Του Παναγιώτη Ευθυμιάδη
Όλα ξεκίνησαν το 2008 για τον Βασίλη Κωνσταντινίδη. Έχοντας δουλέψει 22 χρόνια στην αυτοκινητοβιομηχανία και έχοντας φτάσει σε διευθυντικές θέσεις μεγάλων εγχώριων ομίλων αποφάσισε να κάνει μια ολοκληρωτική στροφή στην καριέρα του.
Τότε ανακάλυψε το ιπποφαές. Μετά από μια μακρά και επιτυχημένη πορεία στο χώρο του αυτοκινήτου είδε την... καταστροφή να έρχεται και πήρε την απόφαση να πειραματιστεί και να εξερευνήσει νέες προοπτικές ανακαλύπτοντας το επιχειρείν στην εναλλακτική γεωργία.
Αν θα βγει δικαιωμένος από την κίνηση του θα το δείξει το μέλλον, ωστόσο τα βήματα του μέχρι σήμερα δεν μπορούν να περάσουν απαρατήρητα. Όπως λέει, μιλώντας στο news.gr, από το 1989 ήταν στο χώρο του αυτοκινήτου, ωστόσο προέβλεψε έγκαιρα τον "Αρμαγεδώνα" και φρόντισε αρχικά να καλλιεργήσει κτήματα με ελιές που είχε στην περιοχή της Καλαμάτας. Βλέποντας ότι μπορεί να ασχοληθεί με τη γεωργία, έκανε το πρώτο μεγάλο βήμα. Από το 2008 ξεκίνησε την έρευνα και τους πειραματισμούς με το ιπποφαές. Προχώρησε στην αγορά κτημάτων και αρχικά φύτεψε 3-4 στρέμματα για να εξερευνήσει τη νέα καλλιέργεια. Σήμερα όχι μόνο ο ίδιος διαθέτει 30 στρέμματα, αλλά μαζί με 100 ακόμη παραγωγούς φιλοδοξούν να κατακτήσουν την εγχώρια αλλά και ξένες αγορές.
Είναι πρόεδρος του συνεταιρισμού του Πελοποννησιακού Ιπποφαούς και πλέον οι εκτάσεις των μελών του οργανισμού που λειτουργεί περισσότερο ως μια σύγχρονη εταιρεία, παρά ως ένας συνεταιρισμός, αγγίζουν τα 500 στρέμματα, με άμεσο στόχο να φτάσουν τα 700 στρέμματα. Πώς όμως έφτασε ο κ. Κωνσταντινίδης να ζει μεταξύ Αθήνας και Καλαμάτας και να λάβει την πρωτοβουλία δημιουργίας του συνεταιρισμού; Όπως εξηγεί ο ίδιος στην πρώτη του επαφή με μεγάλες εταιρείες που ήθελαν να προμηθευτούν το ιπποφαές συνάντησε την εξής ερώτηση: "Ωραία. Και πόσους τόνους έχεις να μας προμηθεύσεις; Θέλουμε 500 τόνους". Εκεί γεννήθηκε η ιδέα δημιουργίας του συνεταιρισμού, αφού ένας παραγωγός μόνος του δεν μπορεί να παράγει τόσο μεγάλες ποσότητες και ουσιαστικά να μπει στην αγορά.
Άμεσος στόχος του Πελοποννησιακού Ιπποφαούς, που περιμένει να "δρέψει καρπούς" καθώς η απόδοση του φυτού ξεκινάει μετά από 3 με 4 χρόνια, είναι να προχωρήσει στη λειτουργία μεταποιητικής μονάδας. Το κόστος της επένδυσης των παραγωγών, μόνο για τον τεχνολογικό εξοπλισμό ξεπερνάει τις 200.000 ευρώ, ωστόσο η τιμή πώλησης του τελικού προϊόντος θα είναι σαφώς υψηλότερη και ευκολότερη, όπως αναφέρει ο κ. Κωνσταντινίδης.
Πάντως τονίζει ότι χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στο πως θα οργανώσεις σωστά μια καλλιέργεια από το χωράφι μέχρι την μεταποίηση και εμπορία του παραγόμενου προϊόντος, ενώ ξεκαθαρίζει ότι είναι μύθος όσα ακούγονται περί απόδοσης ακόμη και 9.000 ευρώ το στρέμμα. "Δηλαδή αν κάποιος βάλει 10 στρέμματα θα πάρει 90.000 ευρώ. Αυτά δεν υπάρχουν" επισημαίνει με νόημα.
Ο "πολυμήχανος" πρώην διευθυντής μεγάλης εισαγωγικής επιχείρησης δεν μένει στο ιπποφαές. Όπως μας ενημέρωσε ξεκίνησε τον πειραματισμό με το "γκότζι μπέρι" και το "μπλου μπερι" περιμένοντας τα αποτελέσματα, αλλά πάντοτε με αργά και σταθερά βήματα.
Τι συμβουλεύει όσους θέλουν να ασχοληθούν με την καλλιέργεια ιπποφαούς; Να κάνουν προσεκτικές κινήσεις, να έχουν υπομονή και να ενταχθούν σε μία ισχυρή και σοβαρή ομάδα παραγωγών.
Διαβάστε όλα όσα πρέπει να ξέρετε για να επενδύσετε σε ιπποφαές αλλά και αρωματικά φυτά
1) Ποια είναι τα προβλήματα που συναντάει κάθε υποψήφιος επενδυτής – καλλιεργητής;
Το πρώτο και βασικό πρόβλημα είναι να βρει αξιόπιστο γεννετικό υλικό. Ειδικά για το ιπποφαές τα πρώτα πιστοποιημένα φυτά μπήκαν από τη Γερμανία στην Ελλάδα. Όπως είναι γνωστό στην Ελλάδα δεν υπάρχουν πιστοποιημένα φυτά και σπόροι. Για παράδειγμα δεν υπάρχει πιστοποίηση για την ελληνική ρίγανη. Παράλληλα θα πρέπει να γίνει μελέτη στο χωράφι και ανάλυση εδάφους για να διαπιστωθεί αν μπορεί να δεχθεί την καλλιέργεια.
2) Γιατί δεν υπάρχουν πιστοποιημένοι σπόροι για αρωματικά φυτά;
Σύμφωνα με όσα αναφέρει ο πρόεδρος του συνεταιρισμού για να λυθεί αυτό το θέμα χρειάζεται πολιτική βούληση ώστε να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση η πολιτεία. Σύμφωνα άλλωστε με γεωπόνους το ΕΘΙΑΓΕ δεν έχει πιστοποιήσει τα αρωματικά φυτά ενώ δεν υπάρχουν και σπόροι.
3) Πώς θα δώσουμε υπεραξία στα ελληνικά;
Όπως επισημαίνει ο κ. Κωνσταντινίδης που ασχολείται με το ιπποφαές το θέμα δεν είναι να πας τον καρπό σου στον πάγκο της λαϊκής. Εκεί δεν θα πάρεις υπεραξία. Πρέπει ο κάθε ενδιαφερόμενος να ξεκινάει με αργά βήματα, να στοχεύει στην βιολογική πιστοποίηση για να πουλήσει σε καλύτερες τιμές και να ενταχθεί σε μια ομάδα για να πάρει την υπεραξία από τη μεταποίηση. Έτσι θα μπορέσει να μπει σε μεγαλύτερες αγορές από την ελληνική.
4) Ποιό ποσό πρέπει να επενδύσει κάποιος για να καλλιεργήσει 30 στρέμματα αρωματικά φυτά ή ιπποφαές;
Οι μελέτες δείχνουν είναι απαραίτητα 1.000 ευρώ το στρέμμα για το ιπποφαές. Μικρότερο είναι το κόστος για τα αρωματικά φυτά, ωστόσο εξαρτάται από το φυτό. Συγκεκριμένα κυμαίνεται από 500 ευρώ το στρέμμα και μπορεί να φτάσει και στα 700 ευρώ το στρέμμα το κόστος της επένδυσης .
5) Που γίνεται η ξήρανση, δηλαδή το πρώτο στάδιο για να πουληθεί το προϊόν. Υπάρχουν πιστοποιημένα αποξηραντήρια στην Ελλάδα;
Είναι απαραίτητο η διαδικασία να γίνει σε πιστοποιημένο ξηραντήριο. Έτσι ο παραγωγός θα δώσει μεγαλύτερη αξία στο προϊόν του ενώ θα πρέπει να λάβει στα χέρια του ανάλυση ότι το προϊόν έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Η διαδικασία πρέπει να γίνει σωστά για να μην αλλοιωθούν τα στοιχεία. Πρέπει να υπάρχει χημική ανάλυση ότι έγινε σύμφωνα με σωστές προδιαγραφές.
6) Oι υψηλές αποδόσεις μπορούν να επιτευχθούν μόνο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Ποιές;
"Για να πάρουμε απόδοση στην παραγωγή πρέπει αν ενταχθούμε σε ομάδα που να έχει υπεραξία δευτερογενούς και τριτογενούς μεταποίησης" λέει ο κ. Κωνσταντινίδης. Έτσι ο παραγωγός θα πάρει την υπεραξία σε όλο το φάσμα.
7) Οι αγρότες πρέπει να εγκαταλείπουν την προηγούμενη καλλιέργεια τους;
Όχι σαφέστατα. Πρέπει να διατηρούν τις παραδοσιακές καλλιέργειες. . Είναι ένας συνδυασμός. Ποτέ δεν κάνεις μονοκαλλιέργεια. Έτσι μειώνεις το ρίσκο.
8) Ποια είναι η απόδοση που δείχνουν οι μελέτες για το ιπποφαές;
Τα στοιχεία δείχνουν ότι κάθε δέντρο μπορεί να δώσει από 8 μέχρι 15 κιλά. Ωστόσο κάθε παραγωγός που ξεκινάει πρέπει να κάνει τους υπολογισμούς του με χαμηλότερες αποδόσεις για να είναι προετοιμασμένος για το χειρότερο. Για παράδειγμα λοιπόν 100 δένδρα μπορεί να δώσουν αρχικά περίπου 750-800 κιλά, ωστόσο δεν αποκλείεται να δώσουν και μεγαλύτερη απόδοση.
Σύμφωνα με μια χαμηλή τιμή 2,5 ευρώ το κιλό, πρωτογενώς η απόδοση είναι στα 100 δένδρα κοντά στα 2.000 ευρώ. Ωστόσο με μεταποίηση το ποσό αυτό αυξάνεται σημαντικά και μπορεί αν φτάσει ακόμη και τις 7.000 ευρώ.
Το φυτό, καθώς μπορεί να αξιοποιηθεί σχεδόν στο σύνολό του, ως καρπός, ως "σταφίδα", ως αλεύρι, μπορεί με το πρώτο στάδιο μεταποίησης να προκύψει χυμός, ενώ προκύπτουν και δύο είδη ελαίων από τη σάρκα και τον πυρήνα του καρπού, όπου φαίνεται ότι είναι και το μεγαλύτερο κέρδος. Βέβαια για να φτάσει κάποιος στο τρίτο στάδιο θα πρέπει να έχει δικές του εγκαταστάσεις ή να ενταχθεί σε μία ομάδα που θα επενδύσει 200.000 ευρώ σε εξοπλισμό για να καταφέρει να βγάλει τελικά το έλαιο.
Τιμή
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από τη Διεύθυνση Παραγωγής Αξιοποίησης Προϊόντων Φυτών Μεγάλης Καλλιέργειας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, "στην Ευρωπαϊκή αγορά τα προϊόντα του ιπποφαούς πωλούνται σε υψηλές τιμές. Ενδεικτικά, ο χυμός του ιπποφαούς μπορεί να φτάσει τα 50-55 ευρώ το λίτρο, ενώ αντίστοιχα για το έλαιο του ιπποφαούς οι τιμές μπορεί να φτάσουν και τα 150 ευρώ το κιλό". Οι συνήθεις αποδόσεις ανέρχονται σύμφωνα με τη βιβλιογραφία στα 5 – 18 κιλά ανά δένδρο , ανάλογα με την ηλικία του φυτού και την καλλιεργούμενη ποικιλία, καθώς και τις μεθόδους παραγωγής και συγκομιδής που ακολουθούνται, ενώ σε επίπεδο φυτείας οι αποδόσεις σε νωπούς καρπούς ανέρχονται στα 10000 - 15000 κιλά ανά εκτάριο , ανάλογα με τις εδαφοκλιματικές συνθήκες, την πυκνότητα φυτεύσεως καθώς επίσης και την ηλικία και ποικιλία των δένδρων. Ωστόσο οι καλλιεργητές υπολογίζουν ελαφρώς μικρότερες αποδόσεις ανά δένδρο.
Το φυτό
Το ιπποφαές, που το όνομά του παραπέμπει ετυμολογικά σε φωτεινό-λαμπερό άλογο (ίππος: άλογο , φαός : λάμψη φως), διαθέτει εξαιρετικές ιδιότητες για τις οποίες υπάρχουν αναφορές σε κείμενα του Διοσκουρίδη, πατέρα της φαρμακολογίας, αλλά και του Θεοφράστου, μαθητή του Αριστοτέλη. Οι καρποί είναι πλούσιοι σε υδατάνθρακες, πρωτεϊνες, οργανικά οξέα, αμινοξέα, βιταμίνες και μέταλλα. Η περιεκτικότητά του, δε, σε βιταμίνη C, είναι ιδιαίτερα υψηλή.
Στην αρχαιότητα, η πιο γνωστή του χρήση σχετιζόταν με τη θεραπεία των άρρωστων αλόγων. Τα φύλλα και οι καρποί του φυτού, καταναλώνονταν από τα τραυματισμένα άλογα του Μεγάλου Αλεξάνδρου για να αποκτούν περισσότερη δύναμη, να αναρρώνουν γρήγορα αλλά και να διαθέτουν λαμπερό τρίχωμα. Στη Μογγολία, σύμφωνα με το θρύλο, τα στρατεύματα του Τζένγκις Χαν, έπιναν χυμό από το ιπποφαές για γρήγορη επούλωση των πληγών τους.
