Τη σύσταση μίας ανεξάρτητης επιτροπής ιστορικών που θα μελετήσει το κατά πόσον ευσταθεί η κριτική που δέχεται η ιστορική Φιλαρμονική Ορχήστρα της Βιέννης για τη σχέση της με τη ναζιστική Γερμανία κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ζητά ένας Αυστριακός βουλευτής.
Λίγες μόλις μέρες πριν την καθιερωμένη πλέον πρωτοχρονιάτικη συναυλία της Φιλαρμονικής, ο βουλευτής των Πρασίνων και ιστορικός, Χάραλντ Βάλζερ, σχολιάζει πως στην ιστοσελίδα της ορχήστρας, ο διευθυντής της Κλέμενς Χέλμπεργκ συνεχίζει να εμφανίζει την καθιέρωση της Πρωτοχρονιάτικης Συναυλίας το 1939, σχεδόν ένα χρόνο μετά την προσάρτηση της Αυστρίας στο ναζιστικό Γ ΄ Ράιχ, ως ανάμνηση στον “αυστριασμό” και ως μία μορφή “αντίστασης” στους ναζιστές, τη στιγμή που έχει αποδειχθεί από τους ιστορικούς ότι η Συναυλία υπήρξε το αποτέλεσμα μιας “εθνικοσοσιαλιστικής πολιτικής”.
Ο Βάλζερ καταγγέλλει επίσης πως η Φιλαρμονική δεν έχει μέχρι και σήμερα τιμήσει τη μνήμη των μελών της που είχαν θανατωθεί στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, ενώ δεν ενοχλείται από το γεγονός πως ακόμη και το 1966 είχε απονείμει την ανώτατη διάκριση της ορχήστρας, το “δαχτυλίδι τιμής”, στον καταδικασθέντα για ναζιστικά εγκλήματα πολέμου, Μπαλντούρ φον Σίραχ.
Μόλις την περασμένη εβδομάδα, ο διευθυντής της Φιλαρμονικής της Βιέννης, Κλέμενς Χέλσμπεργκ, σε συνέντευξή του στη δημόσια Αυστριακή Ραδιοφωνία, είχε απορρίψει τη σύσταση επιτροπής ιστορικών, ισχυριζόμενος ότι οποιοσδήποτε ερευνητής μπορεί να έχει πρόσβαση στα αρχεία της, χωρίς κανένα εμπόδιο. Ως προς την απονομή του “δακτυλιδιού τιμής” στον φον Σίραχ, σημείωσε πως επρόκειτο για μεμονωμένη ενέργεια και πως ο ίδιος δεν έχει βρει κάτι σχετικό στα αρχεία, ενώ ανακοίνωσε ότι η ιστοσελίδα της ορχήστρας θα αναδιαμορφωθεί μέχρι τον ερχόμενο Μάιο.
Στο μικροσκόπιο των ιστορικών βρίσκεται εξάλλου και η αμφιλεγόμενη σχέση με το ναζιστικό καθεστώς ενός από τους γνωστότερους και σημαντικότερους Αυστριακούς του 20ου αιώνα, του μεγάλου αρχιμουσικού Χέρμπερτ φον Κάραγιαν. Για τη σχέση αυτή, ο Αυστριακός ιστορικός και καθηγητής Νεότερης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Βιέννης, Ολιβερ Ράτκολμπ, ερευνώντας μέχρι στιγμής άγνωστα αρχεία, υποστηρίζει πως ήδη το 1933 ο Κάραγιαν ήταν μέλος του χιτλερικού γερμανικού Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος, όπως ανακοίνωσε ο ίδιος προ δεκαημέρου παρουσιάζοντας στη Βιέννη τα αποτελέσματα των ερευνών του.
Όπως σημειώνει, η γερμανο-εθνικιστική πεποίθηση του αρχιμουσικού εμφανίζεται ήδη στα νεανικά του χρόνια, όταν ως μαθητής γυμνασίου στο Σάλτσμπουργκ είχε προσχωρήσει στην Πανγερμανική Αδελφότητα “Ρούγκια”, ενώ σε μια πληθώρα επιστολών του, άγνωστων μέχρι τώρα, ο Ράτκολμπ ανακαλύπτει τις ανοικτά αντισημιτικές του τοποθετήσεις και είναι χαρακτηριστικές σε αυτές οι εκφράσεις του Κάραγιαν, όπως για την “εβραιοκρατούμενη” Λαϊκή Όπερα της Βιέννης, “στην οποία ποτέ δεν θα διεύθυνε μια ορχήστρα”.
