Έντονη αναταραχή έχουν προκαλέσει στην ΠΓΔΜ οι αποκαλύψεις αρμόδιας επιτροπής για γνωστούς ανθρώπους του πνεύματος της χώρας οι οποίοι, κατά το παρελθόν υπήρξαν συνεργάτες των μυστικών υπηρεσιών της πρώην Γιουγκοσλαβίας.
Συγκεκριμένα, η επιτροπή που έχει συσταθεί από τη Βουλή της ΠΓΔΜ για να διερευνήσει πιθανές σχέσεις πολιτικών αξιωματούχων και κρατικών λειτουργών της ΠΓΔΜ με υπηρεσίες πληροφοριών της πρώην Γιουγκοσλαβίας, την περίοδο από το 1944 έως το 2001 αποφάνθηκε ότι γνωστοί συγγραφείς και άνθρωποι της τέχνης κατέδιδαν στις γιουγκοσλαβικές αρχές συναδέλφους τους οι οποίοι φέρονταν ως αντικαθεστωτικοί.
Σύμφωνα με την επιτροπή, συνεργάτες των υπηρεσιών υπήρξαν, μεταξύ άλλων, ο “εθνικός” συγγραφέας της ΠΓΔΜ, Σλάβκο Γιάνεφσκι, ο οποίος απεβίωσε το 2000, καθώς και δύο ακόμη ακαδημαϊκοί εν ζωή.
Η Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών και η Ένωση Συγγραφέων της ΠΓΔΜ αμφισβήτησαν τα πορίσματα της επιτροπής και ζήτησαν να "σταματήσει αμέσως ο στιγματισμός ανθρώπων οι οποίοι υπήρξαν πρωτεργάτες των γραμμάτων και των επιστημών στη χώρα και συνέβαλαν τα μέγιστα στη διαμόρφωση της εθνικής ταυτότητας".
Θεώρησαν δε απαράδεκτο το γεγονός να χαρακτηρίζεται συνεργάτης των μυστικών υπηρεσιών ο εθνικός συγγραφέας της χώρας ο οποίος απεβίωσε πριν 13 χρόνια.
Το 2010 είχε συσταθεί, όπως αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο, μία διακομματική επιτροπή για να διερευνήσει πιθανές σχέσεις πολιτικών και κρατικών αξιωματούχων της ΠΓΔΜ με υπηρεσίες πληροφοριών κυρίως της πρώην Γιουγκοσλαβίας.
Ωστόσο, στο ενδιάμεσο, η σλαβική αντιπολίτευση απέσυρε τους εκπροσώπους της στην επιτροπή και δεν αναγνωρίζει τις αποφάσεις της, καθώς θεωρεί ότι η επιτροπή έχει επιδοθεί σε ένα "κυνήγι μαγισσών" και ότι ενεργεί υπό τις εντολές του κυβερνώντος κόμματος VMRO-DPMNE ( του οποίου ηγείται ο πρωθυπουργός της χώρας Νίκολα Γκρούεφσκι), το οποίο, όπως υποστηρίζει η αντιπολίτευση, επιδιώκει να κλείσει λογαριασμούς με τους ιδεολογικούς και πολιτικούς του αντιπάλους.
Η σύσταση της επιτροπής αυτής έχει διχάσει τον πολιτικό κόσμο και τους ανθρώπους του πνεύματος της χώρας. Η κυβέρνηση του Ν.Γκρούεφσκι υπερασπίζεται το έργο της επιτροπής, λέγοντας ότι είναι σημαντικό να αποκαλυφθεί ποιοι αξιωματούχοι και ποιοι σημαίνοντες άνθρωποι της κοινωνίας ήταν συνεργάτες των μυστικών υπηρεσιών και απέκτησαν αξιώματα και προνόμια λόγω της ύποπτης δράσης τους.
