Η στρατηγική και το χρονοδιάγραμμα του
Ο επικεφαλής του Facebook Μαρκ Ζάκερμπεργκ, ο οποίος παρουσίασε το νέο φιλόδοξο όραμά του για το μέλλον, είπε πως θέλει το δημοφιλέστερο μέσο κοινωνικής δικτύωσης να δώσει πια έμφαση όχι τόσο στη λειτουργία του ως μια ανοιχτή πλατφόρμα, αλλά στην ιδιωτικότητα και στην ανταλλαγή ασφαλών και κρυπτογραφημένων μηνυμάτων ανάμεσα στους χρήστες.
Η νέα στρατηγική -για την οποία δεν υπάρχει σαφές χρονοδιάγραμμα, αλλά «θα υλοποιηθεί μέσα στα επόμενα λίγα χρόνια»- έρχεται προφανώς έπειτα από τα απανωτά σκάνδαλα και τις κριτικές που έχει δεχθεί το Facebook και ο ίδιος προσωπικά ως διευθύνων σύμβουλος για την παραβίαση των προσωπικών δεδομένων των χρηστών του, την παραπληροφόρηση τους και την έκθεση τους σε κάθε είδους εγχώρια και ξένη προπαγάνδα.
Σύμφωνα με μερικούς αναλυτές, ο Ζάκερμπεργκ θέλει να προκαταλάβει τις επερχόμενες ρυθμίσεις που ετοιμάζονται να επιβάλουν ορισμένες κυβερνήσεις στο Facebook. Στόχος του είναι η επικοινωνία μεταξύ των χρηστών να είναι πια δυνατή ανάμεσα σε μικρές ιδιωτικές ομάδες, ενώ και τα δεδομένα των χρηστών δεν θα διατηρούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Στο πλαίσιο αυτό, το Facebook προωθεί την ενοποίηση και συμβατότητα του Instagram, του Messenger και του WhatsApp, ώστε να μην υπάρχουν «τείχη» μεταξύ τους και οι χρήστες τους να μπορούν να ανταλλάσσουν μηνύματα. Έτσι π.χ. ένας χρήστης του Facebook με λογαριασμό μόνο στο Messenger θα μπορεί να επικοινωνεί με ένα χρήστη του WhatsApp και αντίστροφα, κάτι που σήμερα δεν είναι εφικτό.
Με εκτενές κείμενό του σε ιστολόγιο, ο Ζάκερμπεργκ περιγράφει το σχέδιοό του για τη μεταμόρφωση του Facebook σε μια «πλατφόρμα εστιασμένη στην ιδιωτικότητα». Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, «το Facebook και το Instagram έχουν βοηθήσει τους ανθρώπους να συνδεθούν με φίλους, κοινότητες και ενδιαφέροντα, αποτελώντας το ψηφιακό ισοδύναμο μιας πλατείας πόλης. Όμως οι άνθρωποι ολοένα περισσότερο θέλουν επίσης να συνδέονται ιδιωτικά, αποτελώντας το ψηφιακό ισοδύναμο ενός σαλονιού».
Όπως λέει, «θα πρέπει να εργασθούμε για ένα κόσμο όπου οι άνθρωποι θα μπορούν να μιλάνε ιδιωτικά και να ζουν ξέροντας ότι τις πληροφορίες τους θα τις δουν μόνο εκείνοι που οι ίδιοι θέλουν και δεν θα μένουν διαθέσιμες ολόγυρα για πάντα».
Μεταξύ άλλων, ο Ζάκερμπεργκ υπόσχεται ότι το Facebook «δεν θα αποθηκεύει ευαίσθητα δεδομένα σε χώρες με ιστορικό παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όπως η ιδιωτικότητα και η ελευθερία της έκφρασης. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι οι υπηρεσίες μας μπορεί να μπλοκαρισθούν σε μερικές χώρες ή να μην μπορέσουμε να αποκτήσουμε παρουσία σε άλλες, αλλά αυτό είναι ένα τίμημα που είμαστε διατεθειμένοι να καταβάλουμε».
Παραδέχεται, επίσης, ότι η έμφαση στην ανταλλαγή κρυπτογραφημένων μηνυμάτων θα έχει και την κερδοφόρα πλευρά της, καθώς θα ανοίξει το δρόμο για νέες υπηρεσίες μέσω του Facebook, όπως οι ηλεκτρονικές πληρωμές και το ηλεκτρονικό εμπόριο.
Από την άλλη, η νέα στρατηγική περί κρυπτογραφημένων ιδιωτικών ανταλλαγών του Facebook μπορεί να εκνευρίσει χειρότερα τις υπηρεσίες ασφαλείας των ΗΠΑ και άλλων χωρών, που θα δυσκολεύονται ακόμη περισσότερο να παρακολουθούν τους χρήστες-στόχους. Ενώ παράλληλα μπορεί να δυσκολέψει τους διαφημιστές και τους διαφημιζόμενους να «σερβίρουν» στους χρήστες εξατομικευμένες διαφημίσεις.
Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, το Facebook έχει 2,32 δισεκατομμύρια μηνιαίους χρήστες (που το χρησιμοποιούν έστω μια φορά το μήνα). Οι υπηρεσίες WhatsApp, Messenger και Instagram, που του ανήκουν, χρησιμοποιούνται η κάθε μία από τουλάχιστον ένα δισεκατομμύριο χρήστες και από αυτές σήμερα μόνο το WhatsApp παρέχει ασφαλή κρυπτογράφηση μηνυμάτων.
Το νέο όραμα του Ζάκερμπεργκ εν συντομία:
- Ιδιωτική επικοινωνία: Οι άνθρωποι πρέπει να διαθέτουν απλά ιδιωτικά μέρη όπου θα έχουν ξεκάθαρο έλεγχο πάνω στο ποιος μπορεί να επικοινωνήσει μαζί τους, καθώς και εμπιστοσύνη ότι κανένας άλλος δεν θα μπορεί να έχει πρόσβαση σε αυτό που μοιράζονται.
- Κρυπτογράφηση: Οι ιδιωτικές επικοινωνίες των ανθρώπων πρέπει να είναι ασφαλείς. Η πλήρης κρυπτογράφηση θα εμποδίζει τον οποιονδήποτε -ακόμη κι εμάς (σ.σ. Facebook)- να βλέπουμε τι οι άνθρωποι μοιράζονται μέσω των υπηρεσιών μας.
- Μείωση της μονιμότητας: Οι άνθρωποι πρέπει να νιώθουν άνετα με τον εαυτό τους και δεν πρέπει να ανησυχούν ότι αυτό που μοιράζονται, αργότερα θα επιστρέψει για να τους βλάψει. Έτσι δεν θα κρατούμε τα μηνύματα ή τις ιστορίες για περισσότερο χρόνο από όσο χρειάζεται για να προσφέρουμε την υπηρεσία μας ή περισσότερο από όσο οι ίδιοι οι άνθρωποι θέλουν.
- Ασφάλεια: Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να κρατήσουμε ασφαλείς τους ανθρώπους στις υπηρεσίες μας, εντός των πλαισίων του τι είναι δυνατό σε μια κρυπτογραφημένη υπηρεσία.
- Διαλειτουργικότητα: Οι άνθρωποι θα πρέπει να μπορούν να χρησιμοποιούν οποιαδήποτε από τις εφαρμογές μας για να επικοινωνήσουν με τους φίλους τους, διαμέσου των δικτύων μας, εύκολα και με ασφάλεια.
- Ασαφής αποθήκευση δεδομένων: Δεν θα αποθηκεύουμε ευαίσθητα δεδομένα σε χώρες με ισχνό ιστορικό ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ώστε να προστατεύουμε τα δεδομένα από το να αποκτήσει κάποιος ανεπιθύμητη πρόσβαση σε αυτά.
