Δεν είναι χορός, δεν είναι παιχνίδι, δεν είναι απλά ένα είδος γυμναστικής, είναι όλα αυτά μαζί αλλά κυρίως…είναι επανάσταση.
Επειδή συνδυάζεται με μουσική, πολλοί νομίζουν ότι είναι χορός. Η αλήθεια είναι οτι μοιάζει με χορό, παρόλο που οι κινήσεις έχουν να κάνουν με επίθεση ή άμυνα είναι συνεχόμενες και έτσι στο μάτι του θεατή φαίνεται ότι χορεύουν.
Την διάσημη πλέον πολεμική τέχνη εμπνεύστηκαν, πεντακόσια χρόνια πριν, αφρικανοί σκλάβοι που ήθελαν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους, από τις κινήσεις των ζώων.
Ολα αυτά βέβαια σε μια άλλη εποχή γιατι σήμερα η καποέιρα είναι τάση και έχει φανατικούς οπαδούς και στην Αθήνα. ‘Οπως μας λέει ο instrutorMuralha, ιδιοκτήτης της σχολής ABADA-Capoeira «Η ερώτηση που κάνει ο καθένας στον εαυτό του όταν βλέπει για πρώτη φορά Capoeira είναι η εξής: είναι πάλη ή χορός ή μήπως είναι απλά ένα παιχνίδι; Φυσικά η απάντηση είναι ότι είναι και τα τρία. Η Capoeira καταφέρνει με ιδιαίτερο τρόπο να συνδυάσει πολλές τέχνες μαζί. Μπορεί να είναι ένα παιχνίδι, γυμναστική, πολεμική τέχνη, αυτοάμυνα, χορός τραγούδι και μουσική.Υπάρχουν πολλοί καλοί λόγοι για να ασχοληθεί κάποιος με την Capoeira. Καταρχήν αποτελεί μια ολοκληρωμένη άσκηση που προάγει την άριστη φυσική κατάσταση. Εξ' αιτίας της μεγάλης ποικιλίας των ασκήσεων που εμπεριέχει γυμνάζει ολόκληρο το σώμα και ενεργοποιεί το σύνολο των μυών, βελτιώνει την μυϊκή δύναμη, την ισορροπία και την αντοχή, τα αντανακλαστικά, την ταχύτητα καθώς και τον συντονισμό των κινήσεων.Επίσης η Capoeira είναι ένας σωματικός διάλογος. Μας βοηθάει να αποκτήσουμε καλύτερη επαφήμε το σώμα μας. Να αισθανόμαστε, να αντιλαμβανόμαστε το σώμα μας και την έννοια του χώρου, του χρόνου και του ρυθμού. Τοπιοσημαντικό στοιχείο που διαφοροποιεί την Capoeira, από τις υπόλοιπες πολεμικές τέχνες είναι το τραγούδι και η μουσικήη οποία αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της, καθώς ορίζει το είδος και τα χαρακτηριστικά του κάθε παιχνιδιού. Οι αθλητές της Capoeira μαθαίνουν να παίζουν όλα τα μουσικά όργανα που χρησιμοποιούνται στην Capoeira και να τραγουδούν τα τραγούδια της στα πορτογαλικά».
Το μάθημα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Η μουσική ξεκινάει και για ενα μισάωρο οι συμμετέχοντες κάνουν ζέσταμα με τρέξιμο, διατάσεις και κοιλιακούς. Είναι κυρίως ομαδικό άθλημα. Το παιγνίδι της capoeira γίνεται ανα δύο, που βρίσκονται μέσα σε έναν κύκλο, τον οποίο έχουν διαμορφώσει οι υπόλοιποι capoeiristas και τραγουδάνε σε αυτούς που είναι μέσα και παίζουν. Το τραγούδι από μόνο του είναι θεραπευτικό, αλλά όταν απευθύνεται στην Roda η ενέργεια χρειάζεται να είναι υψηλή έτσι ώστε να περνάει και στους παίχτες.... Μια προπόνηση Capoeira αποτελεί μια μορφή πλήρους σωματικής άσκησης δεδομένου ότι περιλαμβάνει διατάσεις, ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης, ασκήσεις που συνδυάζουν την ισορροπία και την ευλυγισία, βασικές τεχνικές άμυνας και επίθεσης της Capoeira καθώς και πολύπλοκες αλληλουχίες και συνδυασμούς κινήσεων οι οποίοι προάγουν το συγχρονισμό των κινήσεων διαφόρων μελών του σώματος.
Η Φρόσω Τρούσα καλλιτεχνική διευθύντρια της σχολής dance cultural center μας εξηγεί τα οφέλη που έχουμε στο σώμα μας απο την καποέιρα και τις διαφορές που έχει ο συγκεκριμένος τρόπος εκγύμνασης απο τα άλλα είδη γυμναστικής «Η Capoeira προσφέρει ευλυγισία, μουσικότητα, ομαδικότητα, είναι αεροβική γυμναστική οπότε γυμνάζει όλα τα μέρη του σώματος και για κάποιον που επιθυμεί περισσότερα μαθαίνει μουσικά όργανα αλλά και μια ξένη γλώσσα, τα πορτογαλικά.
Η μεγαλύτερη διαφορά που βρίσκω σε σχέση με την απλή γυμναστική είναι ότι συνδυάσει πολλές περισσότερες αξίες από το απλά γυμνάζω το σώμα μου. Συνδυάζει στοιχεία όπως ο χορός. Το γεγονός οτι είναι κυρίως ομαδικό άθλημα βοηθάει στην κοινωνικότητα, στον σεβασμό, αλλά και στην περιφερειακή αντίληψη, πως κινούμε γύρω μου δηλαδή.Τώρα, το σε πόσο καιρό αρχίζει να φαίνεται στο σώμα μας, αυτό πάντα έχει να κάνει με το πόσο κάποιος αφιερώνει χρόνο στην εκγύμναση του. Αν κάνεις 2-3 φορές την εβδομάδα συστηματική προπόνηση θα φανεί στο σώμα μετά το 3μηνο».
Στην καποέιρα καμία ηλικία δεν αποκλείεται. Εάν κάποιος έχει καλή φυσική κατάσταση μπορεί να συμμετέχει στο μάθημα με τον δικό του ρυθμό. Το μάθημα προσαρμόζεται στους συμμετέχοντες και οι συμμετέχοντες το προσαρμόζουν στον εαυτό τους ανάλογα με τις αντοχές τους. Βέβαια τα ακροβατικά είναι μεγάλο μέρος του μαθήματος αλλά συμμετέχουν σε αυτά όσοι νιώθουν έτοιμοι να τα επιχειρήσουν. Στα παιδιά η διδασκαλία της capoeira ξεκινάει περίπου από την ηλικία των 5 ετών και γίνεται μέσω ασκήσεων - παιχνιδιών δίνοντας έμφαση στη μουσική και στα ακροβατικά.
Ο instrutor Muralha, ιδιοκτήτης της σχολής ABADA-Capoeira μας εξηγεί οτι η καποέιρα δεν μας οφελεί μόνο σωματικά αλλα και ψυχικά. «Η εξάσκηση της Capoeira προσφέρει πολλά οφέλη και στον ψυχολογικό τομέα. Ενισχύει την αυτοπεποίθηση μέσω της αυτοάμυνας και της άσκησης και εντείνει την πειθαρχία. Βελτιώνει την συγκέντρωση και διευρύνει τη μνήμη. Επίσης η μουσική και το τραγούδι βοηθά τον ασκούμενο να «αποκλείσει» από τη σκέψη του για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα τα προβλήματα και τις ανησυχίες που τον απασχολούν. Κατά συνέπειαμειώνει το άγχος και την ένταση και συμβάλλει στην βελτίωση της διάθεσης δημιουργώντας μια γενική αίσθηση χαράς και ευεξίας. Γυμνάζει μυαλό και σώμα για ένα ισορροπημένο τρόπο ζωής».
Η Φρόσω Τρούσα καλλιτεχνική διευθύντρια της σχολής dance cultural center μας ταξιδεύει στο παρελθόν και συγκεκριμένα στις ρίζες της πολεμικής τέχνης.
«Η πρώτη γραπτή αναφορά για την τέχνη του capoeira έγινε το 1901 από τον Melode Morais Filho, σε μια καταγραφή των λαϊκών παραδόσεων της Βραζιλίας. Το capoeira έχει εξελιχθεί σε δύο βασικές μορφές, το Capoeira Angola και το CapoeiraRegional.
To Capoeira Angola μοιάζει αρκετά με την τέχνη που εξασκούσαν οι αφρικάνοι σκλάβοι, στις φυτείες της Βραζιλίας. Αν και δεν δημιουργήθηκε από κάποιον συγκεκριμένο δάσκαλο, ο πιο γνωστός από τους δασκάλους που το διέδωσαν ήταν ο Mestre Pastinha. O Mestre Pastinha ίδρυσε το 1942 στο Σαλβαδόρ, την πρωτεύουσα της Bahia, μια σχολή στην οποία διδασκόταν αποκλειστικά Angola. Με τον τρόπο αυτό βοήθησε στη διατήρηση της παράδοσης που κινδύνευε να χαθεί, καθώς ενα ευρύτερο κοινό ερχόταν σε επαφή με την τέχνη της capoeira.Το Capoeira Regional δημιουργήθηκε από τον Mestre Bimba το 1920 και είναι μια εξέλιξη του παλαιότερου στύλ capoeira. Συμπεριλαμβάνει κινήσεις της αφρικανικής πολεμικής τέχνης batuque αλλά και άλλες που ο ίδιος ο Bimba επινόησε. Ο Mestre Bimba συνέβαλλε αποφασιστικά στην διάδοση του capoeira, ιδρύοντας την πρώτη σχολή που αναγνωρίσθηκε επίσημα από την κυβέρνηση της Βραζιλίας. Ήταν ο πρώτος που εφάρμοσε σύστημα αναγνώρισης της προόδου των μαθητών με την απονομή ζωνών. Επίσης, εισήγαγε στο capoeira αλληλουχίες κινήσεων κατά τα πρότυπα άλλων πολεμικών τεχνών.Δύο νεότερες μορφές capoeira, εξέλιξη των δύο βασικών, είναι το capoeiracontemporanea και το miudinhu. ʽContemporaneaʼ, δηλαδή σύγχρονο, μπορούμε να χαρακτηρίσουμε τα στυλ που έχουν έντονο το ακροβατικό στοιχείο. Το miudinhu επινοήθηκε από τον MestreSuassuna, ιδρυτή της σχολής Cordao de Ouro. O Mestre Suassuna βασίστηκε στο capoeira Αngola για να φτιάξει ένα στυλ κατάλληλο για την νεότερη γενιά capoeiristas».
