Σε ένα γαλαξία πολύ, πολύ μακρυά…

In a galaxy far far away... που θα έλεγαν και οι φίλοι του Star Wars. Πόσο μακρυά; Πολύ! Όσο... δεν πάει άλλο!

Γιατί οι αστρονόμοι ανακάλυψαν τον πιο μακρινό γαλαξία που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα. Το μακρινό αυτό "σμήνος" αστεριών και πλανητών ονομάζεται z8_GND_5296 και το εντόπισαν το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble και το παρατηρητήριο Keck στη Χαβάη.

Εκτός από ένα ταξίδι στα πέρατα του - γνωστού σε μας- Σύμπαντος, ο γαλαξίας αυτός είναι και ένα ταξίδι στο χρόνο: Έχει ηλικία 13,1 δισεκατομμυρίων ετών, δηλαδή μόλις λίγο μετά που γεννήθηκε το Σύμπαν. Ο Ήλιος μας γεννήθηκε 8 ολόκληρα δισεκατομμύρια χρόνια μετά!

Παραδόξως, από ένα σύνολο 43 υποψήφιων μακρινών γαλαξιών, μόνο ο z8_GND_5296 αποκάλυψε τα βασικά στοιχεία της χημικής διαδικασίας που απαιτείται για την εκτίμηση και επιβεβαίωση της απόστασης. Αυτό άφησε τους επιστήμονες να αναρωτιούνται εάν η ανακάλυψη αυτή τους έφερε μπροστά σε ένα μεγαλύτερο μυστήριο: Πόσο καιρό χρειάστηκε προκειμένου το φως από τα πρώτα αστέρια και τους γαλαξίες να τρυπήσει ένα πέπλο αερίου υδρογόνου, το οποίο υπήρχε από την αρχή της ιστορίας του Σύμπαντος;

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι σε κάποιο χρονικό σημείο η υψηλής ενέργειας υπεριώδης ακτινοβολία από την έκρηξη αστέρων διέσπασε τα διαγαλαξιακά άτομα υδρογόνου σε ηλεκτρόνια και πρωτόνια. Μόλις ιονίστηκε, το υδρογόνο θα ήταν ηλεκτρικά αγώγιμο και δεν θα διέχεε πλέον τις δέσμες του φωτός. Πιθανώς κάτι τέτοιο συνέβαινε κατά το χρονικό διάστημα ύπαρξης του z8_GND_5296, υποστηρίζουν οι επιστήμονες.

Ο γαλαξίας έχει περίπου 1 δισεκατομμύριο φορές τη μάζα του ήλιου και διαθέτει δύο ασυνήθιστα χαρακτηριστικά, τα οποία έκαναν αυτόν ορατό ενώ άλλους όχι.

Πρώτον, στον z8_GND_5296 ο σχηματισμός των αστεριών πραγματοποιείται με πολύ ταχύτερο ρυθμό, περίπου 100 φορές μεγαλύτερο σε σχέση με το Γαλαξία μας, κάνοντάς τον φωτεινότερο από άλλους. Δεύτερον, περιέχει ένα εκπληκτικά υψηλό ποσοστό στοιχείων που είναι βαρύτερα από το υδρογόνο και το ήλιο. Τα εν λόγω στοιχεία δημιουργούνται από την πυρηνική σύντηξη που πραγματοποιείται στο εσωτερικό των άστρων, και για το λόγο αυτό είτε ο γαλαξίας περιέχει τα απομεινάρια πολλών μεγάλων αστεριών που είχαν εκραγεί ή σχηματίστηκε σε μία περιοχή του διαστήματος η οποία είχε προηγουμένως δημιουργηθεί από μία προγενέστερη γενιά αστεριών, δηλώνουν οι επιστήμονες.