος και σαφής πριν από πενήντα χρόνια. Σήμερα, οι διαφορές δεν είναι πάντα τόσο εύκολα διακριτές. Ειδικά κατά την τελευταία δεκαετία, πολλές από τις θεωρούμενες ως αναπτυσσόμενες χώρες, έχουν παρουσιάσει αλματώδη εξέλιξη, μειώνοντας το αναπτυξιακό χάσμα που τις χωρίζει από τις ανεπτυγμένες. Αν και εξακολουθούν να υπάρχουν φυσικά φτωχές και πλούσιες χώρες, η πλειοψηφία πλέον εντοπίζεται μάλλον κάπου στο μέσον, όπως αποδεικνύει η περίπτωση της Βραζιλίας, του Μεξικό, της Κίνας, της Τουρκίας και της Ταιλάνδης.
Προσδόκιμο ζωής. Το μέσο παγκόσμιο προσδόκιμο ζωής είναι σήμερα 70 έτη, ενώ τη δεκαετία του 60 ήταν 60 έτη. Το θετικό στην εξέλιξη αυτή, πέρα από την εμφανή ποσοτική άνοδο, είναι και ποιοτικής φύσεως: τη δεκαετία του 60 ο μέσος αυτός όρος παρουσίαζε μεγάλες αποκλίσεις, εξαιτίας ακριβώς των μεγάλων οικονομικών αντιθέσεων παγκοσμίως. Σήμερα, η τιμή των 70 ετών βρίσκεται πιο κοντά στην πραγματικότητα απ’ ό,τι στη στατιστική, κι αυτό διότι οι διακυμάνσεις γύρω από αυτό το νούμερο δεν είναι σημαντικές πια.
Εκπαίδευση των γυναικών. Οι γυναίκες σήμερα είναι περισσότερο μορφωμένες απ’ όσο ήταν πριν από 50 χρόνια. Ωστόσο, διαπιστώνεται ακόμα ένα μορφωτικό κενό ανάμεσα στα δύο φύλα. Πόσο όμως είναι αυτό; Σήμερα, οι άνδρες από 25 έως 34 ετών πηγαίνουν κατά μέσο όρο 8 χρόνια στο σχολείο, ενώ οι γυναίκες ακολουθούν σε απόσταση αναπνοής με 7 χρόνια.
Ακραία φτώχεια. Ως τέτοια ορίζεται το εισόδημα κάτω από 1,25 δολάρια τη μέρα. Τη δεκαετία του 80, υπολογίζεται πως 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονταν υπό καθεστώς ακραίας φτώχειας, ενώ σήμερα καταμετρώνται οι μισοί. Κατά συνέπεια, από τα 7 δισεκατομμύρια κατοίκων του πλανήτη, τα 6 δε ζουν σε καθεστώς ακραίας φτώχειας. Επιπλέον, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι στις επόμενες δεκαετίες το φαινόμενο αυτό θα τείνει να εξαλειφθεί. Αρκεί βέβαια, να τους παρασχεθεί η απαραίτητη βοήθεια από τις κυβερνήσεις ούτως ώστε να μορφωθούν, να παραμείνουν υγιείς και να αυξήσουν την παραγωγικότητά τους, προσθέτει ο καθηγητής Rosling.
