Αναλυτικά οι αποφάσεις του Ευρωκοινοβουλίου
Νέους κανόνες υιοθέτησε το Ευρωκοινοβούλιο αναφορικά με την άρση των εμποδίων στην ελεύθερη κυκλοφορία μη προσωπικών δεδομένων που διαχειρίζονται εταιρείες και δημόσιες αρχές. Οι κανόνες αυτοί εγκρίθηκαν από το Ευρωκοινοβούλιο κατά τη τρέχουσα Σύνοδο της Ολομέλειάς του και αναμένεται να εγκριθούν από το Συμβούλιο των Υπουργών της ΕΕ στις 6 Νοεμβρίου και να εφαρμοστούν έξι μήνες μετά τη δημοσίευσή τους στην επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ.
Η νομοθεσία αυτή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία έχει ήδη συμφωνηθεί ανεπίσημα με το Συμβούλιο, θα απαγορεύσει εθνικούς κανόνες που απαιτούν την αποθήκευση κι επεξεργασία δεδομένων σε ένα κράτος-μέλος. Μη προσωπικά δεδομένα περιλαμβάνουν για παράδειγμα, δεδομένα που παράγονται από μηχανές ή εμπορικά δεδομένα που χρησιμοποιούνται για μεγάλη ανάλυση δεδομένων, γεωργικά δεδομένα που μπορούν να συμβάλουν στον έλεγχο και τη βελτιστοποίηση της χρήσης φυτοφαρμάκων και νερού, ή δεδομένα σχετικά με τις ανάγκες συντήρησης των βιομηχανικών μηχανημάτων.
Οι περιορισμοί σχετικά με τον εντοπισμό των δεδομένων, επιτρέπονται μόνον εφόσον δικαιολογούνται από λόγους δημόσιας ασφάλειας, όπως ορίζονται στις Συνθήκες και σύμφωνα με την ερμηνεία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Οποιεσδήποτε άλλες απαιτήσεις για τον εντοπισμό δεδομένων, θα πρέπει να κοινοποιούνται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και να δημοσιεύονται ηλεκτρονικά, ώστε να διασφαλίζεται η συμμόρφωση και η διαφάνεια.
Οι νέοι κανόνες διασφαλίζουν ότι οι αρμόδιες αρχές θα έχουν πρόσβαση σε δεδομένα που υποβάλλονται σε επεξεργασία σε άλλο κράτος-μέλος για λόγους ρυθμιστικού ελέγχου, όπως είναι η επιθεώρηση και ο έλεγχος.
Προβλέπεται επίσης η θέσπιση κωδικών δεοντολογίας από τους συμμετέχοντες στην αγορά, για τη διευκόλυνση της αλλαγής των παροχών υπηρεσιών cloud και τη μεταφορά δεδομένων στα δικά τους συστήματα πληροφορικής για επιχειρηματικούς χρήστες. Η Επιτροπή θα παρακολουθεί την ανάπτυξη και την αποτελεσματική εφαρμογή αυτών των κωδίκων συμπεριφοράς, εντός των καθορισμένων προθεσμιών.
Στην περίπτωση συνόλων δεδομένων που αποτελούνται, τόσο από προσωπικά όσο και από μη προσωπικά δεδομένα, ο κανονισμός για την ελεύθερη κυκλοφορία θα εφαρμόζεται στο μη προσωπικό μέρος του συνόλου. Όταν τα εν λόγω προσωπικά και μη προσωπικά δεδομένα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα, ο παρών κανονισμός δεν θίγει την εφαρμογή των νέων κανόνων της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων (GDPR) που εφαρμόζονται από τις 25 Μαΐου 2018. Έτσι, οι δύο κανονισμοί δεν αλληλεπικαλύπτονται αλλά είναι συμπληρωματικοί.
Η εισηγήτρια Άννα Μαρία Κοράτζα Μπίλντ (EPP, SE) δήλωσε ότι ο κανονισμός αυτός «καθιερώνει de facto δεδομένα ως πέμπτη ελευθερία στην ευρωπαϊκή ενιαία αγορά. Με την άρση των συνόρων και των φραγμών, όπως οι κανόνες εντοπισμού δεδομένων, παρέχουμε ίσους όρους ανταγωνισμού για τις ευρωπαϊκές εταιρείες που μπορούν να ανταγωνιστούν διεθνώς. Αυτή η νομοθεσία αλλάζει πραγματικά την κατάσταση, προσφέροντας τόσο στις εταιρείες όσο και στις δημόσιες αρχές, τεράστια δυνητικά οφέλη όσον αφορά την αποτελεσματικότητα. Αυτό θα μειώσει τον προστατευτισμό των δεδομένων, ο οποίος απειλεί την ψηφιακή οικονομία και ανοίγει το δρόμο για την τεχνητή νοημοσύνη, το cloud computing και τις μεγάλες αναλύσεις δεδομένων».
Ο Ν. Μαριάς (ECR) από τη πλευρά του, τοποθετήθηκε τονίζοντας πως είναι δεδομένο ότι οι νέες τεχνολογίες εξελίσσονται (το υπολογιστικό νέφος, τα μαζικά δεδομένα, η τεχνητή νοημοσύνη) και ότι είναι προφανές ότι όλα αυτά συμβάλλουν στην ανάπτυξη της οικονομίας.
«Γι' αυτό πλέον μιλούμε για την «πέμπτη ελευθερία», που συμπληρώνει την ελεύθερη διακίνηση προσώπων, υπηρεσιών, κεφαλαίων και εμπορευμάτων. Τι μέτρα πρέπει να ληφθούν σε σχέση με αυτό; Μα νομίζω ό,τι ισχύει και για τις «τέσσερις ελευθερίες», δηλαδή να υπάρχουν οι δυνατότητες παρέμβασης του κράτους για λόγους δημοσίας τάξεως και δημοσίας ασφάλειας, όπως η ρύθμιση αυτή έχει διαμορφωθεί από τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τίποτε λιγότερο, τίποτε περισσότερο» ανέφερε ο κ. Μαριάς. Δήλωσε όμως πως ταυτόχρονα, είναι προφανές ότι και ο κανονισμός για την προστασία των προσωπικών δεδομένων πρέπει να ισχύσει.
«Δεν συμφωνώ με το να υπάρχει κώδικας δεοντολογίας για τον έλεγχο που θα κάνουν οι ίδιες οι επιχειρήσεις. Όμως νομίζω ότι η νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις «τέσσερις ελευθερίες» επαρκεί για να εφαρμοστεί και στην «πέμπτη ελευθερία» εκτίμησε ο ευρωβουλευτής.
