Στις 23 Απριλίου, συμπληρώθηκαν τρία χρόνια από την είσοδο του μνημονίου στη ζωή μας. Όταν ο τότε πρωθυπουργός, Γιώργος Παπανδρέου, εξήγγειλε την είσοδο της Ελλάδας στο μηχανισμό στήριξης. Η οικονομική κρίση, που κάποιοι τότε μπορεί να νόμιζαν ότι θα έπληττε μόνο την Ελλάδα, έκανε την εμφάνισή της σταδιακά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ακόμα και σε αυτές με ισχυρή οικονομία και βιομηχανική παραγωγή, όπως η Ισπανία και η Ιταλία. Με τη βοήθεια του ομότιμου καθηγητή του τμήματος Νομικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, Ζήση Παπαδημητρίου, προσπαθήσαμε να εισχωρήσουμε στις κοινωνικές επιπτώσεις στις χώρες της Γηραιάς Ηπείρου μετά την εισβολή των δανειστών στη ζωή μας.
“Στην Ελλάδα είχαμε συνηθίσει την ύπαρξη του πελατειακού καθεστώτος”
Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ο κύριος Παπαδημητρίου, υπάρχουν αρκετές διαφορές της Ελλάδας σε σχέση με την Πορτογαλία, την Ισπανία και την Ιταλία. “Εντοπίζεται κατά βάση στις κοινωνικές δομές", όπως λέει. "Η Ιρλανδία έχει διαφορετική αντίληψη για τη δημόσια ζωή, ενώ στην Ελλάδα βιώνουμε πολύ πιο έντονα τις επιπτώσεις της κρίσης, γιατί δεν είχε γίνει καμία προσπάθεια εκσυγχρονισμού των κοινωνικών και πολιτικών δομών, καθώς είχαμε συνηθίσει στην ύπαρξη του πελατειακού καθεστώτος. Οι Ισπανοί από την πλευρά τους είναι πιο αγωνιστικοί, κάτι που φάνηκε από τις δυναμικές κινητοποιήσεις τους το τελευταίο χρονικό διάστημα. Εκεί, η κρίση προέκυψε από άλλο χώρο, εκείνον των οικοδομών, γι' αυτό και είδαμε σωρεία πλειστηριασμών κατοικιών. Οι Πορτογάλοι είναι εξίσου δυναμικοί στις διεκδικήσεις τους".
Το πρόβλημα σε ό, τι αφορά την αντιμετώπιση της κρίσης είναι - σύμφωνα με τον καθηγητή - ότι, παρά τις κινητοποιήσεις, δεν υπάρχει συγκεκριμένος στόχος, κάτι που οφείλεται στην απουσία οργανωμένης αριστεράς.
“Κανείς δεν θέλει να μιλήσει για τις πραγματικές αιτίες της κρίσης”
Όπως τονίζει, σε όλες τις χώρες, που υποφέρουν από την τρόικα, υπάρχει ένας καλά οργανωμένος πολιτικός αποπροσανατολισμός. “Όλοι μιλάνε για ανάπτυξη στην Ελλάδα, αλλά δεν μπορεί κανείς να μιλάει πρακτικά γι' αυτή υπό συνθήκες λιτότητας. Όλοι κρατούν μία περίεργη στάση. Κανείς - ούτε οι κεντροευρωπαϊκές χώρες, Γαλλία, Γερμανία, Φινλανδία – δεν θέλει να μιλήσει για τις πραγματικές αιτίες της κρίσης, αλλά καταγγέλλουν μόνο όσους βρίσκονται κάτω από την επιρροή της τρόικα”.
Αναφερόμενος στο ρόλο της Γερμανίας, ο κύριος Παπαδημητρίου υποστηρίζει ότι οι Γερμανοί αναμένεται να υποστούν τις εκρηκτικές επιπτώσεις της πολιτικής λιτότητας που ακολουθούν. “Θα είναι εκρηκτικές λόγω των εξαγωγών που θα μειωθούν, δημιουργώντας κι εκεί ύφεση. Οι επιπτώσεις σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο θα είναι εξίσου σημαντικές. Εμφανίστηκε ένα νέο κόμμα του κυρίου Λουκ στη Γερμανία, με την ονομασία “Εναλλακτική λύση για τη Γερμανία”, που προτείνει επαναφορά του μάρκου”. Κάτι τέτοιο, όπως εξηγεί, θα σήμαινε καταστροφή της γερμανικής οικονομίας. Σε ό,τι αφορά την εμπορική δραστηριότητα, αναφέρει ότι οι Βαυαροί θα έρθουν σύντομα αντιμέτωποι με ζημία της τάξεως των 30 δισ.
“Η απομάκρυνση από την πραγματική παραγωγή απαρχή της κρίσης”
“Πρόκειται για πρωτοφανή κρίση του καπιταλιστικού συστήματος. Παρατηρήθηκε μία τάση μετατόπισης του ενδιαφέροντος στο χρηματοπιστωτικό τομέα και απομάκρυνση από την πραγματική παραγωγή. Όλοι φρόντιζαν να πουλάνε – για να το πω πιο λαϊκά - αέρα κοπανιστό”, συμπληρώνει.
Η παγκοσμιοποίηση, όπως λέει, επέτρεψε την ελεύθερη διακίνηση του τραπεζικού κεφαλαίου και ώθησε στην αποδέσμευση του δολαρίου από την αρχή μετατρέψιμότητάς του σε χρυσό, προκαλώντας αλαλούμ στο χρηματοπιστωτικό τομέα, καθώς οι τράπεζες έδιναν ανεξέλεγκτα δάνεια, με αποτέλεσμα να ακολουθήσει κατάρρευση.
Προβλέπει, μάλιστα, ότι η κρίση θα διαιωνίζεται, παρασύροντας τις λεγόμενες σταθερές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. “Και η Ολλανδία και η Φινλανδία έχουν υψηλό δημόσιο χρέος. Στη χώρα της τουλίπας έχουν επίσης προβλήματα αποσταθεροποίησης της οικονομίας", σημειώνει ο κύριος Παπαδημητρίου. “Πρέπει να βρεθεί μία λύση υπέρβασης, ενώ δεν αποκλείεται να δούμε ακόμα και συγκρούσεις στρατιωτικού χαρακτήρα”, αναφέρει χαρακτηριστικά, και δηλώνει κάθετος με κάθε μορφή βίας ως μορφή αντιμετώπισης της κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής αστάθειας.
“Το κόμματα στην Ελλάδα το μόνο που θέλουν είναι να διατηρήσουν την εξουσία”
“Οι κοινωνικές αλλαγές δεν γίνονται έτσι. Όπου η εξουσία έχει καταληφθεί με τη βία, προκαλεί βία. Οι ειρηνικές διαδηλώσεις με τη συμμετοχή χιλιάδων πολιτών θα μπορούσαν να έχουν κάποιο νόημα. Μια ειρηνική διαδήλωση θα μπορούσε να διαμορφώσει προϋποθέσεις πολιτικού διαλόγου. Οι Ισπανοί έχουν ακόμα συλλογική συνείδηση. Σε εμάς, παρά το γεγονός ότι είχαμε μεγάλες κινητοποιήσεις, εξυπηρετούνται συγκεκριμένες υφιστάμενες δομές συντεχνιακής μορφής. Η αλληλεγγύη είναι η μόνη προϋπόθεση για έξοδο από την κρίση. Τα κόμματα το μόνο που θέλουν στην Ελλάδα θέλουν να διατηρήσουν την εξουσία”.
“Ο εθνικισμός το μόνο που μπορεί να προσφέρει είναι διάσπαση”
Τονίζει, μάλιστα, ότι οι εθνικιστικές κορώνες ανά την Ευρώπη, με χαρακτηριστικά συγγενή με εκείνο της Χρυσής Αυγής, μπορεί να επιφέρουν διάσπαση της Ευρώπης. “Παντού υπάρχουν κινήματα, τα οποία τροφοδοτούν βία και τάσεις διχασμού με καταστροφικές συνέπειες”.
“Λαοί εγκλωβισμένοι στη λογική πελατειακών σχέσεων”
Επισημαίνει ότι δεν αποκλείεται να γίνουμε μάρτυρες ανάλογων φαινομένων κοινωνικής και οικονομικής κατάρρευσης με εκείνα της Αργεντινής. “Σε όλες τις χώρες του Νότου έχουν τραυματιστεί βάναυσα οι μεσαίες τάξεις. Είναι πρωτοφανές ότι αμφισβητείται η ύπαρξη των μεσαίων στρωμάτων. Ήδη στη Γερμανία – που υποτίθεται ότι είναι η ισχυρή της Ευρώπης - υπάρχουν 2.500.000 εκατομμύρια πολίτες, που ζουν με 375 ευρώ ως κοινωνική σύνταξη. Στο Βερολίνο υπάρχει μεγάλο ποσοστό ανθρώπων, που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Είναι εμφανές ότι οι λαοί βρίσκονται εγκλωβισμένοι στη λογική των πελατειακών σχέσεων”.
Καταλήγει, υπερτονίζοντας τη δυναμική των Ελλήνων. Όπως λέει, ο κάθε Έλληνας έχει να δώσει πολλά στην Ευρώπη. Αναφέρεται, μάλιστα, στο παράδειγμα των συμπατριωτών μας, οι οποίοι ζουν και διαπρέπουν εκτός Ελλάδας, κάνοντας την παρουσία μας κάτι παραπάνω από αισθητή, σε μια χρονική στιγμή, που η εξωστρέφεια και η έξωθεν καλή μαρτυρία είναι παραπάνω από απαραίτητη.
