Η διαφωνία που ήρθε στο προσκήνιο μετά τη δεύτερη συνάντηση των πολιτικών αρχηγών στο Μέγαρο Μαξίμου, με το Φώτη Κουβέλη να δηλώνει χαρακτηριστικά ότι δεν υπήρξε κοινός τόπος στη συνομιλία με τον Αντώνη Σαμαρά, ήρθε να δυναμιτίσει ακόμα περισσότερο το εύθραυστο πολιτικό σκηνικό, προβάλλοντας πλέον πολύ έντονα το ενδεχόμενο πολιτικών ανατροπών και διατάραξης ισορροπιών. Ένα χρόνο και κάτι από τις εκλογές του 2012, η συζήτηση για νέα εκλογική αναμέτρηση έρχεται και πάλι στο προσκήνιο με τα σενάρια να δίνουν και να παίρνουν.
Τι ακριβώς, όμως, πρέπει να συμβεί για να φτάσουμε - αν φτάσουμε - στις κάλπες ;
Όπως διευκρινίζει ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, Κώστας Χρυσόγονος, ο πρωθυπουργός μπορεί να παραιτηθεί αν το επιθυμεί, στην περίπτωση, κατά την οποία οι δύο εταίροι, ΠΑΣΟΚ και Δημοκρατική Αριστερά, άρουν την εμπιστοσύνη τους στο πρόσωπό του, χωρίς όμως να υπάρχει συγκεκριμένη συνταγματική επιταγή ως προς αυτό.
“Ένα κόμμα μπορεί να εξαναγκάσει σε παραίτηση τον κύριο Σαμαρά με πρόταση δυσπιστίας, την οποία μπορεί να την υποβάλλει μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ, καθώς χρειάζονται τουλάχιστον 50 βουλευτές για την κατάθεσή της πρότασης αυτής στη Βουλή και, για να ψηφιστεί, απαιτεί τη συγκέντρωση 151 ψήφων. Σε περίπτωση παραίτησης του πρωθυπουργού, ακολουθεί η διαδικασία των διερευνητικών εντολών. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέχει διαδοχικά, με βάση το άρθρο 37 του Συντάγματος, τη δυνατότητα διερευνητικής εντολής, κατά σειρά στο πρώτο κόμμα και, αν δεν σχηματίσει κυβέρνηση, στο δεύτερο και στο τρίτο σε ψήφους, δηλαδή σε Νέα Δημοκρατία, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ”, σημειώνει ο κύριος Χρυσόγονος.
Βάσει Συντάγματος, και εφόσον οι διερευνητικές εντολές δεν τελεσφορήσουν, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας καλεί τους αρχηγούς των κομμάτων και, αν επιβεβαιωθεί η αδυναμία σχηματισμού Κυβέρνησης, που να έχει την εμπιστοσύνη της Βουλής – το κόμμα ή τα κόμματα, που θα σχηματίσουν κυβέρνηση πρέπει να συμπληρώνουν τουλάχιστον τις 151 ψήφους -, επιδιώκει το σχηματισμό Κυβέρνησης από όλα τα κόμματα της Βουλής για τη διενέργεια εκλογών.
Το αμέσως επόμενο στάδιο, και εφόσον όλες οι παραπάνω προσπάθειες αποτύχουν, είναι - σύμφωνα με τον κύριο Χρυσόγονο - η ανάθεση της πρωθυπουργίας στον Πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Αρείου Πάγου, του Ελεγκτικού Συνεδρίου ή σε άλλο πρόσωπο κοινής αποδοχής και ο σχηματισμός Υπηρεσιακής Εκλογικής Κυβέρνησης, η οποία θα οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές εντός τριάντα ημερών.
“Θεωρητικά, θα μπορούσε ο πρωθυπουργός, εφόσον δεν συνεργαστούν οι άλλοι δύο, να ζητήσει τη διάλυση της Βουλής από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κατ' επίκληση του άρθρου 41, για επείγον εθνικό θέμα. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα μπορούσε από την πλευρά του να αρνηθεί τη διάλυσή της, γιατί η κυβέρνηση, που το προτείνει, δεν θα έχει την εμπιστοσύνη και άρα τη συναίνεση των άλλων δύο, ελλείψει κυβερνητικής πλειοψηφίας – κάτι που θεωρείται απαραίτητο για μία τέτοια κίνηση".
