“Να διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας και να διαφυλάξουμε την ανθρωπιά μας”

Συνέντευξη στη Μαρία Θανοπούλου

Μέσα στα κίτρινα τρόλεϊ που έπαιρνε ως φοιτήτρια συνήθιζε να ονειρεύεται να κάνει ταινίες…Σήμερα όχι μόνο έχει την ευτυχία να δει το όνειρό της να πραγματοποιείται αλλά οι ταινίες της προβάλλονται σε διεθνή φεστιβάλ, σε χώρους τέχνης και την τηλεόραση ενώ πρόσφατα τιμήθηκε με το βραβείο Lumen, μία από τις μεγαλύτερες διακρίσεις στο χώρο των digital artists, για τη ταινία της "Apodemy", εμπνευσμένη από το Θεαίτητο του Πλάτωνα. Η Κατερίνα Αθανασοπούλου μας μίλησε από το Λονδίνο, εκεί που πριν από χρόνια την οδήγησε το πάθος της για την ψηφιακή τέχνη. Το 2002 ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό της στο Royal College of Art και σήμερα είναι λέκτορας στο τμήμα Animation του London College of Communication.

Το έργο σας επικράτησε ανάμεσα σε 700 έργα από 45 χώρες που συμμετείχαν και απέσπασε το Lumen Prize, το κορυφαίο βραβείο στο χώρο των ψηφιακών τεχνών. Αρχικά θα ήθελα να μας πείτε τι σημαίνει για εσάς αυτή η βράβευση.

Ηταν μεγάλη χαρά, γιατί η Αποδημία σημαίνει πολλά για μένα, όχι μόνο σαν έργο αλλά και σαν μια εικόνα της Ελλάδας. Αν η ταινία γίνει λόγος περισσότερων συζητήσεων για την κρίση από εκείνους που θα τη δουν, αυτό θα είναι εξαιρετικό αποτέλεσμα.

Ποια ήταν η πηγή έμπνευσή σας για το "Apodemy";

Η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών έδωσε το θέμα της Μετανάστευσης, και έτσι οι πρώτες μου ιδέες βασίστηκαν στα μεταναστευτικά πουλιά. Μαθαίνοντας ότι οι Εικαστικοί Διάλογοι θα παρουσιάζονταν στο Πάρκο Ακαδημίας Πλάτωνα, μελέτησα τους Διαλόγους και ανακάλυψα ότι στο Θεαίτητο η ψυχή παρομοιάζεται με κλουβί με πουλιά-γνώσεις.

Εάν έπρεπε να συνοδεύει το έργο σας κάποιο μήνυμα, ποιο θα ήταν αυτό;  

Δε θα το χαρακτήριζα μήνυμα, αλλά κινητήριο δύναμη. Ότι ακόμα μας κυνηγούν πολλά φαντάσματα ηρώων που αποκαθηλώσαμε αλλά ακόμα φοβόμαστε να τους εγκαταλείψουμε.       

Πότε αρχίσατε να ασχολείστε με την ψηφιακή τέχνη; Ποια εσωτερική ανάγκη σας οδήγησε να δημιουργείτε δικούς σας φανταστικούς κόσμους;  

Ενώ σπούδαζα Ζωγραφική στη Σχολή Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου, ένιωθα την ανάγκη να αποτυπώσω τη χειρονομία μέσα στο χρόνο, και να αναπαράγω τη δημιουργική διαδικασία και όχι μόνο το αποτέλεσμα. Η κινούμενη εικόνα μου επιτρέπει να συνδυάζω εικόνα, ήχο, λέξη και χρόνο, να εισβάλλω η ίδια μέσα στο χώρο που δημιουργώ μέσα στην οθόνη.

Στο Λονδίνο σας οδήγησε η επιθυμία να συνεχίσετε τις σπουδές σας.Τι σας κράτησε εκεί; 

Μετά την αποφοίτησή μου ξεκίνησα να δουλεύω και να εκθέτω τις ταινίες μου, χωρίς να έχω πάρει την απόφαση να μείνω. Αργότερα, γνώρισα τον Άγγλο σύντροφό μου και, προς το παρόν τουλάχιστον, μένουμε στο Λονδίνο.

Πώς σας αντιμετωπίζουν όταν αναφέρετε τον τόπο καταγωγής σας; 

Σε γενικές γραμμές με ενδιαφέρον και κατανόηση. Στο παρελθόν οι συζητήσεις ξεκινούσαν από τα νησιά που είχαν πάει διακοπές, τώρα με ρωτούν πώς έχει επηρεαστεί η οικογένεια μου, τί βλέπω όταν γυρνώ.

Η Ελλάδα υπάρχει στα σχέδιά σας; 

Φυσικά. Επιστρέφω όσο συχνότερα μπορώ, ξαναβρίσκω καλούς φίλους και την οικογένειά μου, και εκθέτω τη δουλειά μου σε φεστιβάλ και χώρους τέχνης. Θέλω πολύ να παραμείνω ενεργή στην Ελλάδα και να παρουσιάσω καινούργια δουλειά εκεί.

Τι σας λείπει από την Ελλάδα και τι όχι;

Μου λείπει το χαμόγελο της μαμάς μου πάνω απ’ολα.  Δε μου λείπει η Χρυσή Αυγή. Η άνοδος τους ήταν μια πολύ σκοτεινή σελίδα στην Ιστορία μας, και φοβάμαι ότι θα συνεχίσουμε να την πληρώνουμε για πολλά χρόνια ακόμα.

Ποια είναι η γνώμη σας, θα καταφέρουμε τελικά να δραπετεύσουμε από τη δύσκολη κατάσταση που βιώνουμε; Τι πιστεύετε ότι χρειάζεται να κάνουμε; 

Θα δραπετεύσουμε γιατί απλά δεν έχουμε άλλη επιλογή. Πρέπει να διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας και να διαφυλάξουμε την ανθρωπιά μας.

Τι σας θυμώνει και τι σας συγκινεί;  

Με συγκινούν οι άνθρωποι που χαμογελούν. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για να θυμώσει κανείς αλλά προσπαθώ να μάθω τον εαυτό μου να αποφεύγει το θυμό και να ψάχνει για λύσεις. Δεν είναι καθόλου εύκολο αλλά νομίζω ότι βοηθά να είμαστε ελαστικοί παρά άκαμπτοι.

Ποια από τα όνειρα που κάνατε στα κίτρινα τρόλεϊ που παίρνατε ως φοιτήτρια έχετε δει να πραγματοποιούνται; 

Ονειρευόμουν να κάνω ταινίες, και νιώθω μεγάλη χαρά που συνεχίζω να κάνω ακριβώς αυτό.

Ποια θα είναι η επόμενη δουλειά σας;

Έχω διάφορες ιδέες που επεξεργάζομαι για εγκαταστάσεις Animation και για καινούργιες ταινίες. Ενα θέμα που με ενδιαφέρει πολύ είναι αυτό της καταναγκαστικής μητέρας που συνθλίβει και αποδυναμώνει τα παιδιά της.