Πριν από λίγες μέρες, ο Βρετανός φιλόσοφος Simon Critchley, μιλώντας στο Παγκόσμιο Φιλοσοφικό Συνέδριο στην Ελλάδα, επανέφερε το οικουμενικό αίτημα επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα στη φυσική κοιτίδα τους, την Αθήνα. Ανάλογο αίτημα έχουν διατυπώσει διαχρονικά πλειάδα διάσημων και μη πολιτών από όλο τον κόσμο, αλλά και πολλοί φορείς σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης. Δικαίως, λοιπόν, η χώρα μας και ο περήφανος λαός της, πέρα από αντιπαλότητες, στηρίζουν επί δεκαετίες, αλλά και σήμερα το αίτημα αυτό.
Η δημιουργία και λειτουργία του θαυμάσιου Μουσείου της Ακρόπολης στην Αθήνα αποτελεί άριστο χώρο τοποθέτησης και συντήρησης των Μαρμάρων στερώντας την βασική στερεότυπη αντίρρηση για την δυνατότητα επιστροφής τους. Πέραν τούτου, δεν τίθεται ζήτημα νομικής βάσης, αφού η αφαίρεση των Μαρμάρων από τον λόρδο Έλγιν κατά την χρονική περίοδο 1801-1804 συντελέστηκε σε περίοδο κατά την οποία η χώρα βρισκόταν υπό ζυγό ξένης δουλείας. Επομένως ουδέποτε δόθηκε συναίνεση ή έγκριση από επίσημη ελληνική αρχή για την αποξένωση των μαρμάρων από το φυσικό περιβάλλον τους. Η μεγάλη αγάπη αγωνιστών του ΄21 , όπως ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, για τα Μάρμαρα είναι χαρακτηριστική. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι η συντριπτική πλειοψηφία των μουσείων του κόσμου συνηγορούν υπέρ της επιστροφής των μαρμάρων στον ιστορικό χώρο δημιουργίας τους.
Σε κάθε περίπτωση, η επιστροφή των Μαρμάρων είναι ένα οικουμενικό αίτημα, πέραν των σχετικών με το ζήτημα επιχειρημάτων που αντλούνται από το εγχώριο, το κοινοτικό, αλλά και το διεθνές δίκαιο.
Συμβολίζει την δίψα κάθε ελεύθερου ανθρώπου για δημοκρατία, ελευθερία, κοινωνική δικαιοσύνη, ειρήνη, παιδεία. Βέβαια κάθε ιστορική εποχή έχει τις ιδιαιτερότητες της. Όμως, μόνο οι διαχρονικές αξίες μπορούν να διασπάσουν το φράγμα του αδυσώπητου ιστορικού χωρο-χρόνου και να μετουσιωθούν σε πανανθρώπινα προτάγματα κάθε ελεύθερης κοινωνίας.Στην σημερινή περίοδο της έντονης οικονομικής κρίσης λαοί και πολίτες έχουν ακόμη μεγαλύτερη ανάγκη από αυθεντικά σύμβολα άξια σεβασμού, πέρα από ανούσιες μικρότητες και ανιστόρητους εγωισμούς.
Σύμφωνα με τον Ισοκράτη η ελληνικότητα συνδέεται με την συμμετοχή του πολίτη στην ελληνική παιδεία.Η οικουμενικότητα του ελληνισμού στηρίζεται στον πολιτισμό του μέτρου, της δικαιοσύνης,της δημοκρατικής οργάνωσης και λειτουργίας της κοινωνίας, της αξιοκρατίας, της αξιοπρέπειας. Ασφαλώς κάθε πολιτισμός έχει την δική του αναμφισβήτητη αξία,τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του και τις ιστορικές διακυμάνσεις του.
Όμως, αριστουργήματα ανεκτίμητης αξίας,όπως τα Μάρμαρα του Παρθενώνα, συμβολίζουν ήδη από τον 5ο αιώνα π.Χ. το πανανθρώπινο και διαχρονικό αίτημα κάθε πολίτη και κάθε λαού να πετύχει αυτό που περιγράφει παραστατικά ο Γκαίτε : "πάντα ψηλότερα ν΄ανεβαίνουμε, πάντα μακρύτερα να κοιτάζουμε". Ήρθε λοιπόν η ώρα η ανθρωπότητα να εκπληρώσει ένα ιστορικό χρέος όχι μόνο προς την Ελλάδα, αλλά και προς την ιστορία του ανθρώπινου γένους : να επιστρέψουν τα Μάρμαρα στη "φύτρα" τους, να ενωθούν με τα υπόλοιπα και να αποτελέσουν πάλι αυτό τα καταπληκτικό ενιαίο οργανικό σύνολο της αρχικής δημιουργίας τους, άξιο θαυμασμού από κάθε επισκέπτη τους. Τότε θα μπορεί και η Μελίνα να χαμογελά από ψηλά , αφού ο μεγάλος και ωραίος αγώνας για τον "νόστο" των μαρμάρων θα έχει ευοδωθεί.
Ο Γιώργος Βλασσόπουλος είναι διδάκτορας Νομικής.
