Εδώ και λίγες δεκαετίες, η γη βρίσκεται σε φάση γεωλογικής αναστάτωσης, όχι τόσο εξαιτίας φυσικών φαινομένων όσο της ανθρώπινης δραστηριότητας. Οι επιστήμονες μιλούν για μία νέα γεωλογική εποχή, την "ανθρωπόκαινο" και παρατηρούν τη δραματική γεωλογική εξέλιξη της γης.
Σε προηγούμενες γεωλογικές περιόδους, πριν από κάποιες δεκάδες χιλιάδες χρόνια, η γεωμορφολογία του πλανήτη άλλαζε εξαιρετικά αργά, ως συνέπεια κυρίως μετατοπίσεων των λιθοσφαιρικών πλακών, παγετώνων ή μεγάλων ηφαιστειακών εκρήξεων. Σήμερα όμως, η έννοια του φυσικού περιβάλλοντοςέχει πάψει προ πολλού να υφίσταται μετά τη βιομηχανική επανάσταση και κυρίως κατά τη μεταβιομηχανική εποχή.Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί, όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής: οι αυξημένες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, αποτέλεσμα της μαζικής εκβιομηχάνισης, έχουν οδηγήσει στην αύξηση των μέσων θερμοκρασιών και κατά συνέπεια στο λιώσιμο των πάγων των δύο Πόλων.
Η "ανθρωπόκαινος" εποχή
H μελέτη του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής σε συνδυασμό με τις αλλοιώσεις στην επιφάνεια της γης που έχουν επέλθει από την εκβιομηχάνιση και αστικοποίηση των τελευταίων αιώνων έχουν οδηγήσει τους επιστήμονες στον χαρακτηρισμό της γεωλογικής περιόδου που διανύει ο πλανήτης ως "ανθρωπόκαινου".
Πρόκειται με λίγα λόγια για την τελευταία υποπερίοδο της ολόκαινου εποχής, η οποία ξεκίνησε 11.000 περίπου χρόνια πριν, μετά την τελευταία περίοδο των παγετώνων. Κομβικό στοιχείο που καθόρισε τη μετάβαση από την ολόκαινο εποχή στην τελευταία φάση της, την ανθρωπόκαινο, ήταν η επίδραση της ανθρώπινης δραστηριότητας στην αλλοίωση των φυσικών οικοσυστημάτων. Η επίδραση αυτή άρχισε δε να επιταχύνεται με ραγδαίους ρυθμούς από τον 18ο αιώνα και μετά.
Σήμερα, σύμφωνα με ρεπορτάζ της DW, το φυσικό περιβάλλον μεταλλάσσεται με γοργούς ρυθμούς, ανάλογα με την πρόοδο της τεχνολογικής ανάπτυξης. Σύμφωνα με γεωλογικούς υπολογισμούς, σχεδόν το 75% της επιφάνειας του πλανήτη βρίσκεται υπό ανθρώπινη εκμετάλλευση, είτε ως κατοικημένες περιοχές, οδικά δίκτυα είτε ως καλλιέργειες ή βιομηχανικές ζώνες κλπ. Επιπλέον και μεγάλα στρώματα του υπεδάφους έχουν υποστεί σοβαρές αλλοιώσεις από την ανθρώπινη επέμβαση. Μελέτες παλαιοντολόγων και αρχαιολόγων έχουν δείξει πως πολλά είδη χλωρίδας και πανίδας έχουν εξαφανιστεί στο πέρασμα των αιώνων.
