Το “κινέζικο όνειρο” του Σι Τζινπίνγκ

Ο Σι Τζινπίνγκ τρώει απλό φαγητό, αποφεύγει τα κομματικά δόγματα και παίρνει τη γυναίκα του μαζί του στα ταξίδια. Πρόσφατα μάλιστα λέγεται πως πήρε και ταξί- σαν απλός πολίτης.

Αν και η πληροφορία διαψεύστηκε επισήμως,παραμένει  γεγονός παραμένει ότι το στιλ του Σι είναι πολύ διαφορετικό από εκείνο των προκατόχων του. Ο ηγέτης της Κίνας έχει καταλάβει ότι η κοινή γνώμη είναι εξοργισμένη με τη διεφθαρμένη ζωή που κάνουν πολλά κομματικά στελέχη και είναι διατεθειμένος να λάβει μέτρα. Αντί να χρησιμοποιεί τα κλισέ άλλων ηγετών, μιλά με αμερικανικούς σχεδόν όρους για το “Κινεζικό Όνειρο”.

Καθώς η οικονομία της Κίνας αρχίζει να επιβραδύνεται ύστερα από τρεις δεκαετίες φρενήρους ανάπτυξης, λίγοι είναι εκείνοι που αμφιβάλλουν ότι επίκεινται μεγάλες αλλαγές. Με τον Σι να εποπτεύει αυτή τη μεταβατική περίοδο, το μεγάλο ερώτημα είναι κατά πόσον το διαφορετικό του στιλ μεταφράζεται και σε ουσιαστικές διαφορές. Με άλλα λόγια, είναι ο Σι μεταρρυθμιστής; Και, αν ναι, θα μπορέσει σε να λειτουργήσει με βάση τις προσωπικές αρχές του,  μέσα στην κομμουνιστική  συλλογική ηγεσία;

Άνθρωποι που γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα λένε ότι στην Κίνα οι ηγέτες πρώτα “επιλέγονται” κι ύστερα θέτουν υποψηφιότητα.

Παρ’ όλα αυτά, δεν πρέπει να υποβαθμίζει κανείς τον τρόπο με τον οποίο κινείται ένας ηγέτης.  Είναι ασφαλώς δύσκολο να “διαβάσει” κανείς τον Σι. Φαίνεται όμως ότι διαθέτει βάθος και αρχές, που απορρέουν πιθανότατα από την εμπειρία του στην ύπαιθρο την περίοδο της Πολιτιστικής Επανάστασης. Οι αισιόδοξοι πιστεύουν επίσης ότι ο πατέρας του, που ήταν μετριοπαθής, έχει ασκήσει επιρροή πάνω του.

Ακόμη όμως και αν ο νέος πρόεδρος έχει “μεταρρυθμιστικά» ένστικτα, είναι άγνωστο αν θα μπορέσει να λειτουργήσει με βάση αυτά. Ο Σι πλαισιώνεται από μια επταμελή διαρκή επιτροπή και, για πρώτη φορά από το 1949, ο πρόεδρος της Κίνας δεν “παρακολουθείται” από έναν, αλλά από δύο πρώην γραμματείς του κόμματος, τον Χου και τον Τζιανγκ Ζεμίν.

Αυτό δεν σημαίνει ότι ο Σι δεν διαθέτει και κάποια ανεξαρτησία. Προέρχεται από μια οικογένεια με επαναστατικά διαπιστευτήρια και κατέχει τα τρία ανώτατα αξιώματα: γραμματέας του κόμματος, πρόεδρος και επικεφαλής της κεντρικής στρατιωτικής επιτροπής.

Ακόμη πάντως κι αν ο Σι προετοιμάζεται για ριζικές μεταρρυθμίσεις, το πιθανότερο είναι ότι  χρειαστούν χρόνια προτού εδραιώσει την εξουσία του και τις κάνει πραξη. 

Το Κινέζικο Όνειρο περιλαμβάνει την αποκατάσταση της εθνικής υπερηφάνειας και επιθετικές εδαφικές διεκδικήσεις. Η σημαντικότερη μεταρρύθμιση όμως είναι η υπόσχεση ότι θα δοθούν άδειες κατοικίας σε 220 εκατομμύρια μετανάστες εργάτες και θα επιτραπεί σε αγρότες να πωλούν γη σε τιμές της αγοράς. Όλα αυτά βέβαια γίνονται όχι για να ενταφιαστεί το Κομμουνιστικό Κόμμα, αλλά για να σωθεί. Οπότε οι πολιτικές μεταρρυθμίσεις θα αργήσουν.