Μετά την εισβολή της Γερμανίας στα δυτικά και αργότερα της Σοβιετικής Ρωσίας στα ανατολικά, η κυβέρνηση της Πολωνίας έφυγε από τη Βαρσοβία, αλλά συνέχισε να μάχεται από το εξωτερικό.
Μετά την επίθεση της Γερμανίας στη Ρωσία, οι Ρώσοι αποφάσισαν να απελευθερώσουν τους Πολωνούς αιχμαλώτους πολέμου, οι οποίοι άρχισαν να σχηματίζουν ένα στρατό. Τον Απρίλιο του 1942 αρκετές από αυτές τις πολωνικές στρατιωτικές μονάδες, προσγειώθηκαν στην Περσία και ξεκίνησαν ένα ταξίδι μέσα από ορεινές περιοχές, προς την Αίγυπτο και την Παλαιστίνη, προκειμένου να επανενωθούν υπό τις διαταγές του βρετανικού στρατού.
Ενώ βρίσκονταν ακόμη στα βουνά, λέγεται ότι μια ομάδα στρατιωτών συνάντησε ένα μικρό Ιρανό βοσκό, ο οποίος είχε βρει μια ορφανή, μικρή καφέ αρκούδα. Καθώς το φαγητό ήταν είδος “πολυτελείας”, το αγόρι δέχτηκε να ανταλλάξει την αρκούδα με λίγο κρέας σε κονσέρβα που θα τού έδιναν οι στρατιώτες.
Το αν τελικά συνέβησαν έτσι τα πράγματα ή όχι δεν έχει εξακριβωθεί, γράφει η Staci Lehman στο Today I Found Out, ωστόσο οι στρατιώτες με κάποιο τρόπο “απέκτησαν” μια μικρή αρκούδα κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους. Την ονόμασαν Wojtek (προφέρεται Voytek), που σήμαινε “αυτός που τού αρέσει ο πόλεμος” ή “ο χαμογελαστός πολεμιστής”.
Η μικρή, αρσενική αρκούδα σύντομα έγινε η μασκότ των στρατιωτών, και ακόμη περισσότερο...
Όπως γράφει ο συγγραφέας του βιβλίου “Voytek the Soldier Bear”, Garry Paulin: “Οι Πολωνοί στρατιώτες είχαν έρθει από το πουθενά. Είχαν χάσει τα πάντα κατά τη διάρκεια του πολέμου. Η αρκούδα ήταν κάτι παραπάνω από μια μασκότ γι’ αυτούς. Ήταν μια πραγματική ώθηση στο πεσμένο τους ηθικό”.
Ο Wojtek έγινε αναπόσπαστο κομμάτι της μονάδας και όταν αυτή μετεγκαταστάθηκε στο Ιράκ, τη Συρία, την Παλαιστίνη και την Αίγυπτο, ο Wojtek πήγαινε μαζί.
Όσο ήταν μικρός οι στρατιώτες τού έδιναν συμπυκνωμένο γάλο σε ένα άδειο μπουκάλι βότκας. Μετά άρχισαν να τού δίνουν φρούτα, μέλι και σιρόπι μέχρι που μεγάλωσε αρκετά και μπορούσε να τρώει πιο στερεές τροφές.
Μη γνωρίζοντας πολλά για το πώς να φροντίσουν μια αρκούδα, οι στρατιώτες άρχισαν να τού φέρονται σαν να είναι κι εκείνος... ένας από αυτούς. Άρχισαν να τού δίνουν μπύρα... η οποία κατέληξε να είναι το αγαπημένο του ποτό.
Ο Wojtek απέκτησε κι άλλες κακές συνήθειες στην πορεία, όπως το να καπνίζει και να... μασουλάει τσιγάρα.
Παρά την μη κατάλληλη διατροφή του για μια αρκούδα και το κάπνισμα, ο Wojtek μεγάλωσε αρκετά. Το ύψος του έφτανε τα 1,8 μέτρα και το βάρος του τα 220 κιλά. Τού άρεσε πολύ να παίζει με τους... συντρόφους του και απολάμβανε ιδιαίτερα το παιχνίδι της διελκυστίνδας.
Τού άρεσε όμως να παίζει και με άλλα ζώα. Είχε γίνει καλός φίλος με ένα σκύλο Δαλματίας, ο οποίος ανήκε σε ένα Βρετανό αξιωματικό. Δε συνέβαινε όμως το ίδιο με όλα τα ζώα της μονάδας. Λέγεται, προσθέτει το δημοσίευμα, ότι μια φορά πλησίασε ένα άλογο και εκείνο τον κλώτσησε στο κεφάλι και το λαιμό πολλές φορές.
Δεν ξαναπλησίασε άλογο και γαϊδούρι από τότε...
Στην Παλαιστίνη ο Wojtek βοήθησε μια φορά να πιαστεί ένας κλέφτης, ο οποίος είχε εισβάλλει σε μια αποθήκη πυρομαχικών. Στον Wojtek τού άρεσε να κοιμάται μέσα σε αυτόν τον χώρο, κάτι που φυσικά δε γνώριζε ο κλέφτης. Μόλις ο τελευταίος αντίκρισε την αρκούδα, τρόμαξε και έκανε θόρυβο, κάτι που ειδοποίησε τους στρατιώτες και τελικά τον αιχμαλώτισαν. Ο Wojtek πήρε ως ανταμοιβή ένα μπουκάλι μπύρα.
Καθώς ο πολωνικός στρατός ερχόταν όλο και πιο κοντά στο μέτωπο της μάχης (Ιταλία 1943), οι στρατιώτες ανησυχούσαν για το τι θα γινόταν με τον Wojtek και πώς θα κατάφερναν να τον πάρουν μαζί τους.
Η λύση βρέθηκε το 1944 στην Αίγυπτο, λίγο πριν αναχωρήσουν με πλοίο για τη Νάπολη. Οι λιμενικές αρχές αρνήθηκαν να επιτρέψουν σε μια αρκούδα να μπει στο πλοίο. Έτσι ο Wojtek απέκτησε το δικό του... βαθμό και αύξοντα αριθμό!
Οι στρατιώτες τού έμαθαν ακόμη πώς να χαιρετά σαν κανονικός στρατιώτης!
Στη Νάπολι, οι Πολωνοί στρατιώτες ήταν υπό τις διαταγές του Archibald Brown. Όταν εκείνος φώναξε το όνομα του Wojtek... δεν πήρε απάντηση από κανέναν.
“Κοιτάξαμε τη λίστα με τα ονόματα και μόνο ένας, ο δεκανέας Wojtek, δεν είχε εμφανιστεί”, είχε πει ο ίδιος σε μια συνέντευξή του. Έτσι, ρώτησε τους υπόλοιπους στρατιώτες γιατί δεν απαντούσε ο δεκανέας, για να λάβει την εξής απάντηση από έναν στρατιώτη που γελούσε: “Καταλαβαίνει μόνο πολωνικά και περσικά”.
Προς μεγάλη του έκπληξη, ο Brown οδηγήθηκε μπροστά από ένα κλουβί, μέσα στο οποίο ήταν μια μεγάλη αρκούδα!
Η προσφορά του Wojtek ήταν μεγάλη και αποδείχθηκε και στη συνέχεια, όταν εκπαιδεύτηκε για να κουβαλά βαριά φορτία με οβίδες από τα φορτηγά και να τα μεταφέρει στους άντρες που είχαν τα όπλα στην πρώτη γραμμή.
Μετά τη μάχη, η φιγούρα του Wojtek να κουβαλά μια οβίδα, έγινε το επίσημο σήμα του 22ου λόχου.
Μετά το τέλος του πολέμου οι περίπου 3.000 Πολωνοί στρατιώτες και η αρκούδα τους μεταφέρθηκαν στην περιοχή Berwickshire της Σκωτίας, όπου έμειναν για δύο χρόνια. Οι στρατιώτες αποστρατεύθηκαν το 1947 και μπορούσαν πια να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Στεναχωρέθηκαν πολύ όταν έπρεπε να αποχαιρετίσουν τον Wojtek.
Ο Wojtek βρήκε ένα σπιτικό στο ζωολογικό κήπο του Εδιμβούργου, όπου έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής.
Πέθανε το Δεκέμβρη του 1963 σε ηλικία 22 χρόνων.
