Καλή ή κακή ευτυχία: Τα γονίδια μας ξέρουν

Και ποιος δεν θέλει να είναι ευτυχισμένος; Και ποιος δεν πιστεύει ότι η ευτυχία είναι κάτι καλό;

Ένας μόνο δείκτης του πόσο σημαντική θεωρούμε την ευτυχία είναι ότι στο μεγαλύτερο ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο, το Amazon.com, μόνο κατά το τελευταίο τρίμηνο εμφανίστηκαν πάνω από 1.000 νέα βιβλία με θέμα την ευτυχία (του τύπου "Ευτυχία για αρχάριους", "Ευτυχισμένο χρήμα" κ.α.).

Και όμως υπάρχει καλή και κακή ευτυχία! Και καλύτερα από όλους ξέρουν να την ξεχωρίζουν τα γονίδια μας!

Μια ρηξικέλευθη και ιδιαίτερα σημαντική αμερικανική επιστημονική έρευνα, του πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας- Λος Άντζελες (UCLA), διαπίστωσαν ότι τα ανθρώπινα γονίδια μπορούν να ξεχωρίζουν το σωστό και το λάθος όσον αφορά την ευτυχία. Παρ' ότι ο μηχανισμός παραμένει ακόμη άγνωστος, τα γονίδια μας ξέρουν πότε νιώθουμε την "καλή", πιο βαθιά και ενάρετη ευτυχία (που λέγεται και "ευδαιμονία") και πότε την "κακή" και πιο ρηχή ευτυχία (τη λεγόμενη "ηδονή").

Μάλιστα τα γονίδια όσων νιώθουν την ευδαιμονία, βρίσκονται σε πλεονεκτική θέση από άποψη υγιούς λειτουργίας των γονιδίων τους, σε σχέση με όσους αισθάνονται απλώς την ηδονή.

Με άλλα λόγια, μια ζωή με νόημα είναι ανώτερη (ακόμα και σε βιολογικό- γονιδιακό επίπεδο) από μια απλώς ευτυχισμένη ζωή.

Εδώ και χρόνια, οι επιστήμονες έχουν επικεντρώσει την προσοχή τους στο πώς επηρεάζεται το γονιδίωμα από την αρνητική ψυχολογία, δηλαδή από το στρες, το άγχος, τον φόβο, τη στενοχώρια κ.α. Όμως αυτήν τη φορά, οι επιστήμονες εστίασαν στην επίπτωση της θετικής ψυχολογίας στη βιολογική λειτουργία και διαπίστωσαν ότι όλες οι μορφές ευτυχίας δεν είναι τελικά ίσες στα "μάτια" των γονιδίων.

Το βασικό συμπέρασμά τους ήταν ότι οι άνθρωποι που νιώθουν την "ευδαιμονικού" τύπου ευτυχία, δηλαδή έχουν ένα αίσθημα ανιδιοτέλειας, ευγενικού σκοπού και ενός βαθύτερου νοήματος στη ζωή τους (κοινωνική υπηρεσία, φιλανθρωπία, πνευματική αναζήτηση κλπ), έχουν ταυτόχρονα μια πιο ευνοϊκή έκφραση γονιδίων στον οργανισμό τους, με αποτέλεσμα το ανοσοποιητικό σύστημά τους να είναι πιο αποτελεσματικό και το σώμα τους να προστατεύεται καλύτερα από τις ασθένειες.

Αντίθετα, όσοι άνθρωποι νιώθουν μεν ευτυχισμένοι, αλλά με "ηδονικό" τρόπο, δηλαδή αρκούνται συνήθως σε εγωκεντρικές, εφήμερες και υλικές ικανοποιήσεις (φαγητό, σεξ, ψυχαγωγία κλπ), εμφανίζουν αρνητική έκφραση γονιδίων στο σώμα τους, με συνέπεια ο οργανισμός τους να είναι πιο ευάλωτος στις χρόνιες φλεγμονές, τις λοιμώξεις και σε άλλες αρρώστιες (καρδιαγγειακές, νευροεκφυλιστικές κ.α.). Οι ερευνητές επισήμαναν πως ενώ οι "ηδονικοί" άνθρωποι υποκειμενικά νιώθουν πολύ ωραία, τα γονίδια τους αντικειμενικά αντιδρούν πολύ διαφορετικά από ό,τι στην περίπτωση των "ευδαιμονικών" ανθρώπων.

"Αυτό που διαπιστώσαμε, είναι πως το ανθρώπινο γονιδίωμα είναι πολύ πιο ευαίσθητο στους διαφορετικούς τρόπους επίτευξης της ευτυχίας από ό,τι είναι το μυαλό μας", δήλωσε ο επικεφαλής της μελέτης.

Οι ερευνητές ορίζουν ως "ευτυχία" το να νιώθει κανείς ωραία με τον εαυτό του, ενώ ως "νόημα" το να αποσκοπεί κανείς σε κάτι πέρα από τον εαυτό του. Όταν κάποιος αισθάνεται ότι το νόημα στη ζωή του συνδυάζεται με το αίσθημα της ευτυχίας, τότε θεωρείται "ευδαιμονικός". Σύμφωνα με τη νέα έρευνα, ο οργανισμός "ανταμείβει" με καλύτερη λειτουργία των γονιδίων του όσους δεν νοιάζονται μόνο για την ικανοποίηση του εαυτού τους, αλλά και για τους άλλους γύρω τους, έστω κι αν αυτό σημαίνει πως θα πρέπει να θυσιάσουν την άμεση ευτυχία τους για χάρη ενός ευρύτερου σκοπού, πχ να συνεισφέρουν στην κοινωνία.